Toptailieu.vn biên soạn và giới thiệu lời giải Tiếng Việt lớp 3 (Cánh diều) Bài 11: Cảnh đẹp non sông hay, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi SGK Tiếng việt lớp 3 Bài 11 từ đó học tốt môn Tiếng việt lớp 3.

Tiếng Việt lớp 3 (Cánh diều) Bài 11: Cảnh đẹp non sông

Đọc: Trên hồ Ba Bể trang 4, 5, 6

Chia sẻ

Tiếng Việt lớp 3 trang 4 Câu hỏi: Đọc và giải các câu đố dưới đây:

1)

Hồ gì ở giữa thủ đô

Nước xanh biêng biếc, Tháp Rùa nghiêng soi?

2)

Núi gì cao nhất nước ta

Ai ai cũng gọi “Nóc nhà Đông Dương”?

3)

Ở đâu có cảng Nhà Rồng

Ở đâu sương phủ rừng thông sớm chiều?

Trả lời:

1) Hồ Gươm

2) Núi Phan xi Păng

3) Thành phố Hồ Chí Minh

Bài đọc

Trên hồ Ba Bể

Thuyền ta chầm chậm vào Ba Bể

Núi dựng cheo leo, hồ lặng im

Lá rừng với gió ngâm se sẽ

Họa tiếng lòng ta với tiếng chim.

Thuyền ta lướt nhẹ trên Ba Bể

Trên cả mây trời, trên núi xanh

Mây trắng bồng bềnh trôi lặng lẽ

Mái chèo khua bóng núi rung rinh.

Thuyền ta quanh quất trên Ba Bể

Đỏ ối vườn cam, thắm bãi ngô

Thuyền ơi, chầm chậm chờ ta nhé

Muốn ở đây thôi, chẳng muốn về!

(Hoàng Trung Thông)

Chú thích và giải nghĩa: 

Trả lời:

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 5 Câu 1: Đi thuyền trên hồ Ba Bể, tác giả nghe được những âm thanh gì?

Trả lời: 

Đi thuyền trên hồ Ba Bể, tác giả nghe thấy âm thanh tiếng lòng, tiếng chim. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 5 Câu 2: Vì sao tác giả có cảm giác lướt trên mây, trên núi? Chọn ý đúng:

a) Vì thuyền lướt trên mặt hồ có in bóng mây, núi.

b) Vì mái chèo khua làm bóng núi rung rinh.

c) Vì xung quanh hồ có núi đựng cheo leo.

Trả lời:

Chọn ý a) Vì thuyền lướt trên mặt hồ có in bóng mây, núi.

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 3: Quang cảnh hồ Ba Bể đẹp như thế nào?

Trả lời:

Quanh cảnh hồ Ba Bể rất đẹp với núi, lá rừng cùng gió ngâm se sẽ. 

Khung cảnh thanh bình đến mức tác giả nghe được cả tiếng lòng mình với tiếng chim. Mặt hồ trong xanh in bóng mây trời. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 4: Theo em, vì sao tác giả lưu luyến không muốn về?

Trả lời:

Vì cảnh sắc nơi đây quá đẹp, thanh bình níu giữ lòng người ở lại. 

Luyện tập 

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 1: Tên riêng hồ Ba Bể được viết như thế nào? Chọn ý đúng:

a) Viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng: Ba Bể

b) Viết hoa chữ cái đầu tiếng đầu tiên: Ba bể

c) Viết hoa chữ cái đầu tiếng đầu tiên, đặt dấu gạch nối giữa các tiếng: Ba-bể

Trả lời:

a) Viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng: Ba Bể

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 2: Viết tên xã ( phường, thị trấn), huyện (quận, thị xã, thành phố) nơi em ở 

Trả lời:

Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội.

Tự đọc sách báo trang 6

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 1: Tìm đọc thêm ở nhà:

- 2 câu chuyện (hoặc 1 bài thơ, 1 câu chuyện) về cảnh đẹp quê hương

- 1 bài văn miêu tả hoặc cung cấp thông tin về cảnh đẹp quê hương.

Trả lời:

Quê hương

Quê hương tôi là những buổi trưa hè
Theo chúng bạn đi bắt ve về nghịch
Vị của bàng…chua chua…mà vẫn thích
 Ánh mắt người khúc khích gọi mùa sang

Quê hương tôi là bông lúa chín vàng
Hàng dừa đứng mơ màng trong nắng sớm
Vườn trái cây sai trĩu cành mơn mởn
 Có dáng cha đang đứng đợi con về

Từng đàn trâu thong thả chốn đường quê
Tiếng sáo trúc vỗ về trưa nắng hạ
Là dáng mẹ hòa trong từng gốc rạ
Giọt sương đêm trên cành lá gọi mời

Mùa hè năm ấy

Cả lớp lặng im, những con mắt đổ dồn về phía tôi khi nghe tôi đọc xong bài văn tả phong cảnh quê hương được cô giáo cho điểm cao nhất lớp hôm nay. Cô giáo đi lại gần, hỏi tôi thoáng một chút nghi ngờ:

- Là một học sinh thành phố, làm thế nào mà em có thể viết được một bài văn tả quê hương sâu sắc, chân thật và gần gũi đến như vậy?!

- Thưa cô… bà em… giúp em ạ!

- Sao? Em vừa nói gì? Bà em viết hộ em à?

- Thưa cô, không ạ!... vâng, đúng ạ!

Tôi nhìn ra hàng phượng vĩ trước sân trường và chợt nhớ đến mùa hè năm ấy… Tháng 5, bố đưa tôi về quê nội. Quê nội tôi, một xóm nghèo bên kia sông Hồng. Biết bao lần, tôi đã mơ ước được về thăm quê, thăm bà, thế nhưng mới bước chân lên con đường làng lầy lội, lớp nhớp bùn sau cơn mưa, nhìn những mái nhà tranh thấp tè ẩm ướt sau luỹ tre làng, tôi đã bắt đầu thất vọng. Tôi không dám cằn nhằn nhưng ấm ức nghĩ thầm: "Sao mà bẩn thế! Biết thế này, mình chẳng đòi bố cho về nữa". Bố tôi tươi cười chào người làng, có lúc lại còn đứng lại nói chuyện với một bác gánh phân. Bữa cơm trưa hôm ấy, bà tôi tấm tắc khen ngon và gắp vào bát tôi miếng thịt luộc. Tôi gắp ra nhăn mặt: "Mỡ thế này, cháu ăn làm sao được!"

Bố chan cho tôi canh cua, mới ăn được một miếng tôi đã vội kêu lên: "Canh chưa cho mì chính, nhạt lắm, lại hoi hoi, con ăn chưa quen…". Cả nhà lặng người. Bố tôi tái mặt vì giận…

Tối hôm ấy trăng rằm, bà tôi kê ghế ra ngoài sân nhặt khoai lang và kể cho tôi nghe đủ mọi chuyện. Bà kể rằng, bố tôi đã từ nơi này ra đi. Và chính nơi này, bố tôi đã lớn lên bằng lời ru của bà, bằng đôi tay ẵm bồng của bao người. Bà đã từng mớm cơm cho tôi, nuôi tôi khôn lớn ở đây... Tình cảm quê mùa nhưng chân thật. Bà chỉ tay về phía góc trời sáng rực lên và bảo đó là Hà Nội. Bà bảo rằng: " ở Hà Nội sướng hơn ở quê nên ai ai cũng ước ao được sống ở Hà Nội, còn bà thì bà thích ở quê hơn vì bà quen mất rồi. Nếu cháu cứ ở Hà Nội mãi, sẽ chẳng bao giờ biết được ánh trăng ở quê đẹp như thế nào đâu!"

Tôi ngước nhìn lên bầu trời xanh thẳm không một gợn mây chi chít những vì sao. Trăng treo lơ lửng trên đầu ngọn tre in đậm lên nền trời. Anh trăng trùm lấy mái nhà và khu vườn rau xanh tốt của bà. Lúc ấy, tôi bỗng nắm chặt lấy tay bà và thốt lên:

"Bà ơi! Trăng ở quê đẹp thật bà ạ!..."

Sau mùa hè năm ấy, bà nội tôi đã ra đi mãi mãi. Hè nào tôi cũng xin bố cho về thăm quê. Quê nội tôi bây giờ cũng khác hẳn, chẳng còn một tý dấu vết nào của ngày xưa nữa. Những dãy nhà hai, ba tầng san sát nhau mọc lên như nấm. Không ai còn nhớ nổi bóng dáng luỹ tre xanh….Tôi cầm bút viết, dồn tất cả tình cảm nhớ thương sâu đậm với bà vào bài tập làm văn tả phong cảnh quê hương hôm ấy… Tôi viết về quê hương tôi với luỹ tre xanh mát rượi và ánh trăng rằm dịu ngọt. Phải rồi, tôi bỗng hiểu ra rằng: chính bà đã làm xanh mãi ước mơ của tôi.

(Truyện ngắn của Đào Quốc Thịnh)

Cảnh đẹp của quê hương em

Cánh đồng hoa sen vào mùa hè như xanh ngút ngàn với màu xanh của lá và có được những bông hoa sẽ thật đẹp biết bao nhiêu. Hồ hoa sen thật đẹp, ai ai khi đến làng em cũng phải đứng lại và nhìn ngắm mãi rồi mới đi. Hoa sen thơm như thật khiến cho lòng chúng ta se lại và nao lòng. Hình ảnh những bông sen đẹp đẽ và sống trong bùn lầy nhưng vẫn giữ được nét thanh cao như con người Việt Nam vậy. Thế rồi ngay hồ sen thì em có thể nhìn thấy được cánh đồng lúa chín một màu vàng như óng ả thật đẹp. Xa xa lại có cánh cò như chao nghiêng đẹp đẽ và thật yên bình biết bao nhiêu. Em như yêu quê hương em biết bao nhiêu, những cảnh đẹp ở quê em như thật gần gũi cũng như giúp cho chúng ta như yêu quê hương hơn.

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 2: Viết vào phiếu đọc sách:

- Tên bài đọc và một số nội dung chính (nhân vật hoặc sự việc, hình ảnh, câu văn, câu thơ em thích).

- Cảm nghĩ của em

Trả lời:

- Tên bài đọc: Quê hương, Mùa hè năm ấy

- Những bài đọc rất giúp em bồi đắp thêm tình cảm với quê hương, trân trọng tình cảm gia đình và vẻ đẹp nơi mình sinh ra. Ghi nhớ truyền thống “uống nước nhớ nguồn"

Viết: Ôn chữ viết hoa O, Ô, Ơ trang 6

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 1: Viết tên riêng: Cửa Ông

Trả lời: 

- Học sinh luyện viết tên riêng: Cửa Ông 

- Chú ý viết hoa các chữ cái C, Ô

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu 2: Viết câu:

Ơn trời mưa nắng phải thì

Nơi bừa thì cạn, nơi cày thì sâu.

(Ca dao)

Trả lời: 

- Cách viết: 

+ Viết hoa chữ cái đầu câu: Ơn, Nơi

+ Chú ý cách nối chữ, khoảng cách giữa các tiếng trong câu, độ cao của các chữ cái, cách đặt dấu phẩy giữa câu và dấu chấm cuối câu.

Nói và nghe: về cảnh đẹp non sông trang 6, 7

Tiếng Việt lớp 3 trang 6 Câu hỏi: Giới thiệu tranh ảnh sưu tầm được về cảnh đẹp đó: Cảnh đẹp đó ở đâu? Cảnh đẹp đó có gì làm em yêu thích?

Trả lời:

Vịnh Hạ Long là một di sản độc đáo bởi địa danh này chứa đựng những dấu tích quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển lịch sử trái đất, là cái nôi cư trú của người Việt cổ, đồng thời là tác phẩm nghệ thuật tạo hình vĩ đại của thiên nhiên với sự hiện diện của hàng nghìn đảo đá muôn hình vạn trạng, với nhiều hang động kỳ thú quần tụ thành một thế giới vừa sinh động vừa huyền bí.

Đọc: Sông Hương trang 7, 8, 9

Sông Hương

Từ xưa, người Huế đã dành những lời thơ đẹp nhất, tình cảm sâu đậm nhất cho dòng sông quê hương.

Người ta kể rằng, xưa kia, dòng nước ở đây thường thoảng lên một mùi hương dìu dịu bởi nguồn sông chảy qua một cách rừng mọc dày một loại cỏ có tên là thạch xương bồ.

Sông Hương là một bức tranh phong cảnh khổ dài mà mỗi đoạn, mỗi khúc đều có vẻ đẹp riêng của nó. Bao trùm lên cả bức tranh đó là một màu xanh có nhiều sắc độ, đậm nhạt khác nhau: màu xanh da trời, màu xanh của nước biếc, màu xanh non của những bãi ngô, thảm đỏ,…

Cứ mỗi mùa hè tới, hoa phượng vĩ nở đỏ rực hai bên bờ. Hương Giang bỗng thay chiếc áo xanh hằng ngày thành dải lụa đào ửng hồng cả phố phường.

Những đêm trăng sáng, dòng sông là một đường trăng lung linh dát vàng. 

Sông Hương là một đặc ân của thiên nhiên dành cho Huế, làm cho không khí thành phố trở nên trong lành, làm tan biến những tiếng ồn ào của chợ búa, tạo cho thành phố một vẻ êm đềm.

Theo Cửu Thọ 

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 8 Câu 1: Qua đoạn 2, em hiểu vì sao dòng sông được đặt tên là sông Hương?

Trả lời:

Vì theo như người ra kể rằng xưa kia, dòng nước ở đây thoảng lên một mùi hương dìu dịu bởi nguồn sông chảy qua một cánh rừng mọc dày một loại có có tên là thạch xương bồ. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 8 Câu 2: Câu mở đầu đoạn 3 gọi sông Hương là gì?

Trả lời:

Câu mở đầu đoạn 3 gọi sông Hương là bức tranh phong cảnh khổ dài mà mỗi đoạn, mỗi khúc đều có vẻ đẹp riêng của nó.

Tiếng Việt lớp 3 trang 8 Câu 3: Tìm những hình ảnh minh họa cho nhận xét nói trên về vẻ đẹp của sông Hương.

Trả lời:

- Hoa phượng vĩ nở đỏ rực hai bên bờ.

- Những đêm trăng sáng, dòng sông là một đường trăng lung linh dát vàng.

Tiếng Việt lớp 3 trang 8 Câu 4: Những từ ngữ nào trong đoạn cuối thể hiện sự thay đổi mà sông Hương tạo ra cho phố phường xung quanh.

Trả lời:

- Làm cho không khí thành phố trở nên trong lành, làm tan biến những tiếng ồn ào của chợ búa, tạo cho thành phố một vẻ êm đềm. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 8 Câu 1: Trong các câu dưới đây, sông Hương được so sánh với những gì?

a) Sông Hương là một bức tranh phong cảnh nhiều màu sắc

b) Vào mùa hè, Hương Giang như một dải lụa đào

c) Những đêm trăng sáng, dòng sông là một đường trăng dát vàng 

Trả lời:

a) Sông Hương được so sánh với bức tranh phong cảnh nhiều màu sắc

b) Sông Hương được so sánh với một dải lụa đào

c) Sông Hương được so sánh với đường trăng dát vàng.

Tiếng Việt lớp 3 trang 8 Câu 2: Chọn từ chỉ đặc điểm thích hợp (lung linh, ửng hồng, đẹp) để thể hiện lại hình ảnh so sánh ở các câu trên theo sơ đồ sau:

Trả lời:

Viết: Cảnh đẹp non sông trang 9

Tiếng Việt lớp 3 trang 9 Câu 1: Viết đoạn văn nêu những điều em quan sát được trong bức ảnh giới thiệu một cảnh đẹp ở nước ta.

Trả lời:

Mẫu 1:

Em có một bức tranh về phong cảnh Hồ Gươm giữa lòng Hà Nội. Ở góc phải, phía dưới của tranh là đền Ngọc Sơn với những nhịp cầu Thê Húc cong cong sơn màu đỏ rực, nổi bật. Đền có những đường mái uốn cong ẩn dưới bóng cây đa cổ thụ sum xuê. Nổi bật giữa bức tranh là hình ảnh Tháp Rùa cổ kính như hòn đảo nhỏ nổi giữa làn nước mênh mông màu ngọc bích. Quanh hồ, hàng cây xanh rợp bóng mát cùng hoa phượng đỏ và bằng lăng tím đua nhau khoe sắc. Em mong ước sẽ có dịp đến Hà Nội, được dạo chơi ven hồ và thưởng thức cảnh đẹp của thủ đô thân yêu.

Mẫu 2: 

Đó là bức ảnh chụp phong cảnh Vịnh Hạ Long - một thắng cảnh thiên nhiên nổi tiếng của Việt Nam, một kì quan của thế giới. Bao trùm lên toàn cảnh là những hòn núi đá to, nhỏ khác nhau mọc lên giữa biển nước xanh mênh mông với những hình thù kì lạ. Hòn cao nhất giống như một chú gà trống đang ngẩng cao đầu để gáy, gọi là “hòn Trống”. Xung quanh là biển nước trong xanh mênh mông cùng tàu thuyền qua lại tấp nập. Phong cảnh vịnh Hạ Long quả thật rất đẹp và hấp dẫn, xứng đáng là một viên ngọc xanh lung linh, huyền diệu của thế giới.

Tiếng Việt lớp 3 trang 9 Câu 2: Đọc đoạn văn em viết cho các bạn nghe.

Trả lời:

Em đọc đoạn văn em viết cho các bạn nghe.

Đọc: Chợ nổi Cà Mau trang 10, 11

Chợ nổi Cà Mau

Chợ họp lúc bình minh lên. Hàng trăm chiếc ghe to, nhỏ đậu sát vào nhau thành một dãy dài, người bán, người mua trùng trình trên sóng nước. Chủ ghe tất bật bày biện hàng hóa gọn ghẽ, tươi tắn và tinh tươm.

Chợ nổi Cà Mau chỉ tập trung bán buôn rau, trái miệt vườn. Bạn không cần ghé vào từng ghe để xem hàng c ó những gì. Bạn cứ nhìn cái nhánh cây thon, dài buộc ở đầu ghe kia, trên cây treo gì thì ghe bán thức ấy. Đó là tiếng chào mời không lời. Chẳng cần rao bán, chèo kéo những khách cầm lòng sao được với cái màu đỏ au au của chùm chôm chôm, vàng ươm của khóm, xoài; xanh riết của cóc, ổi; tím của cà…

Giữa chợ nổi Cà Mau, ngập tràn hồn tôi cái cảm giác như gặp được những khu vườn, rẫy khóm, rẫy mía miên man dọc triền sông Trẹm quê mình.

Theo Nguyễn Ngọc Tư 

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 1: Chợ nổi Cà Mau họp vào lúc nào, ở đâu?

Trả lời:

Chợ nổi Cà Mau họp vào lúc bình minh lên ở trên những chiếc ghe giữa dòng nước. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 2: Chợ nổi có gì khác lạ so với chợ trên đất liền

Trả lời:

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 3: Tìm những hình ảnh diễn tả cảnh sinh hoạt tấp nập của chợ nổi.

Trả lời:

- Hàng trăm chiếc ghe to nhỏ đậu sát vào nhau thành một dãy dài. 

- Chủ ghe tất bật bày biện hàng hóa gọn ghẽ, tinh tươm.

- Chẳng cần rao bán, chèo kéo những khách cầm lòng sao được với cái màu đỏ au au của chùm chôm chôm, vàng ươm của khóm, xoài; xanh riết của cóc, ổi; tím của cà…

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 4: Chợ nổi gợi cho tác giả cảm giác gì?

Trả lời:

Chợ nổi gợi cho tác giả cảm giác như gặp được những khu vườn, rẫy khóm, rẫy mía miên man dọc triền sông Trẹm quê mình. => Gợi cho tác giả cảm giác thân thương của quê hương.

Luyện tập 

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 1: Tác giả đã so sánh những nhánh cây treo rau, trái trên thuyền với sự vật nào?

Trả lời:

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 2: Tác giả đã sử dụng những từ ngữ nào để diễn tả sự phong phú, hấp dẫn của rau, trái được bày bán ở chợ nổi Cà Mau?

Trả lời:

cái màu đỏ au au của chùm chôm chôm, vàng ươm của khóm, xoài; xanh riết của cóc, ổi; tím của cà…

Viết: Trên hồ Ba Bể trang 11, 12

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 1: Nhớ - viết: Trên hồ Ba Bể (2 khổ thơ đầu)

Trả lời:

Thuyền ta chầm chậm vào Ba Bể

Núi dựng cheo leo, hồ lặng im

Lá rừng với gió ngâm se sẽ

Họa tiếng lòng ta với tiếng chim.

Thuyền ta lướt nhẹ trên Ba Bể

Trên cả mây trời, trên núi xanh

Mây trắng bồng bềnh trôi lặng lẽ

Mái chèo khua bóng núi rung rinh.

Chú ý: viết đúng chính tả những từ dễ sai: se sẽ, lướt nhẹ, lặng lẽ…

Tiếng Việt lớp 3 trang 11 Câu 2: Tìm đường

a) Em chọn chữ (l hoặc n) phù hợp vào ô trống. Giúp rùa con tìm đường về hang, biết rằng đường về hang của rùa được đánh dấu bằng các tiếng bắt đầu với chữ l.

b) Em chọn chữ (c hoặc t) phù hợp vào ô trống. Giúp bạn Nam tìm đường về làng quê, biết rằng đường về làng được đánh dấu bằng các tiếng có chữ c đứng cuối.

Trả lời:

a) lo lắng – náo động – giếng nước – cây nấm – no nê – đồng lúa – lội suối – khoai lang – nông dân. 

b) nước mưa – trong vắt – máu lạnh – tinh mắt – rước đèn – quạt mát – ước mong – được mùa. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 12 Câu 3: Tìm các tiếng:

a) Bắt đầu bằng l hoặc n: Có nghĩa như sau:

- Trái ngược với chặt (chặt chẽ)

- Đồ dùng, thường bằng lá, để gội đầu, che mưa nắng

- Đồ dùng bằng đất kim loại, có nòng sâu, để nấu cơm hoặc thức ăn

b) Có vần uôc hoặc uôt, có nghĩa như sau:

- Có cảm giác đau nhói hoặc rất rét

- Chất được chế biến dùng để chữa bệnh (bằng cách uống, tiêm,...)

- Làm chín thức ăn trong nước sôi.

Trả lời:

a) Bắt đầu bằng l hoặc n: Có nghĩa như sau:

- Trái ngược với chặt (chặt chẽ): lỏng (lỏng lẻo)

- Đồ dùng, thường bằng lá, để gội đầu, che mưa nắng: nón

- Đồ dùng bằng đất kim loại, có lòng sâu, để nấu cơm hoặc thức ăn: nồi

b) Có vần uôc hoặc uôt, có nghĩa như sau:

- Có cảm giác đau nhói hoặc rất rét: buốt

- Chất được chế biến dùng để chữa bệnh (bằng cách uống, tiêm,...): thuốc

- Làm chín thức ăn trong nước sôi: luộc

Nói và nghe: Em đọc sách báo trang 13

Tiếng Việt lớp 3 trang 13 Câu 1: Kể hoặc đọc lại một câu chuyện (bài thơ, bài văn) về cảnh đẹp quê hương, đất nước mà em đã đọc ở nhà.

Trả lời: 

1, Tuổi Thơ Tôi

Tôi lớn lên với những cánh diều

Chiều nội đồng gió thoảng phiêu diêu

Bên triền đê thả bò đá bóng

Để bây giờ thương biết bao nhiêu

Tôi lớn lên với những trò chơi

Giấu trong tim ước mộng xa vời

Tuổi thơ ơi những ngày rất đẹp

Để giờ đây theo cả cuộc đời

Tuổi thơ ơi một ngày khôn lớn

Là cuộc đời tôi nhớ trong mơ

Quê hương ơi một lần nức nở

Là cả đời tôi viết vào thơ…

(Huỳnh Minh Nhật)

2) Chiều Trên Sông Quê

Chiều rơi xuống bờ sông ấu thơ

Vẳng tiếng vạc kêu, gió hững hờ

Ngư lão kéo chài khua khua nước

Dẫu có một mình chẳng bơ vơ

Xa xa đo đỏ nắng chiều xa

Lộp cộp cầu tre ngân khúc ca

Diều ai cất sáo du dương thế?

Đêm đã rớt rơi lối về nhà…

Quê hương ta đấy, thân thương quá!

Sông chảy về đâu sao cứ trôi?

Bao nhiêu cũng sẽ về cõi cội

Chừ đây quê hương, ta với tôi…

(Huỳnh Minh Nhật)

Tiếng Việt lớp 3 trang 13 Câu 2: Trao đổi về câu truyện (bài thơ, bài văn) em đã đọc

Trả lời:

Qua bài thơ em cảm nhận nhiều hơn về vẻ đẹp quê hương, trân trọng và biết ơn quê hương. 

Đọc: Sự tích thành Cổ Loa trang 14, 15

Sự tích thành Cổ Loa

An Dương Vương lập nên nước Âu Lạc. Sau chiến công đánh thắng quân xâm lược Tần, nhà vua cho xây thành để đề phòng quân giặc từ phương Bắc.

Ban đầu, thành cứ đắp cao lên là lại đổ sập xuống. Nhiều lần như vậy, An Dương Vương rất buồn rầu. Nhà vua lập đàn cầu trời phù hộ. Bỗng có một ông già râu tóc bạc trắng hiện lên, nói với vua rằng: “Sáng mai, nhà vua đón ra ở bờ sông, sẽ có Thần Kim Quy đến giúp.”

Hôm sau, mới tờ mờ sáng, An Dương Vương đã ra tận bờ sông đợi. Vừa bắt đầu tan sương thì có một con rùa vàng rất lớn bơi vào bờ. Rùa tự xưng là Thần Kim Quy, sứ giả của vua Thủy Tề.

Nhờ có Thần Kim Quy diệt trừ yêu quái, chẳng bao lâu, thành đã đắp xong. Thành có ba vòng, xoáy như hình trôn ốc, nên gọi là Loa Thành. 

Trước khi chia tay, Thần Kim Quy rút một cái móng của mình trao cho An Dương Vương, dặn rằng: “Nhà vua giữ lấy móng này để làm lẫy nỏ. Khi có giặc thì đem ra bắn, một phát có thể giết được hàng nghìn quân giặc.

Theo Nguyễn Đồng Chi

Đọc hiểu

Tiếng Việt lớp 3 trang 15 Câu 1: Qua đoạn 1, em biết điều gì về vua An Dương Vương?

Trả lời:

Vua An Dương Vương tài giỏi khi đánh thắng quân xâm lược Tần rồi cho xây thành để đề phòng quân giặc từ phương Bắc. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 15 Câu 2: Ban đầu, công việc xây thành của vua có khó khăn gì?

Trả lời:

Cứ đắp thành cao lên là lại đổ sập xuống.

Tiếng Việt lớp 3 trang 15 Câu 3: Ai đã giúp nhà vua diệt trừ yêu quái, xây loa Thành?

Trả lời:

Thần Kim quy đã đến giúp vua diệt trừ yêu quái, xây loa Thành. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 15 Câu 4: Thần Kim Quy làm gì và nói gì với vua trước khi chia tay? 

Trả lời:

Trước khi chia tay, Thần Kim Quy rút một cái móng của mình trao cho An Dương Vương, dặn rằng: “Nhà vua giữ lấy móng này để làm lẫy nỏ. Khi có giặc thì đem ra bắn, một phát có thể giết được hàng nghìn quân giặc.

Luyện tập 

Tiếng Việt lớp 3 trang 15 Câu 1: Các dấu ngoặc kép trong bài đọc được dùng để làm gì?

Trả lời:

Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật. 

Tiếng Việt lớp 3 trang 15 Câu 2: Viết lại các câu dưới đây thành câu có hình ảnh so sánh bằng cách thêm vào sau từ được in đậm những từ ngữ phù hợp:

a) Bỗng có một ông già râu tóc bạc trắng hiện lên

b) Vừa tan sương thì có một con rùa vàng lớn bơi vào bờ

Trả lời:

a) Bỗng có ông già râu tóc bạc trắng như mây hiện lên.

b) Vừa tan sương thì có một con rùa bàng lớn như một tảng đá bơi vào bờ.

Góc sáng tạo: Đố vui: Đó là cảnh đẹp nào? trang 15, 16

Tiếng Việt lớp 3 trang 15 Câu 1: Chuẩn bị câu hỏi bí mật theo một trong ba cách:

a) Ghép lại một số câu đố đã học ở Bài 11

b) Chọn sẵn một hình ảnh ở Bài 11

c) Mang đến lớp hình ảnh hoặc một cảnh đẹp nổi tiếng ở địa phương.

Câu đố số 1:

Một thành phố biển

Tên gọi có răng

Đố hữu, đố bằng

Biết chăng đáp nhanh

Trả lời: Nha trang

Câu đố số 2:

Tên chỉ một tiếng

Đố ai nhanh miệng

Thành phố tên gì?

Mau đáp liền đi

Ghi tên kim bảng

Trả lời: đó là TP Vinh và TP Huế.

Câu đố số 3:

Tên nghe nửa ruộng nửa rừng

Đố ai ai trải ai từng đáp đi

Đó là tỉnh gì?

Trả lời: Tỉnh Lâm Đồng

Câu đố số 4:

Bốn bình trước, bốn bình sau

Nhanh tìm 8 tỉnh kể mau khen tài

Trả lời: Bình Dương, Bình Phước, Bình Định, Bình Thuận Hòa Bình, Thái Bình, Ninh Bình, Quảng Bình

Tiếng Việt lớp 3 trang 16 Câu 2: Viết một đoạn văn ngắn về cảnh đẹp đã chọn

Mẫu 1:

Rặng Trường Sơn chạy dọc phía tây lãnh thổ Việt Nam mang lại cao nguyên Tây Nguyên giàu đẹp cho đất nước. Tây Nguyên có những cánh rừng già trùng điệp, những thung lũng trù phú với những vạt đồi nương trồng lúa, khoai mì, cà phê bạt ngàn nhìn hút tầm mắt. Từng đồi cỏ tranh xanh mướt mát dịu lẫn trong vườn chuối, vườn sầu riêng, vườn bơ. Có cả những vạt đồi ngô xanh rì rào đang kỳ trổ cờ, thụ phấn và đơm bắp. Rừng Tây Nguyên có nhiều gỗ quý và lâm sản có giá trị lớn. Đến thăm Tây Nguyên, em thực sự tự hào về đất nước giàu và đẹp của mình. Em sẽ cố gắng học giỏi để góp sức mình xây dựng quê hương cũng như được đi du lịch suốt dọc chiều dài Tổ quốc.

Mẫu 2:

Nghỉ hè, em được đến thăm biển Vũng Tàu. Vũng Tàu là một thành phố lớn, cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 100km. Nước biển ở đây thật trong xanh. Những con sóng đánh rì rào. Ở gần bãi biển có nhiều điểm nghỉ ngơi, vui chơi. Bờ biển trải dài ngút tầm mắt. Một không gian mênh mông, ngút ngàn là nước, nước xanh trong. Buổi sáng nước biển xanh lơ. Đến trưa dường như biển không hiền hòa như buổi bình minh, nước biển xanh thẳm. Còn khi hoàng hôn buông xuống nước biển đổi màu tím biếc. Vì cảnh sắc và không khí đều tuyệt đẹp, nên du khách kéo đến đây rất đông.  Em mong nghỉ hè năm nào cũng được đến đây vui chơi.

Tiếng Việt lớp 3 trang 16 Câu 3: Hỏi đáp, đọc đoạn văn về cảnh đẹp đã chọn.

Trả lời:

Em thực hành hỏi đáp theo hai bài tập đã làm

Tự đánh giá trang 16

Tiếng Việt lớp 3 trang 16 Câu hỏi: Sau bài 11, em đã biết thêm những gì, đã làm thêm được những gì? Hãy hoàn chỉnh bảng dưới đây và tự đánh giá theo gợi ý:

Trả lời:

Em đánh giá những điều mình đã biết và đã làm.

Xem thêm các bài giải SGK Tiếng Việt lớp 3 Cánh diều hay, chi tiết khác: