Bài viết Công thức tính nhanh số mol OH^- khi cho SO₂ với dung dịch kiềm hay nhất, chi tiết với bài tập minh họa có lời giải sẽ giúp học sinh nắm vững Công thức tính nhanh số mol OH^- khi cho SO₂ với dung dịch kiềm từ đó biết cách làm bài tập về tính nhanh số mol OH^- khi cho SO₂ với dung dịch kiềm.

Công thức tính nhanh số mol OH^- khi cho SO₂ với dung dịch kiềm hay nhất

1. Công thức tính nhanh số mol OH^- khi cho SO₂ với dung dịch kiềm

TH1: Chỉ tạo muối HSO₃^-

n_OH- = n_SO2

TH2: Chỉ tạo muối SO₃^2-

n_OH-= 2 n_SO2

TH3: Tạo hỗn hợp muối HSO₃^- và SO₃^2-

n_OH-= n_SO3^2- + n_SO2 = 2n_SO2 - n_HSO3^-

2. Bạn nên biết

Khi cho khí SO₂ tác dụng dung dịch NaOH hoặc KOH

SO₂ + NaOH   →NaHSO₃  (1);   

SO₂ + 2NaOH →Na₂SO₃ + H₂O (2)

T ≤ 1: tạo muối NaHSO₃ phản ứng (1), tính theo NaOH

1  < T < 2 : tạo 2 muối NaHSO₃ và Na₂SO₃ theo phản ứng (1) và (2)

T >2: tạo muối Na₂SO₃ phản ứng (2), tính theo SO₂

3. Mở rộng

Khi bài toán cho biết số mol của Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂  và SO₂ tham gia phản ứng:

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ + H₂O         (1)

2SO₂ + Ca(OH)₂ →Ca(HSO₃)₂ (2)

- Bước 1: Lập tỉ lệ: 

- Bước 2: So sánh

+ Nếu T<1 chỉ xảy ra phản ứng (1) muối thu được chỉ có CaSO₃

+Nếu 1<T<2 xảy ra cả phản ứng (1) và (2) sản phẩm thu được gồm 2 muối là Ca(HSO₃)₂  và CaSO₃

+ Nếu T > 2 chỉ xảy ra phản ứng (2) muối thu được chỉ có Ca(HSO₃)₂

- Bước 3: Tính toán và giải bài toán

Ví dụ minh họa: Hấp thụ 3,36 lít  khí SO₂ (đktc) vào 200ml dung dịch Ca(OH)₂ 1M.Tính khối lượng muối thu được là:

A. 12 gam

B. 18 gam

C. 9 gam

D. 15 gam

Hướng dẫn

n_SO₂ = 0,15mol : n_Ca(OH)2= 0,2 mol 

-> 

→ chỉ tạo  muối thu được chỉ có CaSO₃, Ca(OH)₂ dư

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ + H₂O

n_CaSO3  = n_SO₂ =0,15mol 

-> m_CaSO3 = 0,15.120 =18gam 

Đáp án B

4. Bài tập minh họa

Câu 1: Dẫn V lít (đktc) khí SO₂ vào 200 ml dung dịch KOH 1M thu được 12 gam muối KHSO₃. Vậy V có giá trị là:

A. 2,24 lít     

B. 3,36 lít    

C. 4,48 lít     

D. 5,6 lít

Hướng dẫn

n_KOH =0,2 mol ; n_KHSO3 = 0,1mol → tạo ra hỗn hợp 2 muối KHSO₃ và K₂SO₃

Các phương trình phản ứng xảy ra:

SO₂ + KOH → KHSO₃

SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O

Áp dụng công thức tính nhanh ta có: 

n_OH- = 2n_SO2 - n_KHSO3

-> 0,2 = 2n_SO2  -0,1 

-> n_SO2 = 0,15mol 

-> V_SO2= 3,36 lít

Đáp án B

Câu 2. Dẫn 2,24 lít khí SO₂ (đkc) vào 200 ml dung dịch KOH 1,5M vậy khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thu được:

A. K₂SO₃ 0,1M và KOH dư 0,4M     

B. KHSO₃ 0,1M

C. K₂SO₃ 0,5M và KOH dư 0,5M     

D. KHSO₃ 0,1M và K₂SO₃ 0,5M

Hướng dẫn

Xét tỉ lệ:  = 0,1mol; n_KOH = 0,3mol. Tỉ lệ 

Nên KOH dư → phản ứng chỉ tạo muối trung hòa

SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O

n_K2SO3 = n_SO2  =0,1 mol -> 

n_KOH(dư) = 0,3 – 0,1.2 = 0,1 mol

⇒ 

Đáp án C

Câu 3: Cho 3,36 lít SO₂ ở đktc vào 200 ml dung dịch hỗn hợp NaOH 1M và Ba(OH)₂  0,5M. Khối lượng kết tủa thu được sau phản ứng là 

A. 16,275 gam.

B. 32,55 gam.

C.10,08 gam.

D. 21,7 gam.

Hướng dẫn

n_NaOH = 0,2mol l; n_Ba(OH)2 = 0,1 mol

-> ∑n_OH-  =0,4 mol 

n_SO2 = 0,15 mol -> 

Phương trình hóa học:

SO₂ + 2OH^-  -> SO₃^2- + H₂O 

-> Sau phản ứng thu được 0,15 mol SO₃^2- và còn dư 0,1 mol OH-

Mà n_Ba2+ = 0,1 mol nên chỉ có 0,1 mol BaSO₃ được tạo thành

m_{kết tủa} = 0,1. 217 = 21,7gam

Đáp án D