Toptailieu.vn xin giới thiệu sơ lược Lý thuyết Hệ thống hóa về hidrocacbon (Lý thuyết + 35 bài tập có lời giải) Hóa học 11 chọn lọc, hay nhất giúp học sinh lớp 11 ôn luyện để nắm chắc kiến thức cơ bản và đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học.

Mời các bạn đón xem:

Hệ thống hóa về hidrocacbon (Lý thuyết + 35 bài tập có lời giải)

A. Lý thuyết Hệ thống hóa về hidrocacbon

I. Hệ thống hóa về hiđrocacbon

Bảng 1: Tóm tắt về một số loại hiđrocacbon quan trọng

* Phương trình minh họa tính chất hóa học:

1. Ankan

a) Phản ứng thế

CH₄ + Cl₂ $\stackrel{as}{\to }$ CH₃Cl + HCl

b) Phản ứng tách

CH₃ – CH₂ – CH₃ $\stackrel{t^o,xt}{\to }$ CH₃ – CH = CH₂ + H₂

CH₃ – CH₂ – CH₃ $\stackrel{t^o,xt}{\to }$ CH₄ + CH₂ = CH₂

c) Phản ứng oxi hóa

          CH_4­ + 2O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ CO₂ + 2H₂O

2. Anken

a) Phản ứng cộng

CH₂ = CH₂ + H₂ $\stackrel{Ni,t^o}{\to }$ CH₃ – CH₃

b) Phản ứng trùng hợp

nCH₂ = CH₂ $\underset{xt}{\overset{t^o,p}{\to }}$ (– CH₂ – CH₂ –)_n

c) Phản ứng oxi hóa

3CH₂=CH₂ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3HO–CH₂–CH₂–OH + 2MnO₂↓ + 2KOH

3. Ankin

a) Phản ứng cộng

CH ≡ CH + 2H₂ $\stackrel{Ni,t^o}{\to }$ CH₃ – CH₃

b) Phản ứng thế bằng ion kim loại

CH ≡ CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → Ag – C ≡ C – Ag↓ + 2NH₄NO₃

c) Phản ứng oxi hóa

- Phản ứng cháy:

2C₂H₂ + 5O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ 4CO₂ + 2H₂O

- Làm mất màu dung dịch thuốc tím.

4. Ankylbenzen

a) Phản ứng thế

b) Phản ứng cộng

c) Phản ứng oxi hóa

C₆H₅ – CH₃ + 2KMnO₄ $\stackrel{t^o}{\to }$ C₆H₅ – COOK + 2MnO₂↓ + KOH + H₂O

II. Sự chuyển hóa giữa các loại hiđrocacbon

B. Bài tập Hệ thống hóa về hidrocacbon

Bài 1: Ankin là những hiđrocacbon không no, mạch hở, có công thức chung là

A. C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

B. C_nH_2n (n ≥ 2).

C. C_nH_2n-2 (n ≥ 2). 

D. C_nH_2n-6 (n ≥ 6).

Đáp án: C

Bài 2: Phát biểu nào sau đây không đúng ?

A. Trong hợp chất hữu cơ nguyên tử các nguyên tố liên kết với nhau đúng hóa trị theo một trật tự xác định

B. Hợp chất hữu cơ nhất thiết phải có chứa cacbon và hidro có thể chứa axit, nito, lưu huỳnh…

C. Các phản ứng hữu cơ thường xảy ra chậm và theo nhiều hướng khác nhau

D. Hai chất hơn kém nhau một hoặc nhiều nhóm CH₂ chưa chắc đã là đồng đẳng của nhau

Đáp án: B

Bài 3: Khi cho toluen phản ứng với Br₂ (có mặt Fe, t^oC) theo tỉ lệ 1:1 về số mol, sản phẩm chính thu được có tên là

A. benzyl clorua 

B. 2,4-đibromtoluen

C. p-bromtoluen và o-bromtoluen

D. m-bromtoluen                                                  

Đáp án: C

Bài 4: Khi cho isopren tác dụng với dung dịch Br₂ theo tỉ lệ 1:1 có thể thu được bao nhiêu sản phẩm đibrom (kể cả đồng phân hình học)

A. 4

B. 2

C. 3

D. 5

Đáp án: A

Bài 5: Cho các hidrocacbon: eten; axetilen; benzen; toluen; isopentan; stiren. Số chất làm mất màu dung dịch KMnO₄ là:

A. 4

B. 5

C. 6

D. 3

Đáp án: A

Bài 6: Trong các dồng phân mạch hở có cùng công thức phân tử C₅H₈ có bao nhiêu chất khi cộng H₂ tạo sản phẩm isopentan:

A. 3

B. 5

C. 2

D. 4

Đáp án: A

Bài 7: Hiđrat hóa anken (có xúc tác) thu được một ancol duy nhất có công thức C₄H₉OH. Anken là:

A. 2-metylbut-2-en

B. but-2-en

C. 2-metylpropen

D. but-1-en

Đáp án: B

Bài 8: Hỗn hợp X gồm 2 hidrocacbon mạch hở, có thể là ankan, anken, ankin, ankadien. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X thu được số mol CO₂ bằng số mol H₂O. X không thể gồm:

A. ankan và anken                                         

B. 2 anken                                                                                     

C. ankan và ankin                                          

D. ankan và ankadien

Đáp án: A

Bài 9: Để đơn giản ta xem một loại xăng là hỗn hợp của pentan - hexan có tỷ khối hơi so với H₂ là 38,8. Cần trộn hơi xăng và không khí (20% thể tích là O₂) theo tỷ lệ thể tích như thế nào để đốt cháy vừa đủ và hoàn toàn xăng

A. 1:43

B. 1:40

C. đáp án khác

D. 1:35

Đáp án: A

Câu 10: Dẫn hỗn hợp X gồm 0,05 mol C₂H₂, 0,1 mol C₃H₄ và 0,1 mol H₂ qua ống chứa Ni nung nóng một thời gian thu được hỗn hợp Y gồm 7 chất. Đốt cháy hoàn toàn Y bằng O₂ dư rồi cho sản phẩm cháy hấp thụ hết vào 700 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch Z. Tổng khối lượng chất tan trong Z là

A. 35,8

B. 45,6

C. 38,2

D. 40,2

Đáp án: D

Bài 11: Số đồng phân cấu tạo ứng với công thức phân tử C₅H₁₂ là

A. 6

B. 4

C. 5

D. 3

Đáp án: D

Bài 12: Hỗn hợp khí X gồm CH₄, C₂H₂ có $\overline{M_X}$ = 23,5. Trộn V (lít) X với V₁ (lít) hidrocacbon Y được 107,5 gam hỗn hợp khí Z. Trộn V₁ (lít) X với V (lít) hidrocacbon Y được 91,25 gam hỗn hợp khí F. Biết V₁ – V = 11,2 (lít). Thể tích các khí đều đo ở đktc. Công thức của Y là:

A. C₂H₆

B. C₃H₆

C. C₄H₈

D. C₃H₈

Đáp án: C

Bài 13: Nung 17,22 gam natri axetat với NaOH (dư) với CaO làm xúc tác đến phản ứng hoàn toàn thu được V lít khí Y (đktc). Giá trị của V là

A. 2,352 lít.                     

B. 4,704 lít.                     

C. 7,056 lít.                     

D. 10,080 lít.

Đáp án: B

Bài 14: Trong một bình kín 0,35 mol C₂H₂; 0,65 mol H₂ và một ít bột Ni Nung nóng bình một thời gian thu được hỗn hợp khí X có tỷ khối so với H₂ bằng 8. Sục X vào dung dịch AgNO₃ dư trong NH₃ đến phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp khí Y và 12 g kết tủa. Hỗn hợp khí Y phản ứng vừa đủ với bao nhiêu mol Br₂ trong dung dịch ?

A. 0,25

B. 0,2

C. 0,15

D. 0,3

Đáp án: A

Bài 15: Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp X gồm một ankan và một anken, thu được 0,35 mol CO₂ và 0,4 mol H₂O. Phần trăm số mol của anken trong X là

A. 50%.

B. 25%.

C. 40%.

D. 75%

Đáp án: D

Bài 16: Cứ 49,125 gam cao su buna-S phản ứng vừa hết với 30 gam brom trong CCl₄. Tỉ lệ số mắt xích stiren và butađien trong loại cao su trên tương ứng là

A. 1 : 2.

B. 2 : 3.

C. 2 : 1. 

D. 1 : 3.

Đáp án: C

Bài 17: Hỗn hợp khí X có thể tích 4,48 lít (đo ở đktc) gồm H₂ và vinylaxetilen có tỉ lệ mol tương ứng là 3:1. Cho hỗn hợp X qua xúc tác Ni nung nóng thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với H₂ bằng 14,5. Cho toàn bộ hỗn hợp Y ở trên từ từ qua dung dịch nước brom dư (phản ứng hoàn toàn) thì khối lượng brom đã phản ứng là

A. 32,0 gam.

B. 3,2 gam.

C. 8,0 gam.                     

D. 16,0 gam.

Đáp án: C

Bài 18: Đốt cháy hoàn toàn 8,0 gam hỗn hợp X gồm hai ankin (thể khí ở nhiệt độ thường) thu được 26,4 gam CO₂. Mặt khác, cho 8,0 gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư đến khi phản ứng hoàn toàn thu được lượng kết tủa vượt quá 25 gam. Công thức cấu tạo của hai ankin trên là

A. CH≡CH và CH₃-C≡CH.

B. CH≡CH và CH₃-CH₂-C≡CH.

C. CH≡CH và CH₃-C≡C-CH₃.

D. CH₃-C≡CH và CH₃-CH₂-C≡CH.

Đáp án: B

Bài 19: Chất nào sau đây tiến hành trùng hợp thu được nhựa PE

A. Axetilen 

B. Metan 

C. Etilen

D. Benzen

Đáp án: C

Bài 20: Cho V lít khí C₂H₂ ở đktc vào dung dịch AgNO₃/NH₃ dư thu được 24 gam kết tủa. Giá trị của V là

A. 3,36 lít             

B. 2,24 lít              

C. 4,48 lít              

D. 1,12 lít

Đáp án: B

Bài 21: Điều kiện để ankin phản ứng với dung dịch AgNO₃/NH₃ là

A. Có nối ba nằm đầu mạch

B. Có nhiều hơn 4 nguyên tử C

C. Có đồng phân hình học                  

D. Có nhiều hơn 4 nguyên tử H

Đáp án: A

Bài 22: Cho 4,48 lít khí ankin có công thức phân tử C₃H₄ ở đktc vào dung dịch AgNO₃/NH₃ dư thu được a gam kết tủa. Giá trị của a là

A. 29 gam

B. 30 gam

C. 45gam

D. 29,4 gam

Đáp án: D

Bài 23: Cho 2,8 gam anken X vào bình dung dịch Br₂ thấy có 16 gam Br₂ phản ứng. Công thức phân tử của X là

A. C₂H₄

B. C₃H₆ 

C. C₄H₈

D. C₅H₁₀

Đáp án: A

Bài 24: Tỉ khối hơi của hỗn hợp khí C₃H₈ và C₄H₁₀ đối với hiđro là 25,5. Thành phần % thể tích của hỗn hợp đó là:

A .50%;50% 

B. 25%; 75% 

C .45% ; 55%

D .20% ; 80%

Đáp án: A

Bài 25: Đốt cháy hoàn toàn m (g) hỗn hợp X gồm CH­₄, C₃H₆ và C₄H₁₀ thu được 4,4g CO₂ và 2,52g H₂O, m có giá trị nào trong số các phương án sau ?

A. 1,48g

B. 2,48 g 

C. 14,8g

D. 24,7 g 

Đáp án: A

Bài 26: Đốt  cháy hoàn toàn V lít hỗn hợp 2 hiđrocacbon đồng đẳng liên tiếp thu được 1,12 lít khí CO₂ ( đktc) và 1,26g H₂O. Giá trị của V là :

A. 0,112 lít

B. 0,224 lít

C. 0,448 lít 

D. 0,336 lít

Đáp án: C

Bài 27: Đun nóng V lit (dktc) hỗn hợp C₃H₆ và H₂ (có Ni xúc tác). Phản ứng kết thúc thu được hỗn hợp Y. Cho toàn bộ hỗn hợp Y vào trong bình đựng dung dịch Br₂ dư thấy khối lượng bình Br₂ tăng 1,68g và còn 1,792 lit khí  ở đktc không bị hấp thụ. Giá trị của V là :

A. 3,36

B. 4,48 

C. 6,72

D. 8,96

Đáp án: B

Bài 28: Cho 3,3 gam hỗn hợp 2 ankin đồng đẳng liên tiếp vào 200ml dung dich Br₂ 1M. Lượng Br₂ vừa đủ để phản ứng hết với hỗn hợp. Công thức 2 ankin là

A.C₂H₂ ;C₃H₄ 

B. C₃H₄ ; C₄H₆

C. C₄H₆ ;  C₅H₈ 

D. C₅H₈ ;  C₂H₂

Đáp án: A

Bài 29: Cho 8,96 lít hỗn hợp khí X gồm C₃H₈, C₂H₂, C₃H₆, CH₄ và H₂ đi qua bột Niken xúc tác nung nóng để phản ứng xảy ra hoàn toàn, sau phản ứng ta thu được 6,72 lít hỗn hợp khí Y không chứa H₂. Thể tích hỗn hợp hiđrocacbon có trong X là

A. 4,48 lít.

B. 5,6 lít.

C. 6,72 lít.

D. 8,96 lít.

Đáp án: C

Bài 30: Hỗn hợp khí X gồm 0,3 mol H₂ và 0,1 mol vinylaxetilen. Nung X một thời gian với xúc tác Ni thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với không khí là 1. Số mol H₂ phản ứng là

A. 0,1 mol.

B. 0,2 mol.

C. 0,3 mol.

D. 0,4 mol.

Đáp án: B