I. Tác giả Thép Mới

1. Tiểu sử

- Thép Mới (1925-1991), tên khai sinh là Hà Văn Lộc, quê ở quận Tây Hồ, Hà Nội, sinh ra ở thành phố Nam Định

- Ngoài báo chí, Thép Mới còn viết nhiều bút kí, thuyết minh phim.

- Ông là một nhà văn nổi tiếng tại Việt Nam, chuyên viết về đề tài Chiến tranh Đông Dương, Chiến tranh Việt Nam.

- Ông còn có bút danh khác là Phượng Kim, Hồng Châu.

- Ông mất ngày 28 tháng 8 năm 1991 tại TP. Hồ Chí Minh.

2. Sự nghiệp văn học

a. Tác phẩm tiêu biểu

- Thép đã tôi thế đấy, tiểu thuyết của Nikolai Ostrovsky (dịch, năm 1955)

- Kháng chiến sau lũy tre, trên đồng lúa (bút kí, năm 1947)

- Nguyễn Ái Quốc đến với Lê Nin (thuyết minh phim, năm 1980)

- Trách nhiệm (bút kí, năm 1951)

- Hữu nghị (bút kí, năm 1955)

- Ý nghĩ người phóng viên kháng chiến (bút kí, năm 1948)…

- Cây tre Việt Nam

b. Giải thưởng

- Huân chương Kháng chiến hạng Nhất

- Huân chương Độc lập hạng Nhất

- Huân chương Chiến thắng hạng Nhất.

Sơ đồ tư duy về nhà văn Thép Mới

II. Tác phẩm Cây tre Việt Nam

1. Tìm hiểu chung

a. Hoàn cảnh sáng tác

- Bài “Cây tre Việt Nam” sáng tác năm 1955, là lời bình cho bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lan. 

- Bộ phim thông qua hình ảnh cây tre, thể hiện vẻ đẹp của đất nước và con người Việt Nam, ca ngợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta.

b. Bố cục

Cây tre Việt Nam có thể chia làm 4 đoạn:

- Đoạn 1 (Từ đầu đến “chí khí như người”): Cây tre có mặt ở khắp nơi trên đất nước và có những phẩm chất đáng quý.

- Đoạn 2 (Tiếp theo đến “chung thuỷ”): Tre gắn bó với con người trong cuộc sống hằng ngày và trong lao động.

- Đoạn 3 (Tiếp theo đến “Tre, anh hùng chiến đấu”): Tre sát cánh với con người trong cuộc sống chiến đấu bảo vệ quê hương đất nước.

- Đoạn 4 (Còn lại): Tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc ta trong hiện tại và tương lai.

2. Giá trị nội dung và nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Giá trị nội dung của Cây tre Việt Nam:

- Cây tre là người bạn thân thiết lâu đời của người nông dân và nhân dân Việt Nam.

- Cây tre có vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu.

- Cây tre đã thành một biểu tượng của đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam.

b. Giá trị nghệ thuật

Giá trị nghệ thuật của Cây tre Việt Nam:

- Nhiều chi tiết, hình ảnh chọn lọc mang ý nghĩa biểu tượng.

- Sử dụng rộng rãi và thành công phép nhân hóa, lời văn giàu cảm xúc và nhịp điệu.

Sơ đồ tu duy Cây tre Việt Nam