Toptailieu biên soạn và giới thiệu lời giải SGK Địa lí lớp 10 Bài 10 (Chân trời sáng tạo): Mưa hay, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi Địa lí 10 Bài 1 từ đó học tốt môn Địa 10.

Địa lí 10 (Chân trời sáng tạo) Bài 10: Mưa

Địa lí 10 Chân trời sáng tạo trang 46

Mở đầu trang 46 Địa Lí 10: Vì sao có sự khác nhau như vậy?

Lời giải:

Lượng mưa có sự phân bố khác nhau trên Trái Đất là do sự phân bố mưa chịu tác động của nhiều nhân tố: khí áp, frông, gió, dòng biển và địa hình.

I. Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa

• Câu hỏi trang 46 Địa Lí 10: Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:

  - Kể tên các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa.

  - Cho biết các nhân tố vừa nêu ảnh hưởng như thế nào đến lượng mưa. Cho ví dụ chứng minh.

  Lời giải:

  - Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa: khí áp, frông, gió, dòng biển và địa hình.

  - Khí áp

  + Vùng khí áp thấp thường có lượng mưa lớn, do đây là khu vực hút gió, có không khí ẩm liên tục bốc lên cao, ngưng tụ và tạo thành mây, sinh ra mưa. 

  + Vùng khí áp cao có gió thổi đi, không khí không bốc hơi lên được nên mưa rất ít hoặc không mưa.

  - Frông

  + Dọc các frông nóng và frông lạnh luôn có tranh chấp giữa các khối không khí đã gây nên các nhiễu loạn không khí, tạo mây và sinh ra mưa. 

  + Frông nóng thường có sương mù xuất hiện, gió mạnh và giật từng đợt. Frông lạnh thường có mưa rào, đôi khi có mưa đá, phạm vi mưa hẹp hơn frông nóng.

  + Miền có frông hoặc dải hội tụ nhiệt đới đi qua thường có mưa nhiều, gọi là mưa frông hoặc mưa dải hội tụ. 

  - Gió

  + Gió mang hơi nước từ đại dương vào trong lục địa, càng vào sâu trong lục địa thì mưa càng ít. Ở đây, mưa chủ yếu do ngưng kết hơi nước từ sông, hồ, ao hoặc thảm thực vật. 

  + Miền nằm trong đới gió Tín phong có mưa ít do gió khô. Miền khí hậu gió mùa thường có mưa nhiều do vào mùa hè có gió thổi từ đại dương vào lục địa.

  - Dòng biển

  + Cùng nằm ven bờ đại dương nhưng có nơi mưa ít, có nơi mưa nhiều.

  + Nơi có dòng biển nóng chảy qua thường mưa nhiều vì không khí bốc lên mang nhiều hơi nước, tạo mây gây mưa. 

  + Nơi có dòng biển lạnh chảy qua có lượng mưa ít do không khí không bốc lên được nên rất khô hạn.

  - Địa hình

  + Địa hình ảnh hưởng nhiều đến phân bố mưa. 

  + Sườn đón gió thường mưa nhiều, sườn khuất gió thường mưa ít.

  + Cùng một sườn núi đón gió, càng lên cao nhiệt độ càng giảm, mưa càng nhiều.

• II. Sự phân bố mưa trên Trái Đất

  • Câu hỏi trang 47 Địa Lí 10: Dựa vào hình 10.1 và thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân bố lượng mưa khác nhau ở: Xích đạo, chỉ tuyến, ôn đới và cực.

    

    Lời giải:

    - Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ.

    - Mưa nhiều nhất ở Xích đạo, tiếp đến là ở hai vùng ôn đới. 

    - Mưa tương đối ít ở hai vùng chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam.

    - Khu vực gần cực Bắc và cực Nam mưa rất ít.

 Địa Lí 10 Chân trời sáng tạo trang 48

Câu hỏi trang 48 Địa Lí 10: Dựa vào hình 10.2 và thông tin trong bài, em hãy trình bày sự phân bố lượng mưa trung bình năm trên các lục địa và giải thích nguyên nhân.

Lời giải:

- Lượng mưa trên thế giới phân bố không đều giữa các khu vực theo chiều đông, tây do ảnh hưởng của địa hình, dòng biển,... 

- Các khu vực có vị trí địa lí tiếp giáp hoặc gần biển, có dòng biển nóng chảy qua thường có lượng mưa nhiều, ngược lại những khu vực nằm sâu trong nội địa hoặc có dòng biển lạnh chảy qua thường có lượng mưa ít.

Luyện tập 1 trang 48 Địa Lí 10: Vẽ sơ đồ thể hiện các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố mưa trên Trái Đất.

Lời giải:

Sơ đồ thể hiện các nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố mưa trên Trái Đất

Luyện tập 2 trang 48 Địa Lí 10: Em hãy xác định những khu vực có mưa nhiều và những khu vực có mưa ít trên các lục địa.

Lời giải:

- Những khu vực có mưa nhiều: Đông Nam Á, Nam Á, Trung và Nam Mĩ, Đông Nam Hoa Kì, Trung Phi,…

- Những khu vực có mưa ít: Bắc Phi, Nam cực, Bắc Á, Tây và Trung Á, Tây Hoa Kì, Ca-na-đa, Ô-xtrây-li-a,…

Vận dụng trang 48 Địa Lí 10: Em hãy sưu tầm thông tin và hình ảnh về những khu vực có mưa nhiều nhất và ít nhất trên Trái Đất.

Lời giải:

- Học sinh tìm hiểu thông tin qua sách, báo hoặc internet.

- Khu vực mưa nhiều

Meghalaya là một bang tại đông bắc Ấn Độ hiện sở hữu 2 khu vực có lượng mưa nhiều nhất nhì thế giới. Theo Sách kỷ lục Guiness thế giới, quán quân trong hạng mục này là ngôi làng Mawsynram với lượng mưa khoảng 11.873mm/năm. Xếp ngay sau là người láng giềng Cherrapunju cùng bang với khoảng 11.430mm/năm.

Con số này gấp khoảng 6 lần lượng mưa trùng bình ở Việt Nam (1.500-2.000mm/năm). Lượng mưa này có thể làm ngập đến tận gối bức tượng lớn nhất thế giới, tượng Chúa Kitô Cứu Thế cao 30m ở Rio de Janeiro, Brazil. 

Trong 2 tháng đỉnh điểm của mùa mưa là tháng 6 và tháng 7, lượng nước trút xuống ngôi làng này đo được khoảng 7.000mm.

Loại áo mưa đặc biệt giúp người dân thích nghi với những ngày mưa dầm dề

Nguyên nhân khiến nơi đây là "thánh địa" mưa là do không khí ẩm từ vùng đồng bằng ngập nước của Bangladesh di chuyển về phía bắc nhưng không qua được những ngọn núi cao ở Meghalaya nên gây mưa ngay tại sườn đón gió. 

Người dân ở đây chế tạo ra một loại "áo mưa" đặt biệt có tên là "Knup" với hình dạng như chiếc thuyền làm từ tre và lá chuối.