Phần I

Ngữ văn 7 trang 23 Câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

Phương pháp giải:

Em hãy đếm số tiếng của từng dòng thơ

Trả lời:

Bài thơ được viết theo thể thơ 5 chữ

Ngữ văn 7 trang 23 Câu 2: Để miêu tả bức tranh sống động của mùa đông, tác giả đã dùng những hình ảnh và các biện pháp nghệ thuật nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài thơ

Trả lời:

Để miêu tả bức tranh sống động của mùa đông, tác giả đã dùng những hình ảnh và các biện pháp nghệ thuật:

- Hình ảnh: Cây khoác tấm áo nâu, Áo trời thì xám ngắt, Mưa phùn giăng đầy ngõ, Lối quê gió lạnh đầy, Màn sương ôm dáng mẹ…

- Các biện pháp: nhân hóa, so sánh

Ngữ văn 7 trang 23 Câu 3: Vì sao khi sáng tác thơ, văn, cần sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh để miêu tả sự vật, hiện tượng?

Phương pháp giải:

Nhớ lại tác dụng của biện pháp nhân hóa, so sánh

Trả lời:

Khi sáng tác thơ, văn, cần sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh để miêu tả sự vật, hiện tượng vì:

- Phép nhân hóa giúp cho các sự vật trở nên sinh động hơn trong suy nghĩ, đem lại cho người đọc cảm giác gần gũi, thân thiết

- Phép so sánh có tác dụng gợi hình, giúp cho việc mô tả sự việc, sự vật được cụ thể, sinh động hơn

Ngữ văn 7 trang 23 Câu 4: Làm thơ không phải chỉ là miêu tả sự vật, hiện tượng mà còn phải thể hiện cảm xúc và cách nhìn mới lạ, thú vị về cuộc sống. Hai khổ thơ cuối có đáp ứng được yêu cầu trên không? Hãy lí giải.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ hai khổ thơ cuối, chú ý các hình ảnh, từ ngữ độc đáo mới lạ

Trả lời:

Làm thơ không phải chỉ là miêu tả sự vật, hiện tượng mà còn phải thể hiện cảm xúc và cách nhìn mới lạ, thú vị về cuộc sống, hai khổ thơ cuối đã đáp ứng được yêu cầu trên. Vì tác giả đã ẩn dụ dáng mẹ với đốm nắng đang trôi trên bầu trời, giọt nắng hồng trong nụ cười của mẹ tạo hình ảnh mới mẻ, độc đáo

Ngữ văn 7 trang 23 Câu 5: Trong bài thơ này, tác giả đã sử dụng những loại vần nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài thơ để xác định cách gieo vần

Trả lời:

Trong bài thơ này, tác giả đã sử dụng vần lưng (giấu - sâu, dáng - đang…) và vần chân (đâu - nâu, lửa - đưa…)

Ngữ văn 7 trang 23 Câu 6: Từ cách viết của tác giả trong bài thơ trên, em học được điều gì về cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ?

Phương pháp giải:

Chú ý nhan đề, cách gieo vần, ngắt nhịp, nội dung của bài thơ

Trả lời:

Từ cách viết của tác giả trong bài thơ, em học được cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ, đó là: 

- Đặt nhan đề phù hợp với nội dung

- Bài thơ sử dụng chủ yếu vần chân hoặc vần lưng

- Cách ngắt nhịp 2/2 cho thơ bốn chữ hoặc 3/2, 2/3 cho thơ năm chữ

- Bài thơ thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận của người viết về cuộc sống

Phần II

Hãy làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ thể hiện cảm xúc của em về một sự vật, hiện tượng nào đó của thiên nhiên hoặc cuộc sống

Phương pháp giải:

Bước 1: Trước khi viết

- Đọc lại những bài thơ ở phần Đọc để học cách nhìn, cách cảm nhận cuộc sống của các nhà thơ

- Ngắm nhìn những hình ảnh của cuộc sống quanh em

Bước 2: Tìm ý tường cho bài thơ

- Tập trung vào một sự vật, hiện tượng để lại cho em ấn tượng, cảm xúc sâu sắc

- Liệt kê những ý tưởng, cảm xúc mà em có

Bước 3: Làm thơ

- Thể hiện những ấn tượng, cảm xúc đó bằng những từ ngữ thích hợp

- Chọn những từ ngữ gợi tả âm thanh, mùi vị, màu sắc, hình ảnh… của sự vật, hiện tượng

- Sử dụng các biện pháp tu từ

- Ngắt nhịp phù hợp

- Đọc diễn cảm

Bước 4: Chỉnh sửa và chia sẻ

Trả lời:

Bài tham khảo:

Hoa đào nở đỏ

Hoa mơ trắng ngần

Búp non nhu nhú

Cùng chào mùa xuân

Rồi cánh mơ rụng

Đào phai hết màu

Cành xanh lá biếc

Mùa xuân về đâu?

A, Em biết rồi!

Mùa xuân rất lạ

Ú tim nắng hè

Ẩn vào chùm quả

(Nguồn: Sưu tầm)