Câu 2 (4,0 điểm)

Viết bài nghị luận văn học (khoảng 600 chữ) phân tích bài thơ sau:

MÙA HẠ

Đó là mùa của những tiếng chim reo

Trời xanh biếc, nắng tràn lên khắp ngả

Đất thành cây, mật trào lên vị quả

Bước chân người bỗng mở những đường đi.

Đó là mùa không thể giấu che

Cả vạn vật đều phơi trần dưới nắng

Biển xanh thẳm, cánh buồm lồng lộng trắng

Từ những miền cay đắng hoá thành thơ.

Đó là mùa của những ước mơ

Những khát vọng muôn đời không kể xiết

Gió bão hoà mưa thành sông thành bể

Một thoáng nhìn có thể hóa tình yêu.

Đó là mùa của những buổi chiều

Cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút

Tiếng dế thức suốt đêm dài oi bức

Tiếng cuốc dồn thúc giục nắng đang trưa.

Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa

Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?

Mà mặt đất màu xanh là vẫn biển

Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa.

(Trích: Thơ Xuân Quỳnh, NXB Văn học, Hà Nội, 2016)

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Lao động và ước mơ có mối quan hệ với nhau như thế nào?

Anh/ Chị hãy trả lời câu hỏi đó bằng một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ).

Kết nối vấn đề đặt ra trong văn bản với thực tiễn để nêu lên một biểu hiện cho thấy vẫn có người nhận thức chưa đúng đắn về ý nghĩa của lao động.

Anh/ Chị hiểu câu sau như thế nào: “Việc con người có cảm nhận được niềm vui trong lao động hay không sẽ có ý nghĩa lớn lao, quyết định cuộc đời của người đó hạnh phúc hay không”?

Những câu: “Ngay cả chú chim yến, khi còn non thì được bố mẹ mang mồi về mớm cho nhưng khi lớn lên sẽ phải tự mình đi kiếm mồi. Hổ và sư tử cũng đều như vậy.” có vai trò và tác dụng gì trong văn bản?

Vì sao tác giả khẳng định: “Lao động là thứ mà thời đại nào cũng quý, cũng coi trọng”?.

Văn bản trên bàn về vấn đề gì?

Câu 2 (4,0 điểm)

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Vì sao ánh sáng đèn LED lại tác động xấu tới thiên văn, ô nhiễm ánh sáng sinh thái? Vì sao đèn LED được sử dụng ngày càng nhiều, tác giả cảnh báo điều gì?

Xác định các dữ liệu quan trọng trong văn bản và cho biết chúng thuộc dữ liệu sơ cấp hay thứ cấp? Chúng có vai trò gì trong văn bản?

Nhan đề của văn bản có phù hợp với nội dung bài viết không? Nhan đề đó có ý nghĩa như thế nào?

Xác định đề tài, thể loại của văn bản trên?

Câu 2 (4,0 điểm)

Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh sự giống và khác nhau giữa bài thơ sau:

Đầu giường ánh trắng rọi,

Ngỡ mặt đất phủ sương.

Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,

Cúi đầu nhớ cố hương.

(Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ), Lí Bạch, Tương Như dịch,

in trong Thơ Đường, tập 2, NXB Văn học, 1987)

Rằm xuân lồng lộng trăng soi,

Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;

Giữa dòng bàn bạc việc quân

Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

(Rằm tháng Giêng (Nguyên tiêu), Hồ Chí Minh, Xuân Thuỷ dịch,

in trong Thơ Hồ Chủ tịch, NXB Văn học, Hà Nội, 1967)

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày ý kiến của anh/ chị về những năng lực cần có của một công dân toàn cầu.

Trình bày suy nghĩ của anh/ chị được gợi lên từ văn bản về những người tách ra khỏi đám đông trên mạng xã hội hiện nay.

Nhận xét về mức độ phù hợp giữa nội dung nghị luận với nhan đề của văn bản “Vẻ đẹp của người đứng một mình”.

Theo nội dung văn bản, vì sao chúng ta cần “đứng một mình”?

Xác định các biện pháp nghệ thuật trong những câu văn sau:

Tôi không cô đơn hơn một cây mao nhị hay bồ công anh trên một đồng cỏ, hay một lá đậu, hay một cây chua me đất, hay một con mòng, hay một con ong nghệ. Tôi không cô đơn hơn ngôi sao Bắc Đẩu, hay một ngọn gió nam, hay một cơn mưa tháng Tư, hay băng tan tháng Giêng.

Chỉ ra những bằng chứng khách quan được sử dụng trong đoạn (1).

Câu 2 (4,0 điểm)

Viết bài văn (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá bi kịch của nhân vật Hồn Trương Ba trong đoạn trích sau:

(Giới thiệu: “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” là vở kịch đặc sắc của Lưu Quang Vũ viết năm 1981 có nguồn gốc từ một tích truyện dân gian. Ông Trương Ba là một người làm vườn hồn hậu, giỏi đánh cờ, bị Nam Tào bắt chết nhầm. Nam Tào và Đế Thích sửa sai cho Trương Ba sống lại trong xác anh hàng thịt vừa mới chết. Trong thân xác anh hàng thịt, Trương Ba gặp rất nhiều phiền toái: bị lí trưởng sách nhiễu và bị nhiễm một số thói xấu của anh hàng thịt khiến bản thân thay đổi, trở nên xa lạ trong mắt những người thân. Nhận thức được những điều đó, Trương Ba vô cùng đau khổ, cuối cùng ông quyết định trả lại xác cho anh hàng thịt và chấp nhận cái chết.)

Đoạn trích sau là đối thoại giữa Hồn Trương Ba và người bạn lâu năm – bác Trưởng Hoạt:

Nhà Trương Ba

Hồn Trương Ba và Trưởng Hoạt. Nét mặt Hồn Trương Ba vẫn rầu rĩ, thẫn thờ.

TRƯỞNG HOẠT: (Lặng lẽ nhìn Hồn Trương Ba, lắc đầu) Lúc nào bác cũng sặc sụa hơi men. Bác uống rượu nhiều quá! Hôm nay tôi sang cũng là để nói chuyện này với bác: Bác đâm nát rượu mất rồi! Những thói xấu thường ngày nó làm hư hại tâm hồn, trí não của người ta bác ạ! Bà nhà bảo bữa cơm nào không có rượu là bác lại nhạt nhạt ngơ ngẩn như người mất hồn ấy.

HỒN TRƯƠNG BA: Mất hồn à? Mất hồn sao được?

TRƯỞNG HOẠT: Có phải chỉ rượu suông đâu! Thức ăn kém một chút, bác cũng cau có không chịu ăn. Vợ chồng luôn dằn vặt cãi cọ nhau. Chỗ anh em, tôi hỏi thật: Sao bác đâm trái tính như vậy?

HỒN TRƯƠNG BA: (Ấp úng) Tôi... tôi cũng không hiểu. Tự nhiên cứ thèm. Cái thân xác tôi ấy! Bác có ở trong tình cảnh tôi, bác mới hiểu. [...]

TRƯỞNG HOẠT: Bác cứ nói thế! Cái thân bác mang bây giờ đâu còn của anh hàng thịt, mà đã là của bác, là thân bác rồi, nó làm gì, gây ra sự gì, bác phải chịu, bác còn đổ cho ai được nữa! (Bực bội) Thì bác muốn nên bác mới đứng ra lụi cụi buôn bán ở cửa hàng thịt, suốt ngày một tay lăm lăm con dao nhọn, một tay khư khư túi tiền...

HỒN TRƯƠNG BA: Đấy là ý thằng con trai tôi, lệnh của ông Lý trưởng... Có thế họ mới để cho tôi yên... Với lại, gia cảnh tôi bây giờ cũng túng bấn, chợ búa đắt đỏ mà cơm nước, tiêu pha thì lại nhiều hơn trước... cái vườn không đủ, phải trông vào lời lãi ở hàng thịt...

TRƯỞNG HOẠT: Ra bây giờ bác tính toán lập luận như vậy. Người ta bảo hàng thịt của bác buôn rẻ bán đắt, cân đuối cân sai, bắt chẹt khách hàng quá lắm! Thật chẳng còn ra làm sao! Mà thôi, không nói chuyện đó nữa, kẻo lại cãi cọ, bực bội. Hay ta làm ván cờ vậy. Bây giờ chỉ còn đánh cờ là lại vui vẻ với nhau được như xưa! (Gượng cười) Bác đem bàn cờ ra đây!

(Họ đem bàn cờ ra, xếp quân ngồi đánh)

TRƯỞNG HOẠT: (Cau mày bối rối) Bác làm sao thế? Nước đi của bác...

HỒN TRƯƠNG BA: Sao? Tôi thích đi vậy. (Một lát) Chiếu tướng!

TRƯỞNG HOẠT: (Ngơ ngác) Sao bác lại chiếu thế?

HỒN TRƯƠNG BA: Chiếu thế thì sao? Bác hết đường gỡ nhé!

TRƯỞNG HOẠT: Người đàng hoàng không ai đòi ăn nước ấy! (Thất vọng)

Vâng, tôi thua. (Đứng dậy) Nhưng bác Trương ạ, tôi không hiểu nổi. Lối đánh của bác khác hẳn ngày xưa. Thoạt trông thì thấy cách vào cờ của bác vẫn như xưa, nhưng sau thì... chẳng còn cái khoáng hoạt, dũng mãnh, thâm sâu ngày trước. Cách tiến, cách thủ của bác bây giờ vụn vặt, tủn mủn, thô phũ. Mà cái nước ăn vừa rồi, nói xin lỗi bác, nó bần tiện làm sao!

HỒN TRƯƠNG BA: Bác ăn nói hay nhỉ? Bần tiện là thế nào? Hay ta đánh ván nữa?

TRƯỞNG HOẠT: (Chán nản) Không, tôi không thích đánh nữa. Xin kiếu bác... Thảo nào! Bác thay tâm đổi tính thật rồi, bác Trương Ba ạ...

(Lưu Quang Vũ, Hồn Trương Ba, da hàng thịt,

NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2013, tr. 59 – 60)

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Nếu được mời trao đổi trên một diễn đàn tuổi trẻ, bằng đoạn văn (khoảng 200 chữ), anh/ chị hãy lí giải vì sao cần phải giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong thời kì hội nhập quốc tế ngày nay.

Anh / Chị có suy nghĩ gì trước ý kiến của người viết: “Biên cương văn hóa tư tưởng của quốc gia cũng chịu nhiều thách thức trước sự xâm lấn của các nền tảng xuyên biên giới?”.

Nhận xét ngắn gọn mối quan hệ giữa luận điểm, lí lẽ và bằng chứng ở đoạn (4).

Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: “Phải tạo sức đề kháng văn hóa với những bộ lọc, vách ngăn cần thiết để đẩy lùi và chống lại sự xâm lấn của những trào lưu phản văn hóa, các luồng tư tưởng có nội dung xấu độc.”.

Mục đích tác giả viết đoạn (4) là gì?

Xác định nội dung chính trong đoạn (2).

Câu 2 (4,0 điểm)

Theo anh/ chị, nỗi buồn và nước mắt có ích hay có hại với con người? Viết một bài luận (khoảng 600 chữ) trả lời câu hỏi trên.

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về một hoặc một số đặc điểm nghệ thuật trong bài thơ Khi mùa xuân đến của Hoàng Cầm.

Anh/ chị có nhận xét gì về giọng điệu của chủ thể trữ tình trong bài thơ?

Sự liên tưởng mái tóc của “em” thành dòng “sông xa” trong bài thơ có ý nghĩa, tác dụng gì?

Chủ thể trữ tình nhận thấy điều gì ở “mắt em” khi mùa xuân đến?

Đối tượng trữ tình trong bài thơ là ai?

Câu 2 (4,0 điểm)

Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một xu thế tất yếu và là một lợi thế không thể phủ nhận của con người trong xã hội hiện đại. Tuy vậy, có ý kiến cho rằng, nếu không sử dụng AI đúng cách, thế hệ trẻ không những không đồng hành với bước tiến của nhân loại mà thậm chí còn “đi lùi” trong việc tạo ra giá trị cho bản thân.

Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày quan điểm của anh/ chị về vấn đề sử dụng AI và việc phát triển giá trị của bản thân.

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích sự sáng tạo của tác giả thể hiện qua hình tượng “gió” trong văn bản sau:

CỞI GIÓ

Một ngày gió nâng tôi lên cao

Tôi nhìn xuống thấy một con kiến bị cầm tù trong hộp thư điện tử nhiều ngăn,

                                          trong chiếc điện thoại di động thỉnh thoảng lại đổ chuông

Một ngày gió nâng tôi lên cao

Tôi nhìn xuống thấy một con chim bị cầm tù trong tiếng ngợi ca của bầy đàn,

                                          trong những mốc giới hạn mĩ cảm đã được sắp đặt

Một ngày gió nâng tôi lên cao

Gió trao tôi đôi cánh

Và bảo tôi hãy cởi gió ra và bay lên trên ý nghĩ.

(Nguyễn Phan Quế Mai, Tạp chí Sông Hương, số 265, tháng 3/2011)

Lời bình cuối truyện không chỉ cho thấy thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật, mà còn là thông điệp về việc “tự sửa mình”. Hãy đánh giá về ý nghĩa của thông điệp này đối với con người trong bối cảnh xã hội ngày nay.

Phát biểu chủ đề của truyện.

Nêu tác dụng của yếu tố kì ảo trong văn bản.