Muối cacbonat là muối của axit cacbonic. Đa phần các muối cacbonat không tan trong nước, trừ muối cacbonat của kim loại kiềm. Việc nhận biết muối cacbonat không tan cũng là dạng bài tập hay gặp. Bài viết dưới đây, sẽ cung cấp cho các em cách nhận biết dạng bài này.

Cách nhận biết muối cacbonat không tan trong nước

I. Cách nhận biết muối cacbonat không tan trong nước

- Một số muối cacbonat không tan thường gặp: CaCO₃, MgCO₃, BaCO₃, ZnCO₃.

- Cách nhận biết: Cho tác dụng với axit như HCl, H₂SO₄ loãng…

- Hiện tượng: Sủi bọt khí CO₂.

Ví dụ: 

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

- Lưu ý: Các muối cacbonat không tan thường gặp trên là chất rắn màu trắng.

II. Mở rộng

 - Muối cacbonat không tan dễ bị nhiệt phân hủy:

MgCO₃ MgO + CO₂↑

- Ứng dụng quan trọng của một số muối cacbonat:

+ CaCO₃ là thành phần chính của đá vôi, được dùng để sản xuất vôi, xi măng…

+ ZnCO₃ là nguyên liệu dùng trong công nghiệp, nông nghiệp, cao su, xi mạ.

+ Na₂CO₃ được dùng để nấu xà phòng, sản xuất thủy tinh,..

+ NaHCO3 được dùng làm dược phẩm, hóa chất trong bình cứu hỏa,...

III. Bài tập nhận biết muối cabonat không tan

Bài 1: Hãy trình bày phương pháp hóa học để phân biệt các chất rắn: K₂SO₄, NaCl, BaCO₃ và BaSO₄ chứa trong lọ mất nhãn.

Hướng dẫn giải:

- Lấy mẫu thử và đánh số thứ tự tương ứng.

- Lần lượt hòa tan từng mẫu thử vào nước:

+ Chất rắn tan trong nước: NaCl và K₂SO₄. (Nhóm 1)

+ Chất rắn không tan trong nước: BaSO₄ và BaCO₃. (Nhóm 2)

- Nhỏ vài giọt dung dịch BaCl₂ vào các dung dịch ở nhóm 1:

+ Xuất hiện kết tủa trắng: K₂SO₄.

Phương trình hóa học:

K₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2KCl

+ Không hiện tượng: NaCl.

- Nhỏ vài giọt dung dịch axit HCl  vào các chất ở nhóm 2:

+ Chất rắn không tan: BaSO₄.

+ Sủi bọt khí không màu: BaCO₃.

Phương trình hóa học:

BaCO₃ + 2HCl → BaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

- Dán nhãn các chất đã nhận biết.

Bài 2: Bằng phương pháp hóa học, hãy nhận biết các chất rắn sau: CaCO₃, Na₂CO₃, MgO và CaO chứa trong các lọ mất nhãn.

Hướng dẫn giải:

- Nhận thấy các chất đều là chất rắn màu trắng.

- Lấy mẫu thử và đánh số thứ tự tương ứng.

- Cho nước vào các mẫu và khuấy đều.

+ Chất tan hoàn toàn trong nước tạo thành dung dịch: Na₂CO₃ và CaO. (nhóm 1)

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

+ Chất không tan trong nước: CaCO₃ và MgO. (nhóm 2)

- Cho lần lượt các chất rắn trong từng nhóm tác dụng với HCl.

Nhóm 1:

+ Chất rắn tan ra và sủi bọt khí: Na₂CO₃

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂↑

+ Chất rắn tan ra, không có sủi bọt khí: CaO

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Nhóm 2:

+ Chất rắn tan ra và sủi bọt khí: CaCO₃

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

+ Chất rắn tan ra, không có sủi bọt khí: MgO.

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

- Dán nhãn các chất rắn đã nhận biết.