Đề bài: Từ nội dung thuyết trình về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học mà em đã học, hãy nêu suy nghĩ về những thói hư tật xấu cần phê phán qua một số hài kịch và truyện cười.

Suy nghĩ về những thói hư tật xấu cần phê phán - mẫu 1

Mô-li-e được coi là nhà viết kịch có nhiều tác phẩm đạt đến mức kinh điển của thế giới. Vở kịch “Trưởng giả học làm sang” là một tác phẩm nổi tiếng của ông, trong đó trích đoạn “Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục” là một trích đoạn tiêu biểu.

Ông Giuốc-đanh hám danh muốn trang bị cho mình cái vỏ bề ngoài như những người quý tộc. Ông thuê một kíp thợ vườn để may sắm trang phục cho mình. Kíp thợ vườn hiểu biết về giới quý tộc cũng chẳng nhiều nhặn gì hơn ông Giuốc-đanh. Đã thế, cái gì họ cũng phán bừa, làm bừa, nhưng ông Giuốc-đanh dốt nát, thiển cận đều cho xuôi ráo! Ông Giuốc-đanh có phẩm tước gì mà may áo lễ phục để mặc? Rõ ràng ông chẳng hiểu gì về trào phục, nhưng lại tấp tểnh muốn làm quý tộc, nên ông bất chấp tất cả, cứ thuê may và cứ mặc, mặc vào là phải thành quý tộc, ít nhất cũng là quý tộc áo. Ông Giuốc-đanh hám danh đến mức cứ cái gì dính líu đến quý tộc để ông giống được quý tộc là ông mê và làm theo ngay. Vì thế, đi bít tất chật, bị đứt mất hai mắt, nhưng nghe phó may phỉnh vài lời: Nó giãn ra thì lại rộng quá ấy chứ thì ông Giuốc- đanh xuôi tai liền. Đi giày tuột, kêu đau chân, nhưng phó may bảo không đau, Ngài tưởng tượng ra thế rồi phó may lờ đi, chuyển phắt sang chiếc áo lễ phục. Ông Giuốc-đanh muốn nói thêm về sự đau chân cũng không được nữa.

Những tràng cười bít tất rách, giày chật chân đau vừa đứt, người xem được những tràng cười khác khi ông mặc lễ phục. Ông Giuốc-đanh phát hiện hoa trên áo bị may ngược, nhưng nghe phó may phỉnh bừa vì những người quí phái đều mặc như thế này cả, thì ông Giuốc-đanh vững tâm ngay. Người xem không thể nhịn được cười khi phó may và thợ bạn cởi quần đùi, lột áo cánh để mặc áo trào cho ông Giuốc-đanh. Ông ta như một thằng hề, súng sính đi lại theo nhịp đàn, vì đó là nghi thức dành cho quý tộc. Ông Giuốc-đanh nhận ra rằng ăn mặc ra người quý phái có hơn vì mặc áo trào mà ông được gọi ngay là Ông lớn, rồi Cụ lớn, rồi Đức ông! Ông Giuốc-đanh lấy làm khoái chí với những tiếng tôn xưng ấy và liên tục móc tiền để ban thưởng, hay nói cách khác, ông đã bỏ tiền ra mua những tiếng mà bấy nay ông hằng khao khát! Trong thâm tâm, ông còn định ban thưởng cho bọn thợ may cả túi tiền nếu được tôn xưng là Tướng công! Nhưng nực cười là ông Giuốc-đanh sực tỉnh, tự thú với chính mình: như thế là phải chăng, nếu không ta đến mất tong cả tiền. Vậy ra Giuốc-đanh cũng chẳng hào phóng gì, ông muốn mua danh nhưng cũng sợ mất nhiều tiền, ông chỉ dừng ở tiếng Đức ông để giữ lại tiền và cũng là để giữ lấy cải bản chất tham tiền và hà tiện của ông!

Mô-li-e đã sắp xếp các pha cười theo từng cung bậc khác nhau trong những tình huống được chọn lựa khá đắt để cho mỗi pha cười khắc họa được một nét đặc biệt của anh trưởng giả nhố nhăng muốn học đòi làm quý tộc. Tiếng cười đối với bọn phó may hám lợi cũng không kém phần rôm rả. Bản thân bọn phó may cũng chẳng có hiểu biết gì về trang phục của giới quý tộc, vì chúng chỉ là hạng thợ vườn, nhưng bọn này biết lợi dụng triệt để để tính hám danh của gã trưởng giả để moi tiền. Mô-li-e đã cho người xem những mẻ cười về bọn này ở những khía cạnh sau đây:

Tính ba hoa khoác lác: Phó may bảo rằng hắn phải cho hai mươi thợ bạn làm cái áo lễ phục cho ông Giuốc-đanh. Hắn tuyên bố đây là cái áo đẹp nhất trong triều, may đúng kiểu nhất và dám chấp nhận các thợ may giỏi nhất, hắn còn đố họa sĩ nào vẽ được một cái nào vừa vặn hơn cái áo này. Hắn biện bác đủ cách để lừa ông Giuốc-đanh thiển cận. Áo may ngược hoa nhưng phó may lại bảo là người sang trọng đều mặc thế, rồi nếu ông Giuốc- đanh kêu giày chật, đau chân thì phó may bảo ông tưởng tượng ra như vậy, ông Giuốc-đanh cãi thì hắn lảng đi để bắt vào chuyện chiếc áo lễ phục, ông Giuốc-đanh phát hiện phó may ăn bớt vải và mặc áo bằng vải ăn bớt đó ngay trước mặt ông ta, thì phó may trơ tráo thừa nhận, rồi lấn lướt không trả lời câu hỏi của ông Giuốc-đanh, hắn mời ông ta thử áo. Rõ ràng đây là hạng lừa phỉnh đã thành nghề để kiếm ăn. Tệ xun xoe nịnh bợ: Bọn thợ may biết rõ gan ruột ông Giuôc- đanh đang muốn gì. Chúng vòi vĩnh ông cho ít nhiều để uống rượu, vì đã may cho ông chiếc áo lễ phục nhưng ông Giuốc-đanh lại thương cho chúng vì tiếng Ông lớn. Biết thóp thế, bọn thợ bạn lại tuôn ra những tiếng Cụ lớn rồi Đức ông! Chúng có tiếc gì mấy cái tiếng nịnh bợ, tâng bốc ấy đâu, chỉ cốt làm mát lòng ông Giuốc- đanh hám danh và để vơ tiền một cách hợp lý mà thôi.

Mô-li-e đã đem đến cho người xem những tiếng cười có ý nghĩa phê phán thật giá trị. Ông phê phán, những thói rởm cả trong tầng lớp quý tộc, cả trong bọn giả danh của giai cấp tư sản, bọn trưởng giả muốn học làm sang, và đứng về phía nhân dân tỉnh táo - tức khán giả - để chửi thẳng vào bọn dốt nát, ngu xuẩn đó. Ông đã dựng lên hai loại người với những nét tâm lý khác nhau, nhưng lại biết kiếm chác những cái cần thiết. Ông Giuốc-đanh thừa tiền, vô học, muốn kiếm cái danh vì ông rất háo danh. Bọn phó may vô tài, biển lận, muốn kiếm thật nhiều tiền vì chúng rất hám tiền. Hai bên đều đạt mục đích cả. Một bên được cái danh hão, còn một bên được tiền thật. Cái đáng mỉa mai hài hước cũng toát lên từ đó

Sự chênh lệch, mất cân xứng giữa nội dung và hình thức, giữa cái bên trong và bên ngoài là nguyên tác cơ bản để nhà văn tạo ra cái hài. Ở lớp kịch này cũng vậy, Mô-li-e đã xây dựng một nhân vật hài kịch bất hủ khi tạo ra sự khập khiễng, bất hoà giữa cái ngu dốt, ngớ ngẩn và cái sang trọng học đòi ở nhân vật ông Giuốc-đanh, với hàng loạt các tình tiết gây cười: bộ lễ phục với những bông hoa ngược, tiền thưởng cho những tiếng tôn xưng quý phái hão, vẻ vênh vác rởm hợm của ông Giuốc-đanh khi mặc lễ phục cũng như khi được tôn xưng... qua đó nhà văn chế giễu thói học đòi làm sang vẫn thường thấy trong xã hội.

Suy nghĩ về những thói hư tật xấu cần phê phán - mẫu 2

Trong kho tàng truyện cười dân gian Việt Nam, “Lợn cưới, áo mới” là một trong những câu truyện đặc sắc và ý nghĩa. Chuyện không chỉ mang lại những tiếng cười sảng khoái, bài học sâu sắc mà còn đặc biệt chế giễu tính khoe khoang của con người.

Truyện như một màn hài kịch ngắn, kể lại cuộc nói chuyện của hai anh chàng có tính khoe khoang, buồn cười thay là họ lại khoa khoang những thứ chẳng đáng là bao. Một anh thì khoe con lợn cưới bị xổng chuồng, còn một anh lại khoe chiếc áo mới may. Anh chàng đi tìm lợn kia rơi vào hoàn cảnh thật đặc biệt, đó là khi gia đình anh đang có việc lớn – đám cưới, con lợn để làm cỗ cưới lại bị xổng chuồng chaỵ mất và anh ta phải đi tìm. Trong lúc công việc đang lu bu và tất bật, tưởng chường như anh ta chỉ mải đi tìm lợn thôi nhưng không ngờ anh ta vẫn còn tâm trí để khoe khoang. Điều đó thể hiện ở cách hỏi của anh ta, đáng lẽ ra anh ta chỉ cần hỏi rằng: “Bác có thấy con lợn của tôi chạy qua đây không?”, và thêm vào đó là màu sắc, kích thước, đặc điểm của con lợn. Nhưng không, anh ta đã hỏi rằng: “Bác có thấycon lợn cưới của tôi chạy qua đây không?”, có thể thấy, anh ta nói “con lợn cưới” chỉ để khoe ra chứ không phải là đặc điểm để chỉ cho con lợn, thông tin đó là không cần thiết đối với người được hỏi. Điều đó đã chứng tỏ, anh ta chỉ lấy việc tìm lợn làm cái cớ để khoe khoang con lợn của mình. Tuy nhiên, anh chàng được hỏi cũng không khác gì, anh ta cũng là một người thích khoe khoang. Anh ta mới may được một chiếc áo mới, muốn khoe đến mức không chờ dịp lễ tết hay đi chơi mới mặc mà liền đem ra mặc ngay.

Khoe áo mới thường là sở thích và thói quen của trẻ thơ, nhưng chính anh chàng này đã biến mình thành trẻ con, mặc áo mới với mục đích khoe của. Anh ta không chờ ai vào nhà rồi khoe mà lại đứng hỏng ở ngoài cửa, đợi có ai đi qua người ta khen, vì muốn được khoe mà anh ta đứng suốt sáng đến chiều, kiên nhẫn chờ khoe bằng được. May gặp được anh chàng đi tìm lợn hỏi thăm, khi được hỏi anh ta đã đáp rằng: “Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả”. Có thể thấy, tính khoe khoang của nhân vật đã được cường điệu hóa lên tới tột đỉnh, ở ngoài thực tế sẽ không có ai lại khoe của một cách vô duyên và trơ trẽn như thế.

Tuy nhiên nó đã nhấn mạnh được tính chất lời khoe và cách khoe quá phi lí, trái thường tình khiến cho người đọc không khỏi chế giễu. Tính khoe khoang, thích thể hiện và tỏ ra giàu có là một thói xấu thường thấy của những người giàu xổi, học đòi. Tính khoe khoang là một tật xấu nói chung, tuy nhiên trong truyện này các nhân vật không khoe tài, khoe địa vị hay công lao mà chỉ khoe những thứ tầm thường, nhỏ nhặt.

Như vậy, qua câu chuyện “Lợn cưới, áo mới”, chúng ta hiểu được thế nào là tính khoe khoang và nếu tính khoe đó trở thành một thói quen sẽ trở thành một thói xấu, gây khó chịu cho mọi người xung quanh, làm mất đi giá trị con người.

Xem thêm các bài văn mẫu lớp 8 (Cánh diều) hay khác: