Anđehit là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm -CH=O liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hiđro. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn làm tốt dạng bài tập nhận biết, phân biệt anđehit.

Cách nhận biết anđehit

I. Cách nhận biết anđehit

- Để nhận biết anđehit ta dùng dung dịch AgNO₃/NH₃, đun nóng nhẹ.

- Hiện tượng: Xuất hiện lớp bạc sáng như gương bám vào thành ống nghiệm.

- Phương trình hóa học tổng quát phản ứng tráng gương (tráng bạc) của của anđehit:

R(CHO)_x + 2xAgNO₃ + 3xNH₃ + xH₂O R(COONH₄)_x + 2xAg↓ + 2xNH₄NO₃

- Một số phương trình hóa học minh họa:

CH₃-CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂OCH₃-COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

Đối với HCHO

HCHO + 4AgNO₃ + 6NH₃ + 2H₂O (NH₄)₂CO₃ + 4Ag↓ + 4NH₄NO₃

II. Mở rộng

1. Nhận biết anđehit bằng brom và KMnO₄

- Nhỏ nước brom vào dung dịch anđehit, màu nâu đỏ của nước brom bị mất.

- Nhỏ dung dịch KMnO₄ vào dung dịch anđehit, màu tím của dung dịch KMnO₄ bị mất.

+ Giải thích: Do anđehit rất dễ bị oxi hóa, nó làm mất màu nước brom, dung dịch KMnO4 và bị oxi hóa thành axit cacboxylic

Ví dụ: RCH=O + Br₂ + H₂O → RCOOH + 2HBr

Chú ý:

- Phản ứng này có thể dùng để phân biệt anđehit với xeton.

 - Không dùng phản ứng này để phân biệt anđehit với các hợp chất không no chứa liên kết đôi C=C hoặc liên kết ba CC.

2. Nhận biết anđehit bằng Cu(OH)₂/OH^-

Hiện tượng: Tạo kết tủa đỏ gạch khi đun nóng.

Ví dụ: CH₃CHO + 2Cu(OH)₂ + NaOH  CH₃COONa + Cu₂O↓_{(đỏ gạch)} + 2H₂O

III. Bài tập nhận biết anđehit

Bài 1: Hãy lựa chọn hóa chất phù hợp để phân biệt hai dung dịch: anđehit axetic và axeton chứa trong hai lọ riêng biệt, mất nhãn.

A. Đồng(II) oxit.

B. Quỳ tím.

C. Kim loại natri.

D. Dung dịch AgNO₃/ NH₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án D

- Anđehit axetic phản ứng với dung dịch AgNO₃/ NH₃ đun nóng tạo thành lớp bạc sáng như gương bám vào thành ống nghiệm.

CH₃-CHO + 2AgNO₃ + 3NH₃ + H₂OCH₃-COONH₄ + 2Ag↓ + 2NH₄NO₃

- Axeton không phản ứng với dung dịch AgNO3/ NH3 ở nhiệt độ thường và cả khi đun nóng.

Bài 2: Cho các chất axit axetic; glixerol; etanol; axetanđehit. Nhận biết các chất trên bằng

A. quỳ tím

B. dung dịch NaOH

C.Cu(OH)₂/OH^-

D. dung dịch HCl

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Để nhận biết các chất trên ta sử dụng Cu(OH)₂/OH^- 

- Axit axetic: Kết tủa tan ngay điều kiện thường, tạo dung dịch màu xanh nhạt.

2CH₃COOH + Cu(OH)₂ → (CH₃COO)₂Cu + 2H₂O

- Glixerol: Kết tủa tan ngày ở nhiệt độ thường và tạo phức màu xanh lam đặc trưng.

 2C₃H₅(OH)₃ + Cu(OH)₂  → [C₃H₅(OH)₂O]₂Cu_{(xanh lam)} + 2H₂O

- Axetan anđehit: Tạo kết tủa đỏ gạch khi nung nóng.

CH₃CHO + 2Cu(OH)₂ + NaOH  CH₃COONa + Cu₂O↓_{(đỏ gạch)} + 2H₂O

- Etanol: Không có hiện tượng gì cả ở nhiệt độ thường và khi đun nóng