I. Tác giả Trần Đăng Khoa

1. Tiểu sử

- Trần Đăng Khoa (sinh ngày 26 tháng 4 năm 1958), quê làng Trực Trì, xã Quốc Tuấn, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.

- Ông là một nhà thơ, nhà báo, biên tập viên Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam. Ông nguyên là Trưởng ban Văn học Nghệ thuật, Giám đốc Hệ Phát thanh có hình VOVTV của Đài tiếng nói Việt Nam, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy Đài Tiếng nói Việt Nam. 

- Hiện nay, ông giữ chức Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Phó Chủ tịch Liên hiệp VHNT Hà Nội. Ông cũng là Trưởng Ban Chung khảo, Hội đồng Giám khảo Quốc gia của cuộc thi Viết thư quốc tế UPU tại Việt Nam từ năm 2016 đến nay.

- Trần Đăng Khoa là một nhà thơ nổi tiếng được mệnh danh là "Thần đồng thơ trẻ". 

2. Sự nghiệp

a. Tác phẩm chính

- Nhà thơ Trần Đăng Khoa bắt đầu sáng tác từ rất sớm, năm 8 tuổi ông đã có một số sáng tác được in trên báo. 

- Năm 10 tuổi, ông đã cho xuất bản tập thơ đầu tiên với nhan đề "Từ góc sân nhà em "(1968). 

- Cũng trong năm 1968, ông đã cho ra mắt tập thơ thứ hai là "Góc sân và khoảng trời" do nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành. Trong đó, bài thơ "Hạt gạo làng ta" sáng tác năm 1968, là bài thơ phổ biến nhất của nhà thơ Trần Đăng Khoa. 

- Ngoài ra, ông còn có nhiều tác phẩm nổi tiếng khác: Đi đánh thần Hạn, trường ca 4 chương, 1970, Thơ Trần Ðăng Khoa (tập 1), tuyển tập thơ, 1970, Trường ca Trừng phạt, trường ca, 1973…

b. Giải thưởng

- Ông ba lần được tặng giải thưởng thơ của báo Thiếu niên Tiền phong (các năm 1968, 1969, 1971), - Giải nhất báo Văn nghệ (1982) và Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (năm 2001).

II. Tác phẩm Đánh thức trầu

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Sáng tác năm 1966, in trong tập Góc sân và khoảng trời, Trần Đăng Khoa, NXB Văn hóa dân tộc, 1999

b. Thể loại

Đánh thức trầu thuộc thể loại thơ 5 chữ

2. Giá trị nội dung và nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Giá trị nội dung của Đánh thức trầu:

Bài thơ cho thấy tình cảm mến yêu gắn bó của cậu bé với cây trầu, vừa hồn nhiên vừa chân thành. Đồng thời qua đó thể hiện tình cảm và cách ứng xử của những con người thôn quê đối với cây cối trong vườn, gần gũi như đối với những người bạn thâm tình.

b. Giá trị nghệ thuật

Giá trị nghệ thuật của Đánh thức trầu:

Giọng thơ hồn nhiên, gần gũi với trẻ nhỏ

Hình ảnh mộc mạc, dễ hiểu, gợi hình gợi cảm

Sơ đồ tư duy về bài thơ Đánh thức trầu