KTPL 10 Cánh diều bài 7: Sản xuất kinh doanh và các mô hình sản xuất kinh doanh

Nguyễn Lê Khánh Vy Ngày: 01-02-2023 Lớp 10

746

Toptailieu biên soạn và giới thiệu giải sách Kinh tế Pháp luật 10 trang 42,43,45,46,48,49 Bài 7: Sản xuất kinh doanh và các mô hình sản xuất kinh doanh sách Cánh diều hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng làm các bài tập từ đó nâng cao kiến thức và biết cách vận dụng phương pháp giải vào các bài tập trong SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 7.

Sách giáo khoa Kinh tế Pháp luật 10 Bài 7 (Cánh diều): Sản xuất kinh doanh và các mô hình sản xuất kinh doanh

Mở đầu trang 42 Kinh tế và Pháp luật 10: Trong nền kinh tế có rất nhiều chủ thể sản xuất kinh doanh. Để tồn tại và phát triển, các chủ thể này phải lựa chọn mô hình sản xuất kinh doanh phù hợp. Em hãy cùng bạn liệt kê các chủ thể sản xuất kinh doanh trong nền kinh tế và lấy ví dụ về mô hình sản xuất kinh doanh của các chủ thể đó.

Lời giải:

* Chủ thể sản xuất kinh doanh là: Cá nhân.

- Chủ thể sản xuất kinh doanh là: Cá nhân.

- Ví dụ về mô hình sản xuất kinh doanh của cá nhân: Trên mảnh đất của gia đình, anh H đã thực hiện mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng công nghệ cao. Anh bỏ tiến đầu tư ao, máy móc, thiết bị, tôm giống, thức ăn,... và thuê nhân công phụ giúp. Mô hình nuôi tôm công nghệ cao cho phép quản lý chất lượng nguồn nước, sử dụng men vi sinh để phòng trừ dịch bệnh cho tôm.

* Chủ thể sản xuất kinh doanh là: Doanh nghiệp

- Chủ thể sản xuất kinh doanh là: Doanh nghiệp.

- Ví dụ về mô hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: công ty Giấy, thuộc Tổng công ty Giấy Việt Nam chú trọng đổi mới công nghệ sản xuất và áp dụng các công cụ cải tiến nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh.

1. Sản xuất kinh doanh và vai trò của sản xuất kinh doanh

Câu hỏi trang 42 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy quan sát hình ảnh, đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

(ảnh 1)

a) Em hãy mô tả quá trình sản xuất kinh doanh các sản phẩm được đề cập trong hình ảnh trên và chỉ ra các nguồn lực cần thiết cho quá trình sản xuất kinh doanh sản phẩm đó

b) Theo em, mục đích của việc sản xuất kinh doanh là gì?

Lời giải:

Yêu cầu a)

- Mô tả quá trình sản xuất kinh doanh các sản phẩm được đề cập trong hình ảnh trên:

+ Bước 1: Nuôi bò lấy sữa.

+ Bước 2: Cho sữa vào các bồn chứa sữa.

+ Bước 3: Kiểm tra chất lượng sữa và qua thiết bị đo lường, lọc và nhập vào hệ thống bồn chứa lạnh.

+ Bước 4: Chế biến.

+ Bước 5: Chuyển thành phẩm đến các khu vực.

- Các nguồn lực cần thiết cho quá trình sản xuất kinh doanh sản phẩm đó là: lao động, vốn, công nghệ, tài nguyên thiên nhiên.

Yêu cầu b) Theo em, mục đích của việc sản xuất kinh doanh là thu lợi nhuận.

Câu hỏi trang 43 Kinh tế và Pháp luật 10: Chè là một đặc sản nổi tiếng của tỉnh Thái Nguyên. Với xu hướng tiêu dùng và nhu cầu thị trường ngày càng gia tăng, việc sản xuất chè hữu cơ đã giúp người trồng chè ở các vùng chè đặc sản nổi tiếng ở Thái Nguyên có thu nhập cao và thu hút ngày càng nhiều lao động vào sản xuất kinh doanh. Không những thế, che Thái Nguyên còn được xuất khẩu đến nhiều quốc gia trên thế giới, mang lại nguồn thu cho đất nước.

(Theo Bảo Dân sinh, ngày 14/10/2020)

a) Theo em, sản xuất kinh doanh có vai trò gì đối với người tiêu dùng?

b) Em hãy cho biết việc sản xuất kinh doanh chè mang lại lợi ích gì cho các chủ thể của nền kinh tế?

Lời giải:

Yêu cầu a) Theo em, sản xuất kinh doanh có vai trò giúp người tiêu dùng có thu nhập cao, có được lợi nhuận, giải quyết việc làm cho người lao động .

Yêu cầu b) Việc sản xuất kinh doanh chè mang lại cho các chủ thể của nền kinh tế thu nhập cao và thu hút ngày càng nhiều lao động vào sản xuất kinh doanh, mang lại nguồn thu cho đất nước.

2. Các mô hình sản xuất kinh doanh và đặc điểm của mỗi mô hình

Câu hỏi trang 43 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, trường hợp và trả lời câu hỏi:

Thông tin 1. Điều 79, Nghị định 01/2021/NĐ – CP về đăng ký doanh nghiệp

1. Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì uỷ quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình uỷ quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.

2. Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyển, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương.

Thông tin 2. Những năm gần đây, trên địa bàn huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hộ gia đình cho hiệu quả cao. Trong giai đoạn 2015 – 2020, toàn huyện có hơn 40 nghìn lượt hộ hội viên nông dân đăng ký tham gia phong trào nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi. Các hộ gia đình trên địa bàn huyện đã tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật vào sản xuất. Từ đó, đã xuất hiện nhiều mô hình làm kinh tế có hiệu quả như nuôi bò vỗ béo hưởng thịt ở các xã Cao Phong, Tử Yên, Hải Lưu, nuôi bỏ ni sinh sản ở các xã Nhạo Sơn, Tử Yên, Đôn Nhân, Như Thụy, nuôi lợn ở xã Lãng Công,...

(Theo baninhpluc.com.vn ngày 06/8/2020)

Trường hợp. A sinh ra trong một miền quê và gia đình gắn bó với nghề làm nón lá truyền thống. A được bố mẹ truyền lại kinh nghiệm làm nón và những bí quyết riêng để tạo ra những chiếc nón đẹp. Những ngày cuối tuần được nghỉ học, A thường phụ giúp bố mẹ làm nón. Với quy mô sản xuất nhỏ, năng suất lao động thấp nên thu nhập của gia đình không lớn. Những năm gần đây, thấy tình hình tiêu thụ nón là khó khăn, các hộ gia đình trong làng đã tìm cách đưa nón lá của quê hương mình đến những vùng miền khác và xuất khẩu đi một số nước. A mong muốn sau này sẽ tiếp tục nghề truyền thống của gia đình mình để đưa những chiếc nón lá – một nét đẹp văn hóa Việt Nam đến khắp nơi trên thế giới.

a) Em hãy căn cứ vào các thông tin để xác định chủ thể của mô hình kinh tế hộ gia đình.

b) Em hãy liệt kê lĩnh vực sản xuất kinh doanh của mô hình kinh tế hộ gia đình ở thông tin 2 và trường hợp trên.

c) Em có ý kiến như thế nào về nhận định: Mô hình kinh tế hộ gia đình thường có quy mô sản xuất kinh doanh nhỏ, vốn đầu tư thấp?

Lời giải:

Yêu cầu a) Chủ thể của mô hình kinh tế hộ gia đình là: hộ gia đình.

Yêu cầu b)

- Lĩnh vực sản xuất kinh doanh của mô hình kinh tế hộ gia đình ở thông tin 2 là: nông nghiệp

- Lĩnh vực sản xuất kinh doanh của mô hình kinh tế hộ gia đình ở trường hợp trên là: tiểu thủ công nghiệp.

Yêu cầu c) Em đồng ý với nhận định: “Mô hình kinh tế hộ gia đình thường có quy mô sản xuất kinh doanh nhỏ, vốn đầu tư thấp”. Vì quy mô sản xuất kinh doanh thường nhỏ, vốn đầu tư thấp, chủ yếu sử dụng kinh nghiệm, công nghệ và sức lao động truyền thống.

Câu hỏi trang 45 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, tình huống và trả lời câu hỏi:

Thông tin 1. Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 07 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã.

(Theo Điều 3, Luật Hợp tác xã Luật số 23/2012/QH13)

Em hãy căn cứ vào thông tin 1 để xác định chủ thể của mô hình kinh tế hợp tác xã? Theo em, mô hình kinh tế hợp tác xã được hình thành như thế nào? Mục đích tham gia hợp tác xã của các thành viên là gì?

Lời giải:

- Chủ thể của mô hình kinh tế hợp tác xã là: tập thể.

- Theo em, mô hình kinh tế hợp tác xã được hình thành trên tinh thần tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

- Mục đích tham gia hợp tác xã của các thành viên là tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã.

Câu hỏi trang 45 Kinh tế và Pháp luật 10: Thông tin 2. Những năm gần đây, trên địa bàn tỉnh Bình Thuận xuất hiện mô hình kinh tế hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã với cách sản xuất kinh doanh mới Bình Thuận hiện có khoảng 180 hợp tác xã, được hình thành một cách tự nguyện giữa các xã viên với hơn 47 800 thành viên. Các hợp tác xã vừa mang tính kinh tế, vừa mang tính xã hội, bên cạnh việc cùng sản xuất vả cùng kinh doanh, tạo ra thu nhập thì hợp tác xã còn góp phần tạo ra việc làm cho thành viên, giảm được tình hình thất nghiệp của xã hội, tạo điều kiện phát triển cho những cá nhân nhỏ lẻ, không đủ khả năng tự kinh doanh độc lập. Tiêu biểu là hợp tác xã nông nghiệp Lạc Tánh huyện Tánh Linh trồng nấm linh chỉ, nằm rơm và sản xuất phân hữu cơ; tại hợp tác xã Bình Minh huyện Bắc Bình trồng dưa lưới trong nhà màng, hợp tác xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc trồng thanh long ứng dụng khoa học công nghệ, chế biến thành công rượu vang từ quả thanh long,…

(Theo dantocmiennui.vn, ngày 07/12 2019)

Em hãy cho biết những lĩnh vực sản xuất kinh doanh nào của các hợp tác xã được nhắc đến ở thông tin 2? Em hãy liệt kê các lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác của hợp tác xã mà em biết.

Lời giải:

- Những lĩnh vực sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã được nhắc đến ở thông tin 2 là: hợp tác xã nông nghiệp Lạc Tánh huyện Tánh Linh trồng nấm linh chỉ, nằm rơm và sản xuất phân hữu cơ; tại hợp tác xã Bình Minh huyện Bắc Bình trồng dưa lưới trong nhà màng, hợp tác xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc trồng thanh long ứng dụng khoa học công nghệ, chế biến thành công rượu vang từ quả thanh long,…

- Các lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác của hợp tác xã mà em biết là: Hợp tác xã Nông nghiệp, Thương mại và Dịch vụ Rạng Đông có trụ sở ở thị trấn Đăk Tô (huyện Đăk Tô) chuyên sản xuất, kinh doanh các lĩnh vực như trồng cà phê, cao su, rau sạch, trồng cây ăn quả.

Câu hỏi trang 46 Kinh tế và Pháp luật 10: Tình huống. Gia đình Lan là hộ chuyên canh rau ở vùng ngoại thành. Do sản xuất với quy mô nhỏ và bố mẹ Lan phải tự tiêu thụ nên thu nhập thấp, không ổn định. Những năm gần đây, ở quê Lan xuất hiện mô hình hợp tác xã sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp chuyên cung cấp rau, thịt an toàn, mang lại hiệu quả kinh tế ổn định cho các xã viên. Nhiều hộ gia đình xung quanh nhà Lan đã tham gia hợp tác xã, được cán bộ hỗ trợ về kỹ thuật, cách phòng trừ sâu bệnh và hợp tác xã đứng ra thu mua sản phẩm. Gia đình Lan băn khoăn không biết có nên tham gia hợp tác xã hay không.

Em hãy đọc tình huống bên và đưa ra ý kiến của em để giúp gia đình Lan lựa chọn mô hình sản xuất kinh doanh phù hợp.

Lời giải:

- Theo em, gia đình Lan nên lựa chọn mô hình sản xuất kinh doanh hợp tác xã như các hộ gia đình khác.

- Vì: khi tham gia hợp tác xã, gia đình Lan sẽ được cán bộ hỗ trợ về kỹ thuật, cách phòng trừ sâu bệnh và hợp tác xã đứng ra thu mua sản phẩm tạo ra sản phẩm an toàn, mang lại hiệu quả kinh tế ổn định cho gia đình thay vì tự sản xuất với quy mô nhỏ tạo ra thu nhập thấp, không ổn định.

Câu hỏi trang 46 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

Thông tin 1. Luật Doanh nghiệp 2020, số 59/2020/QH14 (trích)

Điều 4. Giải thích thuật ngữ

10. Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh

11. Doanh nghiệp nhà nước bao gồm các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết theo quy định tại Điều 88 của Luật này.

Điều 46. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên

1. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên là doanh nghiệp có từ 02 đến 50 thành viên là tổ chức, cá nhân.

Điều 74. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên

1. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên là doanh nghiệp do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu.

Điều 88. Doanh nghiệp nhà nước

1. Doanh nghiệp nhà nước được tổ chức quản lý dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, bao gồm:

a) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

b) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, trừ doanh nghiệp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.

Điều 111. Công ty cổ phần

1. Công ty cổ phần là doanh nghiệp, trong đó:

a) Vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần,

b) Cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân, số lượng cổ đông tối thiểu là 03 và không

hạn chế số lượng tối đa;

c) Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp

Điều 188. Doanh nghiệp tư nhân

1. Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp

Yêu cầu a) Em hãy căn cứ vào thông tin 1 để xác định đặc điểm về pháp lý của doanh nghiệp.

Yêu cầu b) Hãy liệt kê các loại hình doanh nghiệp được nhắc đến ở thông tin trên và cho biết đặc điểm về nguồn gốc hình thành vốn của từng loại hình doanh nghiệp đó. Ngoài các loại hình trên, em còn biết các loại hình doanh nghiệp nào khác?

Yêu cầu a) Em hãy phân biệt các loại hình doanh nghiệp được nhắc đến ở thông tin trên.

Lời giải:

Yêu cầu a) Đặc điểm về pháp lý của doanh nghiệp: mỗi doanh nghiệp đều có tên riêng, có tải sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật.

Yêu cầu b)

- Các loại hình doanh nghiệp được nhắc đến ở thông tin trên và đặc điểm về nguồn gốc hình thành vốn của từng loại hình doanh nghiệp đó là:

+ Doanh nghiệp nhà nước: Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết theo quy định tại Điều 88 của Luật này.

+ Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên: tổng giá trị phần vốn góp các thành viên cam kết góp vào công ty. Các thành viên phải góp đủ số vốn này trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc một thời hạn nhỏ hơn.

+ Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên: do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ.

+ Công ty cổ phần được chia thành: vốn chủ sở hữu (vốn tự có) và vốn tín dụng (vốn vay). Vốn chủ sở hữu: là nguồn vốn thuộc sở hữu của công ty, được hình thành từ nguồn đóng góp của cổ đông và vốn do công ty cổ phần tự bổ sung từ lợi nhuận của công ty; Vốn tín dụng: là nguồn vốn hình thành từ việc đi vay dưới các hình thức khác nhau: vay ngân hàng, vay của các tổ chức, cá nhân khác hoặc vay bằng cách phát hành trái phiếu.

+ Doanh nghiệp tư nhân: tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp

- Ngoài các loại hình trên, em còn biết loại hình doanh nghiệp khác như: công ty hợp danh.

Yêu cầu c) Phân biệt các loại hình doanh nghiệp được nhắc đến ở thông tin trên:

- Công ty TNHH một thành viên:

+ Định nghĩa: là doanh nghiệp do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu

+ Thành viên: Có thể là cá nhân hoặc pháp nhân

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản:trong phạm vi vốn điều lệ

+ Tư cách pháp nhân: có

- Công ty TNHH hai thành viên:

+ Định nghĩa: là doanh nghiệp có từ 02 đến 50 thành viên là tổ chức, cá nhân.

+ Thành viên: Có thể là cá nhân hoặc pháp nhân; từ 2 đến 50 thành viên

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản: Trong phạm vi số vốn góp

+ Tư cách pháp nhân: có

- Công ty cổ phần:

+ Định nghĩa: là doanh nghiệp, trong đó: vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần; cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân, số lượng cổ đông tối thiểu là 03 và không hạn chế số lượng tối đa; cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp

+ Thành viên: ít nhất 03 cổ đông, số lượng không hạn chế; Cổ đông có thể là cá nhân hoặc pháp nhân…

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản: trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp

+ Tư cách pháp nhân: có

- Doanh nghiệp tư nhân:

+ Định nghĩa: là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp

+ Thành viên: do một cá nhân làm chủ. Mỗi cá nhân chỉ được thành lập 01 doanh nghiệp tư nhân

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản: Chịu trách nhiệm bằng tất cả tài sản của mình

+ Tư cách pháp nhân: không

Câu hỏi trang 46 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi:

Thông tin 1. Luật Doanh nghiệp 2020, số 59/2020/QH14 (trích)

Điều 4. Giải thích thuật ngữ

Điều 46. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên

1. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên là doanh nghiệp có từ 02 đến 50 thành viên là tổ chức, cá nhân.

Điều 74. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên

1. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên là doanh nghiệp do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu.

Điều 88. Doanh nghiệp nhà nước

1. Doanh nghiệp nhà nước được tổ chức quản lý dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, bao gồm:

a) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Điều 111. Công ty cổ phần

1. Công ty cổ phần là doanh nghiệp, trong đó:

a) Vốn điều lệ được chia thành nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần,

b) Cổ đông có thể là tổ chức, cá nhân, số lượng cổ đông tối thiểu là 03 và không

hạn chế số lượng tối đa;

c) Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp

Điều 188. Doanh nghiệp tư nhân

1. Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp

Yêu cầu a) Em hãy căn cứ vào thông tin 1 để xác định đặc điểm về pháp lý của doanh nghiệp.

Yêu cầu a) Em hãy phân biệt các loại hình doanh nghiệp được nhắc đến ở thông tin trên.

Lời giải:

Yêu cầu b)

- Các loại hình doanh nghiệp được nhắc đến ở thông tin trên và đặc điểm về nguồn gốc hình thành vốn của từng loại hình doanh nghiệp đó là:

+ Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên: do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ.

+ Doanh nghiệp tư nhân: tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp

- Ngoài các loại hình trên, em còn biết loại hình doanh nghiệp khác như: công ty hợp danh.

Yêu cầu c) Phân biệt các loại hình doanh nghiệp được nhắc đến ở thông tin trên:

- Công ty TNHH một thành viên:

+ Định nghĩa: là doanh nghiệp do một tổ chức hoặc một cá nhân làm chủ sở hữu

+ Thành viên: Có thể là cá nhân hoặc pháp nhân

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản:trong phạm vi vốn điều lệ

+ Tư cách pháp nhân: có

- Công ty TNHH hai thành viên:

+ Định nghĩa: là doanh nghiệp có từ 02 đến 50 thành viên là tổ chức, cá nhân.

+ Thành viên: Có thể là cá nhân hoặc pháp nhân; từ 2 đến 50 thành viên

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản: Trong phạm vi số vốn góp

+ Tư cách pháp nhân: có

- Công ty cổ phần:

+ Thành viên: ít nhất 03 cổ đông, số lượng không hạn chế; Cổ đông có thể là cá nhân hoặc pháp nhân…

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản: trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp

+ Tư cách pháp nhân: có

- Doanh nghiệp tư nhân:

+ Định nghĩa: là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp

+ Thành viên: do một cá nhân làm chủ. Mỗi cá nhân chỉ được thành lập 01 doanh nghiệp tư nhân

+ Trách nhiệm về nghĩa vụ tài sản: Chịu trách nhiệm bằng tất cả tài sản của mình

+ Tư cách pháp nhân: không

Câu hỏi trang 46 Kinh tế và Pháp luật 10: a) Em hãy quan sát hình ảnh trên và cho biết các lĩnh vực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; nhận xét về xu hướng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

(ảnh 1)

b) Theo em, nếu căn cứ vào quy mô thì có thể phân chia doanh nghiệp thành các loại nào?

Lời giải:

Yêu cầu a)

- Các lĩnh vực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản; Công nghiệp và xây dựng; Dịch vụ.

- Xu hướng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là: Dịch vụ chiếm tỉ trọng cao nhất chiếm 67,5%; tiếp đến là Công nghiệp và xây dựng chiếm 31,4%; Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản chiếm tỉ trọng thấp nhất với 1,1,%.

Yêu cầu b) Theo em, nếu căn cứ vào quy mô thì có thể phân chia doanh nghiệp thành các loại: doanh nghiệp vừa nhỏ, doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa, doanh nghiệp lớn.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 48 Kinh tế và Pháp luật 10: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

A. Phát triển sản xuất kinh doanh góp phần giải quyết việc làm cho chủ thể sản xuất kinh doanh, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người lao động, giảm bớt tệ nạn xã hội.

B. Sản xuất kinh doanh chỉ nhằm mục đích tạo ra lợi nhuận cho chủ thể sản xuất.

C. Khi doanh nghiệp cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm, thu được nhiều lợi nhuận thì nền kinh tế, đất nước càng phát triển.

D. Nên tập trung phát triển các ngành sản xuất kinh doanh hiện đại, giảm bớt các nghề truyền thống ở địa phương.

Lời giải:

- Em đồng tình với ý kiến A.

- Em không đồng tình với ý kiến B. Vì sản xuất kinh doanh một mặt đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội, đồng thời tạo ra thu nhập cho chủ thể sản xuất kinh doanh, góp phần quyết việc làm cho người lao động và các vấn đề kinh tế, xã hội, môi trường của địa phương và đất nước.

- Em đồng tình với ý kiến C. Vì khi doanh nghiệp cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm sẽ tạo ra hàng hóa và dịch vụ có chất lượng cung cấp cho thị trường, tạo ra được nhiều lợi nhuận giúp phát triển đất nước.

- Em đồng tình với ý kiến D. Vì các ngành sản xuất kinh doanh hiện đại sẽ có quy mô lớn, vốn đầu tư lớn, áp dụng khoa học kỹ thuật tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt hơn.

Luyện tập 2 trang 48 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy lựa chọn một điển hình kinh tế hộ gia đình mang lại hiệu quả kinh tế ở địa phương và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Lời giải:

- Kinh tế hộ gia đình ở xã Đông Hà, xã Quản Bạ, tỉnh Hà Giang

+ Kinh tế hộ gia đình ở xã Đông Hà được xem là nét phát triển mới, đa dạng từ lĩnh vực kinh doanh, trồng cây ăn quả như hồng, xoài, mía đến trồng rừng, nuôi thủy sản…

+ Theo số liệu thống kê ở xã Đông Hà có 570 hộ, sinh sống tập trung ở 4 thôn, bản thì có hơn một nửa số hộ có các mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình với quy mô và mức đầu tư tương đối lớn, kinh tế hộ gia đình tập trung phát triển nhất hiện nay ở các thôn Nà Sài, Sang Phàng, Thống Nhất…

+ Do đặc thù là xã vùng cao nên hầu hết các hộ đều phát triển kinh tế theo mô hình trồng cỏ gắn với phát triển chăn nuôi, trồng rừng, trồng cây ăn quả đặc trưng của địa phương như na, hồng không hạt, xoài và mới đây nhất người dân ở xã Đông Hà có thêm nghề nuôi thủy sản nước ngọt do biết tận dụng nguồn nước từ công trình thủy điện Thái An. Tận dụng nguồn nước sẵn có từ trên các khe núi đá chảy xuống, gia đình anh Long đã mạnh dạn vay vốn, đầu tư đào ao thả các loại cá bỗng, chép, trắm cỏ, rô phi; ngoài ra anh còn chăn nuôi lợn, trồng trên 200 gốc na và xoài, mỗi năm gia đình anh thu nhập trên dưới 60 triệu đồng từ phát triển chăn nuôi lợn, ngan, gà, nuôi thủy sản và trồng cây ăn quả.

+ Gia đình anh Lò Mí Páo cùng thôn với anh Long lại chọn mô hình mua bò gầy về vỗ béo và trồng mía xương gà, mỗi năm trừ chi phí, gia đình anh thu nhập khoảng 40 - 45 triệu đồng. từ việc đẩy mạnh phát triển kinh tế hộ gia đình, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi, nhiều hộ dân trong xã Đông Hà đã tình nguyện xin ra khỏi hộ nghèo, đây được xem là nhân tố mới để thúc đẩy kinh tế của xã ngày một phát triển hơn.

+ Có thể nói trong những năm qua, nền kinh tế của xã Đông Hà, huyện Quản Bạ đạt được những thành tựu hết sức quan trọng, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, nâng cao cả về vật chất và tinh thần; cái đói, cái nghèo đã dần trở thành quá khứ nhường chỗ cho nó là cái ấm no, sung túc đang hiện hữu trước một vùng quê đá Đông Hà. Đó là kết quả của đường lối đúng đắn, chủ trương phát triển kinh tế nhiều thành phần, trong đó có kinh tế hộ gia đình đang tạo ra sự thay đổi lớn trong đời sống người dân nơi đây.

Luyện tập 3 trang 48 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:

Nhóm của Oanh và Hùng tranh luận về mục tiêu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Oanh: Tớ cho rằng mục tiêu duy nhất của doanh nghiệp là lợi nhuận thông qua sản xuất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ để phục vụ người tiêu dùng.

Hùng: Minh thì cho rằng, mục tiêu trước hết của doanh nghiệp là lợi nhuận. Bên cạnh đó cũng có một số doanh nghiệp hoạt động không chỉ vì mục tiêu lợi nhuận mà còn hướng đến yếu tố cộng đồng, xã hội và môi trường.

a) Em tán thành hay không tán thành với ý kiến của bạn nào? Vì sao?

b) Em hãy cùng bạn lấy một ví dụ để làm rõ các mục tiêu của một doanh nghiệp cụ thể mà em biết.

Lời giải:

Yêu cầu a) Em tán thành với ý kiến của bạn Hùng, không tán thành với ý kiến của bạn Oanh. Vì không phải doanh nghiệp nào cũng có mục tiêu duy nhất là lợi nhuận. Một số doanh nghiệp hoạt động vừa mang lại lợi nhuận cho mình, bên cạnh đó còn mang lại giá trị cho yếu tố cộng đồng, xã hội và môi trường.

Yêu cầu b) Ví dụ để làm rõ các mục tiêu của một doanh nghiệp :

- Công ty cổ phần sữa Vinamilk: Không ngừng phát triển các hoạt động sản xuất, thương mại và dịch vụ trong các lĩnh vực hoạt động kinh doanh nhằm: tối đa hóa lợi ích và nâng cao giá trị của Công ty trong sự hài hòa lợi ích của các Cổ đông; không ngừng nâng cao đời sống, thu nhập và môi trường làm việc của người lao động; đồng thời đảm bảo lợi ích của các bên liên quan khác nhằm hướng đến việc phát triển bền vững và có trách nhiệm.

Luyện tập 4 trang 49 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy cùng bạn thảo luận về xu hướng của thị trường, lĩnh vực sản xuất kinh doanh phù hợp với hộ gia đình hợp tác xã và doanh nghiệp trong thời gian tới.

Lời giải:

- Xu hướng của thị trường trong thời gian tới: mô hình hợp tác xã.

- Lĩnh vực sản xuất kinh doanh phù hợp với hộ gia đình hợp tác xã và doanh nghiệp trong thời gian tới: dịch vụ nông nghiệp.

Luyện tập 5 trang 49 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các tình huống dưới đây và đưa ra lời khuyên với các bạn trong tình huống đó.

a) Địa phương của Hưng có nghề sản xuất bánh kẹo truyền thống. Mặc dù các loại bánh kẹo trên thị trường rất đa dạng nhưng hương vị bánh kẹo truyền thống của quê Hưng vẫn vẹn nguyên suốt từ bao đời nay. Đặc biệt, mỗi dịp tết đến, xuân về, nhà nào cũng đỏ lửa, luôn tay làm cả ngày mà vẫn không kịp hàng để giao cho khách. Hưng muốn sau này sẽ tiếp tục nghề truyền thống của địa phương nhưng anh trai của Hưng thì cho rằng sản xuất kinh doanh sản phẩm truyền thống không phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

b) Chị gái của Kiên mở cửa hàng quần áo thời trang trên phố. Chi phí thuế địa điểm, nhân viên ngày càng tăng nên lời lại không được bao nhiêu. Mặt khác, xu hướng mua sắm trực tuyến ảnh hưởng lớn việc tiêu thụ của cửa hàng. Thấy công việc kinh doanh của chị gái ế ẩm, Kiên khuyên chỉ nên chuyển sang hình thức kinh doanh online, mở gian hàng trên các chợ thương mại điện tử, đăng hình ảnh quảng cáo chất lượng sản phẩm cao hơn thực tế để thu hút khách hàng.

- Yêu cầu số 1: Em hãy nhận xét sự lựa chọn lĩnh vực sản xuất kinh doanh của Hưng. Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến của anh trai bạn Hưng. Vì sao?

- Yêu cầu số 2: Em hãy nhận xét lời khuyên của Kiên cho công việc kinh doanh của chị gái. Theo em, việc kinh doanh trực tuyến có ưu điểm và nhược điểm gì? Nếu em là chủ thể kinh doanh trực tuyến, em sẽ đưa ra những giải pháp nào để nâng cao hiệu quả công việc kinh doanh của mình?

Lời giải:

Yêu cầu số 1:

- Sự lựa chọn lĩnh vực sản xuất kinh doanh của Hưng theo phong cách truyền thống. Sự lựa chọn của Hưng rất an toàn ở thời điểm hiện tại, không có định hướng trong tương lai vì Hưng thấy hiện tại vẫn bán được nhiều hàng mặc dù các loại bánh kẹo trên thị trường rất đa dạng.

- Em đồng tình với ý kiến của anh trai bạn Hưng. Vì trong bối cảnh hiện nay, xu hướng kinh doanh hiện đại, kinh doanh online đang được ưa chuộng, thu hút khách hàng hơn so với kinh doanh truyền thống. Theo em, Hưng nên mở rộng kinh doanh sang hình thức kinh doanh online.

Yêu cầu số 2:

- Lời khuyên của Kiên cho công việc kinh doanh của chị gái rất hợp lý và phù hợp với xu thế hiện nay.

- Theo em, việc kinh doanh trực tuyến có ưu điểm là:

+ Không tốn quá nhiều chi phí đầu từ ban đầu, bạn chỉ cần đầu tư sản phẩm và website bán hàng, không tốn chi phí cho mặt bằng hay cá vật dụng cho cửa hàng;

+ Chi phí cho việc quản lý thấp, dễ dàng quản lý;

+ Mang sản phẩm tiếp cận với người tiêu dùng nhanh nhất;

+ Khách hàng có thể có nhiều lựa chọn khi lựa chọn sản phẩm của các đơn vị kinh doanh khác nhau;

+ Khách hàng không cần phải tốn thời gian và công sức để đi tìm và mua sản phẩm, chỉ cần ngồi nhà và lựa chọn sản phẩm ngay lập tức khách hàng có thể lên đơn hàng nhanh chóng;

+ Linh hoạt về thời gian, khách hàng có thể chủ động thời gian mua hàng, không phụ thuộc vào giờ mở - đóng cửa hàng; Nhiều phương thức thanh toán.

- Theo em, việc kinh doanh trực tuyến có nhược điểm là:

+ Độ bảo mật internet ở nước ta khá thấp, hệ thống mạng dễ bị xâm nhập, đánh cắp dữ liệu gây bất lợi cho hệ thống bán hàng online;

+ Khách hàng không xác định được chính xác mình đã mua hàng của ai, vì chỉ nhìn được mặt người bán qua tấm hình đại diện;

+ Mất thời gian trong khi chờ đợi hàng hóa đến tay, nhanh thì trong ngày khách hàng sẽ nhận được hàng, chậm thì cả tuần khách hàng mới nhận được hàng, đôi khi hàng bị trôi nổi trong quá trình chuyển gửi, dẫn đến mất hàng;

+ Khó khăn trong vấn đề tạo dựng sự tin tưởng của khách hàng, khó làm lên thương hiệu do hiện tượng lừa đảo diễn ra ngày càng phổ biến, sản phẩm khách nhận được không đúng với quảng cáo, nhiều người còn bị lừa tiền;

+ Hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan; Khách hàng không được xem trước sản phẩm khi trả tiền.

- Nếu em là chủ thể kinh doanh trực tuyến, em sẽ đưa ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả công việc kinh doanh của mình là:

+ Nghiên cứu nhu cầu thị trường

+ Đầu tư sản phẩm chất lượng

+ Tối ưu giá sản phẩm

+ Thấu hiểu khách hàng.

+ Đầu tư quảng cáo sản phẩm.

+ Sử dụng sản phẩm đi kèm với hình ảnh

+ Đầu tư cho website

+ Tối ưu chi phí vận chuyển cho đơn hàng.

+ Xây dựng đội ngũ nhân viên bán hàng online chất lượng.

Vận dụng