Top tai lieu.vn xin giới thiệu top 50 bài văn mẫu Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá hay nhất,chọn lọc giúp học sinh lớp 8 viết các bài tập làm văn hay hơn. Tài liệu gồm có các nội dung chính sau:

Mời các bạn đón xem:

Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá

Dàn ý Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá

I. Mở bài

- Vài nét về vấn nạn xã hội hiện nay: Xã hội ngày nay tồn tại nhiều vấn nạn nghiêm trọng, đáng báo động.

- Một trong số những vấn nạn đó chính là “Ôn dịch, thuốc lá”, vấn nạn này đã được phản ánh rõ nét trong tác phẩm Ôn dịch, thuốc lá của tác giả Nguyễn Khắc Viện.

II. Thân bài

1. Thông báo về nạn dịch thuốc lá 

- Những ôn dịch mới xuất hiện vào đầu thế kỉ: dịch hạch, thổ tả, AIDS, thuốc lá.

+ Ôn dịch thuốc lá đe doạ sức khoẻ và tính mạng của loài người còn nặng hơn cả AIDS.

⇒ Sử dụng từ ngữ thông dụng của ngành y tế, phép so sánh ⇒ Thông báo ngắn gọn, chính xác nạn dịch thuốc lá và nhấn mạnh hiểm hoạ của nạn dịch này

2. Tác hại của thuốc lá

a. Ảnh hưởng tới sức khoẻ con người.

- Dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc khi nói về sự nguy hiểm của thuốc lá: So sánh thuốc lá tấn công loài người như giặc ngoại xâm đánh phá

- Hút thuốc lá có hại cho cơ thể, cho sức khoẻ người hút một cách từ từ, chắc chắn

- Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút:

+ Chất hắc ín: ho hen, viêm phế quản

+ Ô -xit các-bon: hạn chế sự tiếp nhận ô xi.

+ Ni- cô- tin: huyết áp cao, nhồi máu ⇒ tử vong.

- Khói thuốc lá còn đầu độc những người xung quanh: nhiễm độc, viêm phế quản, ung thư...

- Bác bỏ quan điểm sai lầm: “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” thông qua nêu ra tác hại của thuốc lá đối với cộng đồng

- Thừa nhận quyền tự do, trong đó có tự do hút thuốc, nhưng cũng căn cứ vào quyền của con người để phê phán

- So sánh với một hành vi tự đầu độc khác là uống rượu, thì hút thuốc lá rõ ràng là nguy hại hơn vì nó còn đầu độc những người xung quanh

⇒ Căn cứ khoa học, những số liệu cụ thể ⇒ người đọc bị thuyết phục hoàn toàn ⇒ Thuốc lá huỷ hoại nghiêm trọng sức khoẻ con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết.

b. Ảnh hưởng của thuốc lá đến đạo đức con người

- Người lớn hút thuốc đầu độc con em và nêu gương xấu

- Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc lá cao

- Cảnh báo nạn đua đòi thuốc lá dẫn đến các tệ nạn khác ở thanh niên.

- Huỷ hoại lối sống, nhân cách của con người

3. Lời kêu gọi chống thuốc lá

- Đưa ví dụ, số liệu, so sánh ⇒ Khẳng định tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ sức khoẻ con người và giữ gìn bầu không khí trong lành là nhiệm vụ chung của toàn nhân loại.

- Cần tuyên truyền chống hút thuốc lá; khuyên người thân hạn chế rồi bỏ thuốc lá; bản thân không đua đòi, không tập hút thuốc lá, không coi việc hút thuốc là biểu hiện sành điệu, quý phái,..

III. Kết bài

- Khái quát những giá trị tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật

- Liên hệ bản thân và môi trường xung quanh

Video: Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá.

Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá – Mẫu 1

Nguyễn Khắc Viện là một trí thức Tây học, đỗ bác sĩ tại Pháp trong thập niên bốn mươi của thế kỉ XX. Ông là nhà hoạt động văn hóa, nhà hoạt động xã hội rất nổi tiếng ở nước ta. Bài “Ôn dịch, thuốc lá” thể hiện cái tâm là cách viết, cách nói sắc sảo, độc đáo của Nguyễn Khắc Viện. Nhan đề rất độc đáo: “Ôn dịch, thuốc lá”. Độc đáo ở hai chữ “Ôn dịch”; độc đáo về cách dùng dấu phẩy ở đây, dấu phẩy tạo nên ngữ điệu, gợi lên một tình huống nguy cấp, phải báo động, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe. Cách dùng dấu phẩy ở nhan đề đã thể hiện một lối nói, lối viết theo văn phong châu u hiện đại. Nếu viết “Ôn dịch thuốc lá” hoặc “Thuốc lá là một loại ôn dịch” đều được, nhưng khi viết như thế thì “bằng phẳng quá”, “hiền lành quá” không hấp dẫn, không phù hợp với nội dung văn bản (chú ý, ở cuối bài tác giả có viết: “… Lại còn thêm ôn dịch thuốc lá này”.

Mở đầu tác giả dùng phép so sánh – đối chiếu để lôi kéo, thu hút người đọc: Dịch hạch, thổ tả, những dịch bệnh khủng khiếp từng gây ra và làm chết hàng vạn, hàng triệu người. Nhờ tiến bộ y học mà những dịch khủng khiếp ấy “đã diệt trừ được”. Cuối thế kỉ XX, loài người lại “lo âu về nạn AIDS’’ mà “chưa tìm ra giải pháp” thì “ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS”. Sự thật khủng khiếp được nhiều nhà bác học, sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu lớn tiếng báo động, Đúng là con số biết nói!

Phần thứ hai bài văn, Nguyễn Khắc Viện phân tích và chứng minh rằng ôn dịch thuốc lá gây bao tệ nạn kinh khủng. Trước hết, ông nhắc lại một câu nói nổi. tiếng của Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua: “Nếu đánh giặc như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu” để chỉ rõ ôn dịch thuốc là giết dần giết mòn con nghiện, gây ra bao tai hại ghê gớm trong cộng đồng là nguyên nhân, nguồn gốc của mọi tệ nạn xã hội khác. Dẫn câu nói của Trần Hưng Đạo không chỉ làm tiền đề lập luận, là cho luận cứ và luận chứng thêm phần sắc bén, chặt chẽ mà còn tạo ra cho người đọc bao liên tưởng đầy thuyết phục về “ôn dịch thuốc lá”. Thuốc lá là ôn dịch, là một thứ giặc rất đáng sợ vì nó “gặm nhấm” con nghiện và xã hội.

Khói thuốc lá rất độc, chất hắc ín sẽ “làm tê liệt” những lông rung, lông mao của những tế bào niêm mạc ở nơi vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi; chất hắc ín ấy “tích tụ lại” gây ho hen, đờm dãi và sau nhiều năm gây viêm phế quản.Người nghiện thuốc là sẽ bị chất ô-xít các-bon trong khói thuốc lá thấm vào máu… làm cho sức khỏe “ngày càng sút kém”.

Tác giả nêu lên những số liệu chứng minh “ôn dịch thuốc lá” rất đáng sợ. 80% bệnh nhân ung thư vòm họng và ung thư phổi ở bệnh viện K là do thuốc lá. Các bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim đều do chất ni-cô-tin của thuốc lá gây ra. Những cái chết đột xuất về nhồi máu cơ tim, những khối ung thư ghê tởm của con bệnh đều cho thấy “tác hại ghê gớm của thuốc lá”, Hàng triệu người bị viêm phế quản làm mất bao nhiêu ngày lao động và tổn hao sức khỏe đều do thuốc lá gây ra. Những số liệu ấy đều sức thuyết phục vì đó là căn cứ khoa học, là ý kiến của bác sĩ Viện trưởng Bệnh viện K, của bác sĩ Viện trưởng Viện Nghiên cứu các bệnh tim mạch nêu lên.

Nguy hại hơn nữa là kẻ nghiện thuốc lá “đã đầu độc” những người xung quanh do khói thuốc lá. Vợ, con… bị nhiễm độc, nhất là những thai nhi. Hiện tượng đẻ non, đẻ ra bị suy yếu… đều do bị nhiễm độc bởi khói thuốc lá. Câu văn: “Hút thuốc lá cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác” vang lên như một lời kết tội nghiêm khắc. Về mặt đạo đức, người lớn (bố, anh, chú, bác.,.) nghiện thuốc lá “không những đầu độc con em mà còn nêu gương xấu”. Cho nên câu nói: “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!” chỉ là lời lẽ ngang bướng của con nghiện!

Phần cuối, tác giả cho biết nghiện thuốc lá là nguyên nhân của các tệ nạn khác như ma túy, trộm cắp. Ở Việt Nam ta, một nước thuộc diện “nghèo” mà tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn “ngang với tỉ lệ các thành phố u – Mĩ”. Ở châu Âu, chiến dịch chống thuốc lá rất quyết liệt. Cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (như ở Bỉ), cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, vô tuyến. Cuối năm 1990, có thể nêu lên những khẩu hiệu: “Một châu u không còn thuốc lá”.

Trái lại, ở Việt Nam, một nơi có nhiều bệnh như sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy chưa thanh toán được, “lại ôm thêm ôn dịch, thuốc lá này”. Tệ nạn ấy “nghĩ đến mà kinh”. Bằng tấm lòng của người thầy thuốc, Nguyễn Khắc Viện thiết tha kêu gọi mọi người Việt Nam “phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch” thuốc lá. “Ổn dịch, thuốc lá” là một văn bản thuyết minh được viết bằng một phong hiện đại, độc đáo. Các lí lẽ và dẫn chứng được tác giả nêu lên qua sự phân tích sắc bén, qua sự so sánh liên tưởng đầy sức thuyết phục. Bài văn đã thể hiện sự quan tâm và lo lắng của Nguyễn Khắc Viện trước tệ nạn.

Bài văn đã nâng cao nhận thức cho mỗi chúng ta nhất là các bạn trẻ biết về những tác hại ghê gớm về thuốc lá. Và hãy coi chừng ôn dịch, thuốc lá!

Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá – Mẫu 2

Thuốc lá là một loại thuốc có thể nguy hại đến tính mạng của con người, tuy nó không trực tiếp cướp đoạt đi mạng sống của con người nhưng nó lại có sự ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe, khiến cho người dùng và cả những người xung quanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nói về tác hại của thuốc lá, tác giả Nguyễn Khắc Viện trong văn bản Ôn dịch, thuốc lá đã trình bày vô cùng chi tiết về tác hại của loại ôn dịch này.

Trong cách định nghĩa của Nguyễn Khắc Viện, thuốc lá không chỉ là loại thuốc có thể gây nguy hại cho sức khỏe mà nó còn nguy hiểm hơn, vượt qua một loại nguy hại mà nó còn là ôn dịch- tức một loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộn làm chết người hàng loạt trong một thời gian nhất định. Ngay đầu văn bản, tác giả bài viết đã chỉ đích danh thuốc lá là một loại ôn dịch: "Dịch hạch, thổ tả, hàng vạn, hàng triệu người chết, nhờ tiến bộ y học, loài người hầu hết diệt trừ được những dịch khủng khiếp ấu. Nhưng vào cuối thế kỉ này lại xuất hiện hiện những ôn dịch khác".

Nhấn mạnh vào sự nguy hiểm của thuốc lá, tác giả đã có sự so sánh với căn bệnh thể kỉ AIDS và khẳng định thuốc lá còn nguy hiểm hơn AIDS "Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng của con người còn nặng hơn AIDS". Thuốc lá không gây ra cái chết tức thời mà nó ngấm vào cơ thể con người theo thời gian, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe: Hẳn rằng người hút thuốc lá không lăn đùng ra chế, không say bê bết như người uống rượu..."

Tác giả cũng chỉ ra trong khói thuốc có nhiều thành phần gây nguy hại cho sức khỏe, đó là những chất độc, nó ngấm vào cơ thể và nạn nhân đầu tiên chính là những ông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi bị chất hắc ín ở trong khói thuốc làm tê liệt. Trong khói thuốc có chứa chất độc hại đó là ô xít các bon, chất này thấm vào máu, bám chặt các hồng cầu không cho chúng tiếp cận ô xi nữa.

Hút thuốc không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng mà nó còn ảnh hưởng đến những người xung quanh nếu không may hít phải khói thuốc. Thậm chí, còn nguy hại hơn là người hút thuốc: Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, đau phế quản, cũng bị ung thư". Tác giả cũng nhấn mạnh đến việc hút thuốc là quyền riêng của mỗi người nhưng cần phải có trách nhiệm với ý thức của người khác: "Anh có quyền hút, nhưng có mặt người khác, xin mời anh ra ngoài sân, ngoài hành lang mà hút"

Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khỏe và tính mạng của con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch: nó gặm nhấm sức khỏe của con người nên không dễ kịp thời nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn chống lại nó, cần phải có quyết tâm cao hơn và biện pháp triệt để hơn là phòng chống ôn dịch.

Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá – Mẫu 3

Nguyễn Khắc Viện là một trí thức Tây học, đỗ bác sĩ tại Pháp trong thập niên bốn mươi của thế kỉ XX. Ông là nhà hoạt động văn hóa, nhà hoạt động xã hội rất nổi tiếng, ở nước ta. Bài "Ôn dịch, thuốc lá" thể hiện cái tâm và cách viết, cách nói sắc sảo, độc đáo của Nguyền Khắc Viện.

Nhan đề rất độc đáo: "Ôn dịch, thuốc lá". Độc đáo ở hai chữ "ôn dịch", độc đáo về cách dùng dấu pháy ở đây, dấu phẩy tạo nên ngữ điệu, gợi lên một tình huống nguy cấp, phải báo động, gây ấn tượng mạnh cho người đọc, người nghe. Cách dùng dấu phẩy ở nhan đề đã thể hiện một lối nói, lối viết theo văn phong châu Âu hiện đại. Nếu viết: "ôn dịch thuốc lá" hoặc "Thuốc lá là một loại ôn dịch" đều được, nhưng viết như thế thì "bằng phẳng quá", “ hiền lành quá” không hấp dẫn, không phù hợp với nội dung văn bản.

Mở đầu, tác giả dùng phép so sánh - đối chiếu để lôi kéo, thu hút người đọc: Dịch hạch, thổ tả, những dịch bệnh khủng khiếp từng gây ra và làm chết hàng vạn. hàng triệu người. Nhờ tiến bộ y học mà những dịch khủng khiếp ấy "đã diệt trừ được". Cuối thế kỉ XX, loài người lại "lo âu về nạn AIDS" mà "chưa tìm ra giải pháp" thì "ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS". Sự thật khủng khiếp được nhiều nhà bác học, sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu lớn tiếng báo động. Đúng là con số biết nói!

Phần thứ hai bài văn, Nguyễn Khắc Viện phân tích và chứng minh rằng, ôn dịch thuốc lá gây ra bao tệ nạn kinh khủng. Trước hết, ộng nhắc lại một câu nói nổi tiếng của Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua: "Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đúng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu" để chỉ rõ ôn dịch thuốc lá giết dần giết mòn con nghiện, gây ra bao tai hại ghê gớm trong cộng đồng là nguyên nhân, nguồn gốc của mọi tệ nạn xã hội khác. Dẫn câu nói của Trần Hưng Đạc không chỉ làm tiền đề cho lập luận, làm cho luận cứ và luận chứng thêm phần sắc bén, chặt chẽ mà còn tạo cho người đọc bao liên tường đầy thuyết phục về “ôn dịch, thuốc lá". Thuốc lá là ôn dịch, là một thứ giặc rất đáng sợ vì nó "gặm nhấm" con nghiện và xã hội.

Khói thuốc lá rất độc, chất hắc ín sẽ "làm tê liệt" những lông rung, lông mao của những tế bào niêm mạc ở nơi vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi; chất hắc ín ấy "tích tụ lại" gây ho hen, đờm dãi, và sau nhiều năm gây viêm phế quản. Người nghiện thuốc lá sẽ bị chất ô-xít các-bon trong khói thuốc lá thấm vào máu... làm cho sức khỏe "ngày càng sút kém".

Tác giả nêu lên những số liệu để chứng minh “ôn dịch, thuốc lá" rất đáng sợ. 80% bệnh nhân ung thư vòm họng và ung thư phổi ở bệnh viện K là do thuốc lá. Các bệnh huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim đều do chất ni-cô-tin của thuốc lá gây ra. Những cái chết đột tử do nhồi máu cơ tim, những khối ung thư ghê tởm của con bệnh 40-50 tuổi đều cho thấy "tác hại ghê gớm của thuốc lá”. Hàng triệu người bị viêm phế quản làm mất bao nhiêu ngày lao động và tổn hao sức khỏe đều do thuốc lá gây ra. Những số liệu ấy đầy sức thuyết phục vì đó là những căn cứ khoa học, là ý kiến của bác sĩ viện trưởng bệnh viện K, của bác sĩ viện trưởng viện nghiên cứu các bệnh tim mạch nêu lên.

Nguy hại hơn nữa là kẻ nghiện thuốc lá "đã đầu độc" những người xung quanh do khói thuốc lá. Vợ con... bị nhiễm độc, nhất là những thai nhi. Hiện tượng đẻ non, đẻ ra đã suy yếu... đều do bị nhiềm độc bởi khói thuốc lá. Câu văn: "Hút thuốc lá cạnh một người đàn bà cỏ thai quả là một tội ác" vang lên như một lời kết tội nghiêm khắc.

Về mặt đạo đức, người lớn (bố, anh, chú, bác...) nghiên thuốc lá "không những đầu độc con em mà còn nêu gương xấu". Cho nên câu nói: "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!" chỉ là lời lẽ gàn bướng của con nghiện! Phần cuối, tác giả cho biết nghiện thuốc lá là nguyên nhân của các tệ nạn khác như ma túy, trộm cắp. ở Việt Nam ta, một nước thuộc diện "nghèo" mà tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn "ngang với tỉ lệ các thành phố Âu - Mỹ".

Ở châu Âu, chiến dịch chống thuốc lá rất quyết liệt. Cấm hút thuốc lá ở tất cả những nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (như ở Bỉ); cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, vô tuyên. Cuối năm 1990, có thể nêu lên những khẩu hiệu: "Một châu Âu không còn thuốc lá". Trái lại, ở Việt Nam, một nơi có nhiều bệnh như sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy chưa thanh toán được, "lại ôm thêm ôn dịch thuốc lá này". Tệ nạn ấy "nghĩ đến mà kinh!". Bằng tấm lòng của người thầy thuốc, Nguyền Khắc Viện thiết tha kêu gọi mọi người Việt Nam "phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch" - thuốc lá.

"Ôn dịch, thuốc lá" là một văn bản thuyết minh được viết bằng một văn phong hiện đại, độc đáo. Các lí lẽ và dẫn chứng được tác giả nêu lên qua sự phân tích sắc bén, qua sự so sánh liên tưởng đầy sức thuyết phục. Bài văn đã thể hiện sư quan tâm và lo lắng của Nguyễn Khắc Viện trước tệ nạn "ôn dịch, thuốc lá".

Bằng tất cả cái tâm của mình, tác giả đã viết nên một tác phẩm nghi luận thật xuất sắc để nói về mối nguy hại của một thứ ôn dịch: Thuốc lá. Người thầy thuốc Nguyền Khắc Viện đã thiết tha kêu gọi mọi người Việt Nam "phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch" đang âm thầm cướp đi sự sống của bao người. Bởi vậy chúng ta, hãy vì cộng đồng và vì cả chúng ta mà nói không với loại ôn dịch này.

Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá – Mẫu 4

"Hút thuốc lá là có hại cho sức khoẻ". Thông điệp ấy được ghi trên hầu hết các vỏ bao thuốc lá, những người hút thuốc lá đều biết nhưng không phải ai cũng ý thức được tác hại nhiều mặt của thuốc lá đối với cộng đổng. Ngay từ đầu, nhan đề của văn bản: Ôn dịch, thuốc lá đã cho ta thấy tính chất nghiêm trọng và bức xúc của vấn đề.

Thuốc lá ở đây là nói đến tệ nghiện thuốc lá. Nó được ví một cách rất thoả đáng với Ôn dịch, xem như một thứ bệnh nguy hiểm đến tính mạng của con người và rất dễ lây lan. Hơn nữa, từ Ôn dịch còn mang sắc thái biểu cảm. Nghiện thuốc lá được nói đến trong một cảnh báo gay gắt, đến mức nó đáng trở thành một đối tượng để nguyền rủa.

Trong văn bản này, tác giả bắt đầu phần thứ hai bằng cách dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về cách đánh giặc (từ "Ngày trước"... cho đến “tổn hao sức khoẻ"). So sánh việc chống hút thuốc lá với đánh giặc ngoại xâm, tác giả đã tạo ra một ấn tượng mạnh trước khi tiến hành phân tích y học về tác hại của thuốc lá. Những kết quả nghiên cứu của y học trở thành hệ thống luận cứ rõ ràng, thuyết phục tuyệt đối. Thuốc lá gặm nhấm sức khoẻ của con người tựa như tằm ăn dâu. Nguy hiểm, đáng sợ hơn, sự gặm nhấm của thuốc lá lại vô hình, không nhìn thấy ngay được. Chỉ có hậu quả của nó, những căn bệnh hiểm nghèo là sờ sờ trước mắt chúng ta. Và, không chỉ có thế, tác giả tiến hành phân tích cả những ảnh hường thiệt hại của thuốc lá đến đời sống kinh tế của con người, dù chỉ là bệnh viêm phế quản...

Bằng giả định: "Có người bảo: Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi”, tác giả tiến tới lập luận về tác hại của thuốc lá đối với cả những người không hề hút thuốc lá. Phủ nhận nhận định trong giả định, chứng cứ khoa học cho thấy hút thuốc lá chủ động và hút thuốc lá bị động đều dẫn đến nguy hại cho sức khoẻ. Chống hút thuốc lá không còn là vấn đề chỉ của riêng cá nhân mà, vì nó trực tiếp làm hại cả cộng đồng, cho nên, chống thuốc lá là việc của toàn xã hội.

Tác giả đã so sánh tình hình hút thuốc lá ở Việt Nam với các nước Âu - Mĩ để đưa ra kiến nghị: Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này, bởi: Thứ nhất, ta nghèo hơn các nước Âu - Mĩ rất nhiều nhưng tỉ lệ thanh thiếu niên ở các thành phố lớn của ta hút thuốc lá lại tương đương với họ. Nó không chỉ gây khó khăn về kinh tế, mà còn là con đường dẫn đến sự phạm pháp. Thứ hai, để chống tệ hút thuốc lá, người ta có những biện pháp mạnh hơn ta rất nhiều. Sự so sánh này đã góp phần khẳng định sự đúng đắn của những điều đã nói ở trên, đồng thời tạo tiền đề để đưa ra lời phán xét cuối cùng.

Tóm lại, giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khoẻ và tính mạng con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch. Nó gặm nhấm sức khoẻ con người nên không dễ nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội, mọi người hãy tìm cách chống lại nó, ngăn chặn nó. Muốn thế, ta cần có quyết tâm lớn, tự giác cao và nhiều biện pháp triệt để hơn cả việc phòng chống ôn dịch.

Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá – Mẫu 5

Là một bác sĩ lâu năm giàu kinh nghiệm, tác giả Nguyễn Khắc Viện đã viết bài Từ thuốc lá đến ma túy để phân tích tác hại to lớn của thuốc lá đối với đời sống cá nhân và cộng đồng, thông qua đó nêu lên quyết tâm chống thuốc lá của Nhà nước ta. Đoạn Ôn dịch, thuốc lá được trích từ văn bản này.

Trước hết, ta nên hiểu tựa để trên như thế nào cho đúng? Thuốc lá là cách nói tắt của tệ nghiện thuốc lá. Ôn dịch là từ dân gian dùng để chỉ chủng các loại bệnh nguy hiểm, dễ lây lan và làm chết người hàng loại. Ví dụ dịch tả, dịch HIV, SARS… Tác giả so sánh tác hại đáng sợ của thuốc lá với hậu quả ghê gớm của ôn dịch là rất chính xác. 

Mở đầu đoạn trích, tác giả nêu nhận xét chung về hậu quả ghê gớm của những nạn dịch từ trước đến nay và lấy đó làm cơ sở để khẳng định tác hại nghiêm trọng của thuốc lá: Dịch hạch, thổ tả, hàng vạn hàng triệu người chết, nhờ tiến bộ y học, loài người hầu như đã diệt trừ được những dịch khủng khiếp ấy. Nhưng vào cuối thế kỉ này lại xuất hiện những ôn dịch khác.

Cả thế giới đang lo âu về nạn AIDS, chưa tìm ra giải pháp, thì nhiều nhà bác học, sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu đã lớn tiếng báo động: Ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS. Câu cuối này chính là luận đề của văn bản. Phần sau giải thích và chứng minh cho luận đề. Cách đặt vấn đề nhự vậy thật độc đáo. Tác giả dùng phương pháp tăng cấp để thu hút sự chú ý của người đọc và nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề được đặt ra trong bài viết của mình.

Ở phần hai, tác giả khẳng định rằng thuốc lá đã và đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người. Tác giả đã mượn câu nói nổi tiếng của nhà quân sự thiên tài Trần Hưng Đạo: Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu để so sánh những khó khăn trong việc chống thuốc lá không kém gì việc chống giặc ngoại xâm. Khói thuốc lá được ví như thứ giặc vô hình, rất khó đối phó. Các chất độc trong khói thuốc không tàn phá ngay một lúc sức khỏe con người mà nó gặm nhấm từng chút một theo kiểu tằm ăn lá dâu, rốt cuộc là không còn gì cả.

Người hút không thấy ngay tác hại của thuốc lá và càng không hề biết rằng hơn bốn ngàn chất độc trong khói thuốc lá có khả năng gây ra những bệnh hiểm nghèo. Ngược lại, họ còn thấy sảng khoái, thư giãn khi ngậm điếu thuốc phì phèo nhả khói, thậm chí còn coi đó là một biểu tượng quý trọng (!) Nhiều thiếu niên còn lấy thuốc lá để chứng tỏ là mình “sành điệu” và khẳng định rằng mình đã lớn. Tại sao mọi người lại có thái độ chủ quan, coi nhẹ tác hại của thuốc lá như vậy? Bởi vì, người hút thuốc lá không lăn đùng ra chết, không say bê bết như người uống rượu nên không sợ.

Ở phần hai, tác giả đã phân tích cặn kẽ và nêu ra hàng loạt dẫn chứng cụ thể để chứng minh mức độ nguy hại của khói thuốc: Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc, thấm vào cơ thể. Nạn nhân đầu tiên là những lông rung của những tế bào niêm mạc ở vòm họng, ở phế quản, ở nang phổi bị chất hắc ín trong khói thuốc lá làm tê liệt Các lông mao này có chức năng quét dọn bụi bặm và các vi khuẩn theo luồng không khi tràn vào phế quản và phổi; khi các lông mao ngừng hoạt động, bụi và vi khuẩn không được đẩy ra ngoài nữa, tích tụ lại gây ho hen và sau nhiều năm gây viêm phế quản.Trong khói thuốc lá lại có chất ô-xít các-bon, chất này thấm vào máu, bám chặt các hồng cầu không cho chúng tiếp cận ôxi nữa. Không lạ gì sức khỏe của người nghiện thuốc ngày càng sút kém.

Thấm vào các tế bào, chất hắc ín lại thường gây ra ung thư. Ta đến bệnh viện K sẽ thấy rõ: Bác sĩ viện trưởng cho biết trên 80% ung thư vòm họng và ung thư phổi là do thuốc lá. Ta đến Viện Nghiên cứu các bệnh tim mạch, bác sĩ viện trưởng cho biết: Chất ni-cô-tin của thuốc lá làm các động mạch co thắt lại, gây những bệnh nghiêm trọng như huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim. Có thấy một bệnh nhân bị tắc động mạch chân lên những cơn đau như thế nào, rồi phải cắt dần từng ngón chân đến cả bàn chân; có thấy những người 40 – 50 tuổi đã chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim; có thấy những khối ung thư ghê tởm mới nhận ra tác hại ghê gớm của thuốc lá.

Cuối cùng, tác giả kết luận về tác hại ghê gớm của khói thuốc lá không chỉ đối với sức khỏe con người mà cồn đối với các lĩnh vực khác trong xã hội, cao hơn nữa là cả nền kinh tế quốc dân: Không cần nhắc đến những việc nghiêm trọng như vậy, chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động và làm tổn hao sức khỏe cộng đồng.

Vậy thì những bệnh nặng hơn do thuốc lá gây ra như ung thư, tim mạch… sẽ làm tổn hao bao nhiêu tiền của cho người bệnh và công sức của những người phải bỏ việc để phục vụ bệnh nhân? Rõ ràng, thuốc lá gây thiệt hại rất lớn cho bản thân, gia đình và xã hội. Bên cạnh việc nêu lên tác hại của khói thuốc lá đối với bản thân người hút, tác giả còn nêu ra tác hại đối với cả những người không hút thuốc. Để làm nổi bật điều này, tác giả nhắc lại những lời chống chế thường gặp ở những người nghiện hút: Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi! Bằng những lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động và cả sự bức xúc, tác giả đã bác bỏ luận điệu sai lầm ấy:

Xin đáp lại: Hút thuốc là quyền của anh, nhưng anh không có quyền đầu độc những người ở gần anh. Anh uống rượu say mềm, anh làm anh chịu. Nhưng hút thuốc thì người gần anh cũng hít phải luồng khói độc. Điều này hàng nghìn công trình nghiên cứu đã chứng minh rất rõ. Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, viêm phế quản, cũng bị ung thư. Anh có quyền hút, nhưng có mặt người khác, xin mời anh ra ngoài sân, ngoài hành lang mà hút.

Tội nghiệp thay những cái thai còn nằm trong bụng mẹ, chỉ vì có người hút thuốc ngồi cạnh mẹ mà thai bị nhiễm độc, rồi mẹ đẻ non, con sinh ra đã suy yếu. Hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác. Bố và anh hút, chú bác hút không những đầu độc con em mình mà còn nêu gương xấu…

Tác giả đã cụ thể hoá hai khái niệm được các nhà nghiên cứu y học sử dụng là hút thuốc lá chủ động và hút thuốc lá bị động. Người không hút nhưng thường xuyên phải hít khói thuốc cũng bị ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Bản thân người hút tự làm hại mình đồng thời cũng làm hại bao nhiêu người khác. Đây là điều mà mọi người cán biết và lên án.Để chứng minh thuốc lá gây thiệt hại như thế nào về mặt kinh tế, tác giả đã lấy dẫn chứng từ xã hội u – Mĩ xa xôi để so sánh với nước ta:

Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn nước ta ngang với tỉ lệ các thành phố u – Mĩ. Chi có khác là với một thanh niên Mĩ 1 đô la mua một bao thuốc lá là một khoản tiền nhỏ, còn đối với một thiếu niên Việt Nam, muốn có 15.000 đồng mua một bao 555 – (giá hiện nay là sáu mươi ngàn đồng) vì đã hút là phải hút thuốc sang – chỉ có một cách là trộm cắp. Trộm một lần, quen tay. Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma túy, con đường phạm pháp thực ra đã mở đầu với điếu thuốc.

Cứ tưởng điếu thuốc lá là chuyện nhỏ không đáng kể nhưng thực ra nó không nhỏ chút nào. Trung bình mỗi năm có bao nhiêu tỉ đồng bị đốt thành khói, trong khi đó đời sống vật chất của nhiều người vẫn ở mức nghèo khổ?! Người nghiện hút có tiền mua thuốc đã đành, còn không thì khi thấy người khác hút là lên cơn thèm, đành chìa tay xin hoặc nhặt nhạnh từng mẩu thuốc lá thừa người khác vứt đi. Tư cách lúc ấy thật thảm hại. Tệ hơn nữa là lấy trộm tiền của gia đình để mua thuốc hút và sau đó thì chuyện nhúng tay vào những việc xấu xa và sa chân vào vòng tù tội chỉ còn trong gang tấc.

Từ góc độ của một nhà giáo dục, tác giả chỉ ra rằng: Bố và anh hút thuốc, chú bác hút không những đầu độc con em mình mà còn nêu gương xấu… Người lớn hút thuốc trước mặt trẻ em, lấy điếu thuốc làm một cử chỉ cho biểu tượng quý trọng, chính là đã đẩy con em vào con đường phạm pháp. Đúng như vậy! Ngày nay, không ít học sinh Trung học cơ sở và Trung học phổ thông đã tập tành phì phèo điếu thuốc trên môi. Không chỉ nam mà cả nữ. Đó là những hình ảnh không đẹp về tuổi học trò trong trắng, hồn nhiên. Nhà trường và gia đình cần lưu tâm khuyên nhủ và ngăn chặn kịp thời. Trước những tác hại ghê gớm của thuốc lá, tác giả đã bày tỏ sự bức xúc của mình và đưa ra một số giải pháp tích cực để khống chế và dần dần đi đến việc cấm sản xuất và sử dụng thuốc lá trên phạm vi toàn thế giới.

Ngày nay, đi các nước phát triển, đâu đâu cũng nổi lên chiến dịch chống thuốc lá. Người ta cấm hút thuốc ở tất cả những nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (Ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm lần thứ nhất phạt 40 đô la, tái phạm 500 đô la). Khắp nơi, những tài liệu, khẩu hiệu chống thuốc lá dần dần lấn át những quảng cáo của các hãng thuốc lá. Và nhiều nước đã cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, vô tuyến truyền hình. Chỉ trong vài năm, chiến dịch chống thuốc lá này đã làm giảm hẳn số người hút, và người ta đã thấy triển vọng có thể nêu lên khẩu hiệu cho những năm cuối thế kỉ XX: “Một châu u không còn thuốc lá”. Nước ta khác với các nước châu u, đang còn trong tình trạng có nhiều bệnh tật do vi trùng, kí sinh trùng gây ra, nay lại theo đòi các nước phát triển, nhiễm thêm các bệnh do thuốc lá; sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy chưa thanh toán được, lại ôm thêm ôn dịch thuốc lá này. Nghĩ đến mà kinh. Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này.

Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa chủ đề tác hại của thuốc lá vào chương trình Ngữ văn ở trung học cơ sở để giúp học sinh nhận thức được tác hại ghê gớm của thuốc lá và hạn chế dần tệ hút thuốc lá trong cán bộ, công nhân viên, đặc biệt là đội ngũ giáo viên, những người mà hai lá phổi của họ là “công cụ” quan trọng nhất của nghề dạy học. Riêng đối với học sinh, khi đã nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá, các em sẽ lánh xa tệ nghiện hút và góp phần đẩy lùi tệ nghiện thuốc lá trong gia đình cũng như ngoài xã hội.

Giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất nghiêm trọng cho sức khoẻ và tính mạng con người. Nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch bởi nó gặm nhấm sức khỏe nên người ta khó nhận biết. Bên cạnh đó nó còn gây ra tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Bởi vậy, muốn tiêu diệt thuốc lá, mọi người cần phải có quyết tâm cao và biện pháp triệt để hơn cả việc phòng chống những nạn ôn dịch khác.

Phân tích văn bản Ôn dịch, thuốc lá - Mẫu 6

Qua bài Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000, các nhà khoa học đã cảnh báo chúng ta một nguy cơ ô nhiễm môi trường là nạn sử dụng bao bì ni lông một cách bừa bãi. Song còn biết bao nhiêu tệ nạn nữa cần cảnh báo, thậm chí cần báo động. Một trong những tệ nạn ấy là "nghiện thuốc lá". Đọc bài Ôn dịch, thuốc lá của bác sĩ - nhà văn hoá Nguyễn Khắc Viện - chúng ta được cảnh báo thêm về một vấn đề thiết yếu với đời sống mỗi người. Đây là một văn bản thuyết minh, kết hợp những lập luận khoa học rất sáng tỏ và chặt chẽ. Từ nhan đề của văn bản đến bố cục, các dẫn chứng, các lời giải thích, lập luận, nhất là hai cụm từ (một ở phần mở đầu, một ở phần kết thúc), tác giả đã vừa chỉ rõ những nguy hại ghê gớm vừa bày tỏ sự kinh hãi, lời lên án gay gắt với tộ nghiện thuốc lá. Lấy ra hai cụm từ đặc sắc của bài văn, chúng ta có thể coi đây là những tiếng báo động khẩn thiết về nạn nghiện thuốc lá mà mỗi lần nghĩ đến ai cũng phải rùng mình, kinh sợ: Ôn dịch, thuốc lá, tiếng báo động... nghĩ đến mà kinh!

Tiếng báo động đáng kinh sợ ấy thể hiện ngay từ cái tiêu đề của bài viết. Tác giả dùng từ "thuốc lá" là nói tắt của "tệ nghiện thuốc lá". Đặt "thuốc lá" sau từ "ôn dịch" là muốn so sánh tệ nghiện thuốc lá như một thứ bệnh có đặc điểm là dễ lây lan như "dịch tả", "dịch cúm",... Nhưng không viết "dịch thuốc lá" mà viết "Ôn dịch...", một từ thường dùng làm tiếng chửi rủa, hơn nữa lại đặt dấu phẩy giữa "ôn dịch" và "thuốc lá" như một biện pháp tu từ, người viết đã biểu lộ tình cảm vừa căm tức vừa ghê rợn. Ta có thể hiểu thâm ý của người viết thế này chăng : "Thuốc lá ! Mày là đồ ôn dịch, đáng ghét, cần tiêu diệt". Và tiếp theo, ngay ở phần mở bài (từ câu đầu đến "... còn nặng hơn cả AIDS"), tiếng báo động đã trực tiếp vang lên. Từ tin mừng loài người hầu như đã diệt trừ được dịch hạch, dịch tả, người viết nói tới đại dịch AIDS, rồi giống lên hồi còi dài bằng một câu vãn trĩu nặng nỗi lo: "... nhiều nhà bác học sau mấy chục năm và hơn năm vạn công trình nghiên cứu đã lớn tiếng báo động : Ôn dịch thuốc lá đang đe doạ sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS". Đúng là một hồi còi báo động làm kinh sợ người đọc, người nghe. Bởi vì, tác giả đã đặt ôn dịch thuốc lá ngang tầm với AIDS, đã sử dụng con số hơn năm vạn công trình nghiên cứu sau mấy chục năm của các nhà bác học để nhấn mạnh tính xác đáng, tầm quan trọng của thông tin. Tuy là văn bản khoa học, văn thuyết minh, nhưng cách dùng từ, đặt câu của tác giả khá tinh tế, phần nào bộc lộ được cảm xúc người viết và truyền tới người đọc.

Tiếng báo động đáng kinh sợ ấy được triển khai, như những âm thanh lan toả trong phần thân bài, và xuống cả phần kết luận. Sau mở bài nói về hiểm hoạ của ôn dịch thuốc lá trong xã hội ngày nay, tác giả đổi ý nói chuyện đánh giặc của cha ông xưa : "Ngày trước Trần Hưng Đạo căn dặn nhà vua: Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu". Viết như thế có ý gì ? Phải chăng, muốn mượn lời người xưa bàn về binh pháp, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện nhấn mạnh mức độ nguy hiểm và kiểu cách phá hoại của tệ nghiện thuốc lá. Nói cụ thể là: tệ nghiện thuốc lá nguy hiểm không kém gì giặc cướp, giặc ngoại xâm. Thuốc lá phá hoại cuộc sống con người như tằm gặm nhấm lá dâu. Với con tằm ăn lá dâu, ta có thể nhìn thấy, có thể cho phép hay ngăn chặn. Còn thuốc lá, nó phá hoại chúng ta bằng cách gặm nhấm âm thầm, bí mật, từng giờ, từng ngày không dỗ gì nhìn thấy được và không dễ gì ngăn chặn dược. Câu văn mở đầu phần thân bài đúng là hồi còi báo động, báo cho chúng ta biết: thuốc lá là giặc cướp, thuốc lá gặm nhấm sức lực và cả tâm hồn, đạo đức của loài người, của mỗi con người chúng ta.

1. Trước hết, thuốc lá gặm nhấm cơ thể, sức lực người hút, người nghiện. Tác giả chỉ rõ : "Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc, thấm vào cơ thể". Bằng lời giảng của một nhà khoa học, một bác sĩ tài giỏi, tác giả giải thích, phân tích cụ thể tác hại của khói thuốc lá đối với các bộ phận trong cơ thể người hút, người nghiện. Sau mỗi lời giảng giải là một sơ kết, nhấn mạnh những hậu quả thuốc lá gieo vào con người. Nào là "gây ho hen và sau nhiều năm gây viêm phế quản", nào là "sức khoẻ người nghiện thuốc ngày càng sút kém". Lại nữa, hỏi bệnh viện K, bác sĩ viện trường thông báo: "trên 80% ung thư vòm họng và ung thư phổi là do thuốc lá", đến Viện tim mạch, cũng được nghe Viện trưởng cho biết: "chất ni-cô-tin của thuốc lá làm các động mạch co thắt lại, gây những bệnh nghiêm trọng như huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim,... có thấy những người 40 - 50 tuổi đã chết đột xuất vì nhồi máu cơ tim... có thấy những khối u ghê tởm mới nhận ra tác hại ghê gớm của thuốc lá...". Trong một câu ngắn có tính khoa học lạnh lùng, tác giả đã dùng liền hai từ biểu cảm ghê tởm, ghê gớm khiến người đọc, đọc lên không khỏi rùng mình. Đấy là tiếng báo động cấp 1.

2. Tiếp sau là tiếng báo động cấp 2: thuốc lá gặm nhấm cơ thể, sức khoẻ những người xung quanh. Để báo động điều này, tác giả sử dụng cách lập luận, tranh luận đơn giản mà thuyết phục. Dẫn lí sự của người nghiện : "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi", tác giả "đấu lại" luôn : "Hút thuốc là quyền của anh, nhưng anh không có quyền đầu độc những người ớ gần anh... Hút thuốc thì người gần anh cũng hít phái luồng khói dộc. Điều này hàng nghìn công trình nghiên cứu đã chứng minh...". Như thế là rõ, người nghiện thuốc, hút thuốc không chỉ tự đầu độc mình mà còn đầu độc những người xung quanh. Những người xung quanh đó là ai? Đó là vợ, con, những người làm việc cùng phòng, những người tiếp xúc với người nghiện. Họ hít phải khói thụốc, bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, viêm phế quản, cũng ung thư,... Và "Tội nghiệp thay những cái thai còn nằm trong bụng mẹ, chỉ vì có người hút thuốc ngồi cạnh mẹ mà thai bị nhiễm độc, rồi mẹ đẻ non, con sinh ra đã suy yếu. Hút thuốc cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác". Những từ ngữ đầu độc, tội nghiệp thay, một tội ác... xen kẽ trong đoạn văn vừa nhấn mạnh mức độ nguy hại của thuốc lá vừa bày tỏ thái độ nghiêm khắc phê phán những người nghiện thuốc lá. Tri thức khoa học, kết hợp phương pháp lập luận và ngôn ngữ biểu cảm khiến cho đoạn văn sinh động, có sức thuyết phục cao.

3. Cao thêm một bậc nữa là thuốc lá gặm nhấm tâm hồn và lối sống của con người, nhất là thế hệ trẻ. Bố và anh, chú và bác hút thuốc không chỉ đầu độc thể lực mà còn nêu gương xấu cho con cháu. Tác giả nói như thế, rồi dẫn chứng số tiền thanh thiếu niên u Mỹ, thanh thiếu niên Việt Nam mua bao thuốc và nhấn mạnh: "đã hút là phải hút thuốc sang. Chỉ có một cách là trộm cắp... Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma tuý, con đường phạm pháp đã mở đầu với điếu thuốc. Người lớn hút thuốc... chính là đã đẩy con em vào con đường phạm pháp". Ở đây, tác giả tập trung phê phán người lớn để đệm thêm cho tiếng báo động về tệ nạn nghiện thuốc lá. Song thế hệ trẻ, những học sinh THCS và THPT chúng ta cũng cần lắng nghe để giữ mình, đừng nên đổ lỗi hoàn toàn cho người lớn. Bởi vì, những người lớn nghiện hút nêu gương xấu trước mặt trẻ em, nếu trẻ em ý thức được cái xấu ấy, không đua đòi học theo thì thuốc lá không dỗ gì hoành hành, tác yêu tác quái. Có thể nói, tiếng còi báo động của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện về nạn nghiện thuốc lá, tác hại và cách gây hại của thuốc lá mỗi lúc một gióng cao thêm, vang xa hơn và thấm sâu vào trong lòng tất cả mọi lớp người.

Vào phần cuối của bài viết, giọng văn dịu đi chút ít để thông báo về các chiến dịch chống thuốc lá ở nhiều nước trên thế giới. Tác giả đưa ra những con số cụ thể những tên nước cụ thể với những yêu cầu, những khẩu hiệu cụ thể. Từ đó, đối chiếu với nước ta, vị bác sĩ, nhà khoa học rất mực thương dân, luôn lo , lắng cho tương lai đất nước ấy đã thốt ra những lời nói thống thiết : "Nước ta... đang còn trong tình trạng có nhiều bệnh tật do vi trùng, kí sinh trùng gây nên, nay lại... nhiễm thêm các bệnh do thuốc lá; sốt rét, bệnh phong, lao, ỉa chảy, chưa thanh toán được, lại ôm thêm ôn dịch thuốc lá này. Nghĩ đến mà kinh ! Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này.". Đoạn văn không chỉ thuyết minh, thông báo khoa học mà đã chuyển sang kêu gọi mạnh mẽ. Tiếng báo động chuyển thành lời kêu gọi chiến đấu khẩn trương, quyết liệt. Tác giả vừa biểu cảm - "nghĩ đến mà kinh", rùng mình, kinh sợ thuốc lá, nạn nghiện thuốc lá, vừa truyền cảm, giục giã người đọc. Đọc đến dòng văn cuối cùng, nhất là cụm từ mệnh lệnh : "Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này", lòng chúng ta không khỏi xáo động, chân tay chúng ta không khỏi... ngứa ngáy. Tiếng báo động cất lên ở đầu bài văn đến đây đã thành tiếng kêu cấp cứu.

Tóm lại, giống như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá rất dễ lây lan và gây những tổn thất to lớn cho sức khoẻ và tính mạng con người. Song nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn cả ôn dịch. Nó gặm nhấm sức khoẻ con người nên không dễ nhận biết, nó gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và xã hội, mọi người hãy tìm cách chống lại nó, ngăn chặn nó. Muốn thế, ta cần có quyết tâm lớn, tự giác cao và nhiều biện pháp triệt để hơn cả việc phòng chống ôn dịch.