Toptailieu.vn biên soạn và giới thiệu Phương pháp giải Các dạng toán viết phương trình ion thu gọn và các tính toán liên quan (50 bài tập minh họa) hay, chi tiết nhất, từ cơ bản đến nâng cao giúp học sinh nắm vững kiến thức, từ đó học tốt môn Hóa học 11.

Phương pháp giải Các dạng toán viết phương trình ion thu gọn và các tính toán liên quan (50 bài tập minh họa)

A. Phương pháp giải

Bước 1: Viết phương trình phân tử

Fe(NO₃)₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃ + 3NaNO₃

Bước 2: Viết phương trình ion đầy đủ

- Chất tan và chất điện ly mạnh => Viết dạng ion

- Chất rắn/ Chất khí/ Chất điện li yếu => Viết dưới dạng phân tử

Fe³⁺ + 3NO₃^- + 3Na⁺ + 3OH^- → Fe(OH)₃ + 2Na⁺ + 3NO₃^-

Bước 3: Rút gọn ion có mặt ở cả hai vế

Fe³⁺  + 3OH^- → Fe(OH)₃

Chú ý: cân bằng phương trình theo định luật bảo toàn nguyên tố và bảo toàn điện tích (tổng điện tích trước và sau phản ứng bằng nhau).

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Viết phương trình phân tử và ion thu gọn của các phản ứng sau

a) Ba(OH)₂ + HCl →

b) KOH + H₂SO₄ →

c) NaOH + HNO₃ →

d) CO₂ + Ba(OH)₂ dư →

e) HCl + Na₂CO₃ →

f) FeS + HCl →

Lời giải

a) Ba(OH)₂ + 2HCl → BaCl₂ + 2H₂O

           OH^- + H⁺  → H₂O

b) 2KOH + H₂SO₄ → K₂SO₄ + 2H₂O

       OH^- + H⁺  → H₂O

c) NaOH + HNO₃ → NaNO₃ + H₂O

       OH^- + H⁺  → H₂O

d) CO₂ + Ba(OH)₂ dư → BaCO₃ + H₂O

       CO₂ + 2OH^- → CO₃^2- + H₂O

e) HCl + Na₂CO₃ → 2NaCl + H₂O + CO₂

    2H⁺ + CO₃^2- → CO₂ + H₂O

f) FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S

      FeS + 2H⁺ → Fe²⁺ + H₂S

Ví dụ 2: Phương trình 2H⁺ + S^2- → H₂S là phương trình ion rút gọn của phản ứng?

A. FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S.                  

B. 5H₂SO_4 đặc + 4Mg → 4MgSO₄ + H₂S + 4H₂O.

C. 2HCl + K₂S → 2KCl + H₂S.                  

D. BaS + H₂SO₄ → BaSO₄ + H₂S.

Lời giải

A. FeS + 2H⁺ → Fe²⁺ + H₂S

B. 4Mg + 10H⁺ + SO₄^2- → 4Mg²⁺ + H₂S + 4H₂O

C. 2H⁺ + S^2- → H₂S

D. Ba²⁺ + S^2- + 2H⁺ + SO₄^2- → BaSO₄ + H₂S

→ Chọn C

Ví dụ 3: Cho 400 ml dung dịch KOH 0,1M vào 400 ml dung dịch MgCl₂ 0,2M thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là
A. 2,9.           

B. 1,16.         

C. 2,32.         

D. 4,64.

Lời giải

Mg²⁺    +    2OH^- →  Mg(OH)₂↓

0,08          0,04 →      0,02

$\Rightarrow$$m_{Mg{\left(OH\right)}_2}$ = 0,02.58 = 1,16g

→ Chọn B

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Các ion nào sau đây không thể cùng tồn tại đồng thời trong cùng một dung dịch?

A. Na⁺, Mg²⁺, NO₃^-, SO₄^2-.   

B. Ba²⁺, Al³⁺, Cl^-, HCO₃^-.

C. Cu²⁺, Fe³⁺, SO₄^2-, Cl^-.           

D. K⁺, NH₄⁺, OH^-, PO₄^3-.

Câu 2: Cho phương trình phản ứng: Ba(OH)₂ + 2HNO₃→ Ba(NO₃)₂ + 2H₂O. Phương trình ion rút gọn của phản ứng trên là
A. OH^- + H⁺ → H₂O.           

B. 2OH^- + 2H⁺ → 2H₂O.
C. OH^- + 2H⁺ → H₂O.         

D. 2OH^- + H⁺ → H₂O.

Câu 3: Phản ứng nào dưới đây xảy ra trong dung dịch tạo được kết tủa Fe(OH)₃?
A. FeSO₄ + KMnO₄ + H₂SO₄.                    

B. Fe₂(SO₄)₃ + KI.

C. Fe(NO₃)₃ + Fe.                                       

D. Fe(NO₃)₃ + KOH.

Câu 4: Cho các phản ứng sau:
(a) FeS + 2HCl  FeCl₂ + H₂S                                     
(b) Na₂S + 2HCl  2NaCl + H₂S
(c) 2AlCl₃ + 3Na₂S + 6H₂O  2Al(OH)₃ + 3H₂S + 6NaCl
(d) KHSO₄ + KHS  K₂SO₄ + H₂S
(e) BaS + H₂SO₄ loãng  BaSO₄ + H₂S

Số phản ứng có phương trình ion rút gọn: S^2- + 2H⁺ $\to$H₂S là:

A. 1.              

B. 2.              

C. 3.              

D. 4.

Câu 5: Cho các phản ứng hóa học sau:

(1) NaHS + NaOH $\to$   

(2) Ba(HS)₂ + KOH $\to$

(3)  Na₂S + HCl $\to$        

(4) CuSO₄ + Na₂S $\to$

(5)  FeS + HCl $\to$

(6) NH₄HS + NaOH $\to$

Các phản ứng đều có cùng một phương trình ion rút gọn là:

A. (3), (4), (5).     

B. (1), (2).  

C. (1), (2), (6).              

D. (1), (6).

Câu 6: Dung dịch X gồm NaOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,2M. Thể tích dung dịch H₂SO₄ 0,5M cần dùng để trung hòa hết 100 ml dung dịch X là:

A. 50 ml.       

B. 100 ml.     

C. 150 ml.     

D. 200 ml.

Câu 7: Cho 200 ml dung dịch NaOH 0,1M vào 200 ml dung dịch FeCl₂ 0,2M thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là:
A. 0,9.           

B. 3,6.

C. 1,8.

D. 0,45.

Câu 8: Cho 1 lượng dư dung dịch AgNO₃ vào 100 ml dung dịch hỗn hợp NaF 0,05M , NaCl 0,1M , NaBr 0,05M. Khối lượng kết tủa thu được là:

A. 3,01 gam.    

B. 2,375 gam.    

C. 2,875 gam.    

D. 3,375 gam.

Câu 9: Dung dịch X chứa đồng thời 0,02 mol Cu(NO₃)₂ và 0,1 mol H₂SO₄ loãng. Khối lượng Fe tối đa có khả năng tác dụng với dung dịch X là (biết sản phẩm khử của NO₃^- là khí NO duy nhất)
A. 5,6 gam.   

B. 4,48 gam. 

C. 2,24 gam. 

D. 3,36 gam.

Câu 10: Cho 6,8g hỗn hợp X gồm Zn và Fe vào 325 ml dung dịch CuSO₄ 0,2M, sau khi phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch Y và 6,96g hỗn hợp kim loại Z. Khối lượng Fe bị oxi hóa bởi ion Cu²⁺ là:
A. 1,4g.                                

B. 4,2g.         

C. 2,1g.         

D. 2,8g.

2. Đáp án tham khảo

Xem thêm các dạng Hóa học 11 hay, chọn lọc khác:

Bài tập pha loãng, pha trộn các chất điện li để được pH định trước và cách giải

Cách xác định pH của dung dịch sau pha trộn hay nhất

Công thức tính độ điện li

Công thức xác định hằng số điện li

Công thức liên hệ giữa hằng số điện li và độ điện li