Em hãy quan sát tranh và trả lời các câu hỏi dưới đây:

Em hãy tưởng tượng mình là một cây xanh còn sống sót sau một trận cháy rừng lớn. Hãy kể lại sự chứng kiến của em về trận cháy rừng ấy và những hậu quả có thể xảy ra trong tương lai.

Em hãy tìm hiểu môi trường sống ở nhà, ở trường hoặc ở nơi công cộng quanh em và liệt kê những ưu điểm, hạn chế của môi trường sống đó.

Em hãy đánh dấu x vào ô trống đồng tình hoặc không đồng tình với ý kiến dưới đây và giải thích vì sao.

“Bảo vệ môi trường sống là bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta”.

Vì:……………………………………………………………………………………

Em hãy dự đoán hậu quả có thể xảy ra từ các hành động dưới đây:

Em hãy đánh dấu x vào ô đúng hoặc sai và đưa ra nhận xét của em với mỗi ý kiến dưới đây:

Em hãy chọn môi trường sống phù hợp với các loại sinh vật

Em hãy đọc các thông tin trong sách giáo khoa Đạo đức 5 (bộ Cánh Diều) trang 32, 33 và trả lời các câu hỏi sau:

a. Môi trường sống hiện nay đang gặp phải những vấn đề gì?

b. Em hãy kể thêm các vấn đề khác của môi trường sống mà em biết.

c. Vì sao chúng ta cần bảo vệ môi trường sống?

Em hãy đọc các thông tin dưới đây và gọi tên các loại môi trường sống.

Em hãy quan sát bức tranh dưới đây và tìm ra những điểm chưa hợp lí trong tranh liên quan đến môi trường sống.

Em hãy cùng bạn xây dựng một tiểu phẩm về chủ đề “Bảo vệ cái đúng, cái tốt” và đóng vai trước lớp.

Em hãy chia sẻ với bạn về việc mạnh dạn bảo vệ cái đúng, cái tốt của bản thân hoặc của người khác mà em đã chứng kiến.

Em hãy cùng các bạn thiết kế góc học tập của lớp với chủ đề “Vườn hoa nghìn việc tốt” để tuyên dương những việc làm đúng, việc làm tốt của các bạn trong lớp.

Em hãy đọc nhận định sau và xây dựng bài thuyết trình theo nhóm về cách bảo vệ cái đúng, cái tốt.

Trong thế giới này, chúng ta không chỉ xót xa vì những hành động và lời nói của người xấu mà còn cả vì sự im lặng đáng sợ của người tốt.

Mác-tin Lu-dơ Kinh (Martin Luther King)

Em hãy xử lí các tình huống dưới đây:

Tình huống 1. Trên đường đi học về, Nam và Hà phát hiện một nhóm người đang lấy cắp nhiều đoạn rào chắn bằng sắt. Nam rất bất bình, nhưng Hà nói: “Thôi kệ đi, việc này không liên quan đến mình!”.

- Nếu là Nam, em sẽ làm gì?

Tình huống 2. Trong tiết sinh hoạt lớp, Lan nói với Hiền: “Tuần này, lớp mình có một số thành viên vi phạm nội quy. Mình muốn có ý kiến, nhưng lại sợ các bạn không vui và ghét mình”.

- Nếu là Hiền, em sẽ khuyên Lan điều gì? Vì sao?

Tình huống 3. Hoa bị khuyết tật ở chân nên gặp khó khăn khi đi lại. Huyền đã tình nguyện đèo Hoa tới trường mỗi ngày, dù trời nắng hay mưa. Biết hành động cao đẹp của Huyền, Nga băn khoăn không biết mình nên làm gì để lan toả câu chuyện đẹp của Huyền đến mọi người.

- Nếu là Nga, em sẽ làm gì? Vì sao?

Tình huống 4. Trong giờ thảo luận nhóm, Ân không làm các nhiệm vụ được phân công mà ngồi làm việc riêng. Kết thúc thảo luận, cô giáo đề nghị đánh giá mức độ tham gia của các thành viên. Thuỳ nói: “Hôm nay, Ân không tích cực thực hiện nhiệm vụ”. Ân phản ứng và cho rằng Thuỳ không thích mình nên đánh giá như vậy.

- Nếu là thành viên của nhóm, em sẽ làm gì? Vì sao?

Em hãy đánh dấu X vào ô trống đồng tình hoặc không đồng tình với các ý kiến dưới đây và giải thích vì sao.

a. Những việc làm sai trái mà không liên quan đến mình thì không cần lên tiếng, bảo vệ.

Vì: …………………………………………………………………………………...

b. Đấu tranh, bảo vệ cái đúng, cái tốt sẽ được mọi người yêu quý và kính trọng.

Vì: …………………………………………………………………………………...

c. Bảo vệ cái đúng, cái tốt làm cho xã hội tiến bộ và văn minh hơn.

Vì: …………………………………………………………………………………...

d. Sự thờ ơ, vô cảm tạo điều kiện cho cái xấu, cái ác lây lan trong xã hội.

Vì: …………………………………………………………………………………...

e. Bảo vệ cái đúng, cái tốt chỉ là việc làm của người lớn.

Vì: …………………………………………………………………………………...

g. Đấu tranh, bảo vệ cái đúng, cái tốt giúp rèn luyện đức tính dũng cảm, sống có trách nhiệm.

Vì: …………………………………………………………………………………...

Em hãy quan sát tranh và trả lời các câu hỏi dưới đây:

a. Nêu các cách để bảo vệ cái đúng, cái tốt trong những tranh dưới đây.

Em hãy đọc câu chuyện Chú cảnh sát đáng mến trong sách giáo khoa Đạo đức 5 (bộ Cánh Diều) trang 27, 28 và trả lời các câu hỏi dưới đây:

a. Em có nhận xét gì về việc làm của chú cảnh sát trong câu chuyện trên

b. Theo em, vì sao phải bảo vệ cái đúng, cái tốt?

Em hãy quan sát tranh và trả lời các câu hỏi dưới đây:

a. Theo em cái đúng cái tốt nào cần bảo vệ qua lời nói, việc làm của các bạn trong những tranh dưới đây?

Em hãy sưu tầm và viết về một tấm gương vượt khó trong học tập và cuộc sống mà em quý trọng.

Em hãy viết ra điều mong muốn nhất của em lúc này, chỉ ra khó khăn và biện pháp vượt khó để đạt được mong muốn đó.

– Điều em mong muốn nhất lúc này:

– Khó khăn gặp phải:

– Biện pháp vượt khó:

Em hãy cùng bạn thử làm chuyên gia tư vấn để đưa ra cách vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống cho bạn bè trong lớp.

Em hãy xử lí các tình huống dưới đây:

Tình huống 1. Tối nay có một trận bóng đá mà Tiến rất yêu thích. Trận bóng sắp bắt đầu, nhưng Tiến chưa ôn bài xong. Tiến rất phân vân.

- Nếu là Tiến, em sẽ làm gì?

Tình huống 2. Hoa xin bố mẹ đi học đàn ghi-ta (guitar) vì rất thích bộ môn này. Tuy nhiên, sau một thời gian luyện tập, cảm thấy không tiến bộ, các ngón tay bị đau nhức, nên Hoa rất chán nản và muốn bỏ học.

- Nếu là Hoa, em sẽ vượt qua khó khăn trên như thế nào?

Tình huống 3. Để chuẩn bị ngày hội thể thao của trường, thấy A Lử có năng khiếu thể thao nên cô giáo đề xuất em tham gia môn chạy. Tuy nhiên, A Lử lại thích tham gia môn nhảy cao hơn. Bạn muốn bày tỏ nguyện vọng của mình, nhưng lại ngại ngùng mỗi khi giao tiếp với cô.

- Nếu là A Lử, em sẽ vượt qua khó khăn trên như thế nào?

Em hãy đưa ra lời khuyên để giúp các bạn vượt qua khó khăn trong các trường hợp sau:

Trường hợp 1. Để chuẩn bị hội trại, Huỳnh xung phong đảm nhận phần trang trí bằng các bức tranh. Nhưng vì khối lượng công việc nhiều hơn so với dự định nên sắp đến ngày dựng trại mà Huỳnh vẫn chưa vẽ xong.

- Lời khuyên của em:

Trường hợp 2. Kết quả học tập học kì này của Thắng giảm sút do ham mê trò chơi điện tử. Thắng tự hứa với bản thân sẽ không chơi nữa, nhưng bạn rất khó khăn để vượt qua sức hấp dẫn của trò chơi.

- Lời khuyên của em:

Trường hợp 3. Năm nay, Tuấn được bầu làm lớp trưởng. Tuấn thấy nề nếp của lớp chưa tốt, một số bạn còn đi học muộn và nói chuyện riêng trong giờ học. Tuấn chưa biết phải quản lí lớp như thế nào cho hiệu quả.

- Lời khuyên của em:

Em hãy sắp xếp các bước giải quyết khó khăn dưới đây theo thứ tự đúng.

Em hãy đánh dấu X vào ô trống đồng tình hoặc không đồng tình với mỗi ý kiến dưới đây và giải thích vì sao.

a. Khi quá mệt mỏi trước khó khăn, Dung tạm thời nghỉ ngơi để lấy sức và tiếp tục nghĩ cách vượt khó.

Vì:…………………………………………………………………………………….

b. Mỗi khi gặp khó khăn, Trang liền tìm ngay người thân để nhờ giúp đỡ.

Vì:…………………………………………………………………………………….

c. Lúc bắt tay làm việc gì, Phong cũng đều dự kiến những khó khăn có thể xảy ra để chủ động xử lí.

Vì:…………………………………………………………………………………….

d. Khi gặp khó khăn, Trung không làm gì cả và hi vọng khó khăn sẽ qua đi.

Vì:…………………………………………………………………………………….

e. Mỗi khi thất bại trước khó khăn, Hùng lại tìm hiểu nguyên nhân và cố gắng vượt qua.

Vì:…………………………………………………………………………………….

g. Để vượt qua khó khăn, Mai luôn rèn luyện cho mình thói quen làm việc nhẫn nại, tìm cách giải quyết.

Em hãy đọc câu chuyện về anh Níc Vu-gic (Nick Vujicic), thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký trong sách giáo khoa Đạo đức 5 (bộ Cánh Diều) trang 22, 23 và trả lời các câu hỏi sau:

a. Anh Níc Vu-gic và thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký đã vượt qua những khó khăn của bản thân như thế nào?

b. Nêu suy nghĩ của em về những tấm gương vượt khó kể trên.

Em hãy kể thêm một số khó khăn trong học tập hoặc cuộc sống và cách vượt qua khó khăn đó.

Em hãy nêu cách các bạn trong tranh đã làm gì để vượt qua khó khăn trong học tập và cuộc sống.

Em hãy chọn và chia sẻ với các bạn nội dung, ý nghĩa của một câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn,... về vượt qua khó khăn trong học tập và cuộc sống mà em thích nhất.

- Nội dung, ý nghĩa của câu trên:

Em hãy chia sẻ với bạn về những khó khăn mà em đã và đang gặp phải trong học tập, cuộc sống và cách em vượt qua những khó khăn đó.

Em hãy nhận xét về sự vượt qua khó khăn của các bạn trong những trường hợp dưới đây:

Trường hợp 1. Đang học lớp 5, một tai nạn bất ngờ đã cướp đi đôi chân của Khánh. Để tự động viên mình, Khánh đã đọc sách về những tấm gương vươn lên của người khuyết tật. Được người thân và bạn bè giúp đỡ, Khánh đã nỗ lực vượt qua nghịch cảnh và nhanh chóng trở lại trường học tập, rèn luyện và tiếp tục theo đuổi ước mơ trở thành kĩ sư công nghệ thông tin.

- Nhận xét của em:

Trường hợp 2. Để khắc phục nhược điểm nói lắp, An đã tìm kiếm và học hỏi các biện pháp từ sách báo, trên In-tơ-nét (Internet) và thử rèn luyện. Qua vài tuần tập luyện nhưng chưa thấy có kết quả, An rất nản lòng và không còn muốn sửa chữa khuyết điểm này nữa.

- Nhận xét của em:

Trường hợp 3. Trang cùng gia đình chuyển từ thành phố về nông thôn sinh sống. Cách sống và giọng nói khác biệt của mọi người đã gây cho Trang nhiều khó khăn trong học tập và sinh hoạt. Để vượt qua điều đó, Trang đã tìm hiểu phong tục, thói quen sinh hoạt của người dân địa phương và các bạn trong lớp, tích cực nói chuyện và tham gia vào các hoạt động chung của tập thể. Trang còn mời các bạn về nhà chơi vào những dịp cuối tuần. Không lâu sau, Trang đã hoà nhập được với cuộc sống ở nơi đây.

- Nhận xét của em:

Em hãy đánh dấu x vào ô trống đồng tình hoặc không đồng tình với mỗi ý kiến dưới đây và giải thích vì sao.

a. Mỗi khi gặp bài tập khó, Hùng mở ngay sách có lời giải ra chép.

Vì: …………………………………………………………………………………...

b. Dù còn mệt sau đợt ốm, nhưng Hưng vẫn cố gắng tập thể dục đều đặn mỗi sáng.

Vì: …………………………………………………………………………………...

c. Biết mình nói năng chưa lưu loát, Hà thường lảng tránh các hoạt động tập thể.

Vì: …………………………………………………………………………………...

d. Mỗi khi gặp khó khăn, Lan thường tìm các phương án khác nhau để giải quyết vấn đề.

Vì: …………………………………………………………………………………...

e. Thấy mình chưa học giỏi môn Tiếng Việt, Trường chỉ biết than phiền với bạn bè.

Vì: …………………………………………………………………………………...

Em hãy đánh dấu X vào ô đồng tình hoặc không đồng tình với mỗi ý kiến dưới đây và đưa ra nhận xét của em.

Em hãy đọc câu chuyện Một học sinh nghèo vượt khó trong sách giáo khoa Đạo đức 5 (bộ Cánh Diều) trang 18, 19 và trả lời các câu hỏi dưới đây:

a. Bạn Thảo đã vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống như thế nào?

b. Sự vượt khó đó đã mang lại điều gì cho Thảo?

c. Vì sao chúng ta phải biết vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống?

Em hãy nêu những khó khăn của các bạn trong những bức tranh dưới đây:

Hãy liệt kê một số việc làm mà em biết về tôn trọng hoặc chưa tôn trọng sự khác biệt đối với mọi người xung quanh và rút kinh nghiệm cho bản thân.

* Em đã rút ra kinh nghiệm gì cho bản thân?

Hãy vẽ chân dung của em vào giữa bông hoa, ghi đặc điểm khác biệt của bản thân mà em tự hào và muốn được mọi người tôn trọng trên mỗi cánh hoa.

Hãy kể về một lần em không được người khác tôn trọng sự khác biệt. Khi đó, em cảm thấy như thế nào? Em hãy rút ra bài học từ câu chuyện của bản thân.

Em hãy xử lí các tình huống dưới đây:

Tình huống 1. Lớp 5A được giao nhiệm vụ chuẩn bị các tiết mục văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. Linh không đồng ý nhận Bình vào nhóm của mình vì cho rằng Bình chậm chạp, sẽ làm ảnh hưởng đến nhóm.

- Nếu là thành viên của nhóm, em sẽ làm gì?

Tình huống 2. Khánh ít nói, hay ngồi một mình. Lực và một số bạn trong lớp không thích chơi cùng vì cho rằng Khánh không hoà đồng, xem thường người khác.

- Nếu là bạn cùng lớp, em sẽ khuyên Lực và các bạn như thế nào?

Tình huống 3. Trong các cuộc thảo luận, Hương thường không lắng nghe ý kiến của các bạn vì cho rằng ý kiến của mình luôn đúng, còn ý kiến mọi người đều sai. Khi các bạn góp ý, Hương nói đó là tính cách riêng của mình và không muốn thay đổi.

- Nếu là bạn của Hương, em sẽ làm gì?

Tình huống 4. Hôm nay, cô giáo tổ chức cho các bạn chia sẻ về ước mơ của mình trong tương lai. Lần lượt các bạn đều mong muốn trở thành bác sĩ, giáo viên,... Đến lượt mình, Toàn vui vẻ nói: “Em ước mơ trở thành đầu bếp nổi tiếng ạ!”. Nghe thế, Thịnh và một số bạn bật cười, vì cho rằng việc nấu ăn thường chỉ dành cho phụ nữ.

- Nếu chứng kiến việc làm của Thịnh và các bạn, em sẽ làm gì?