Từ thời xa xưa, Aristarchus (A – rít – ta – chớt)(310 – 230 TCN) đã biết sử dụng những thiết bị đơn giản để đo được:

Phạm Thị Huyền Trang Ngày: 01-12-2022 Lớp 10

515

Với giải Bài 3 trang 56 Chuyên đề Vật lí 10 Chân trời sáng tạo chi tiết trong Bài 6: Một số hiện tượng thiên văn giúp học sinh dễ dàng xem và so sánh lời giải từ đó biết cách làm bài tập Chuyên đề Vật lí 10. Mời các bạn đón xem:

Giải bài tập Chuyên đề Vật lí lớp 10 Bài 6: Một số hiện tượng thiên văn

Bài 3 trang 56 Chuyên đề Vật lí 10: Từ thời xa xưa, Aristarchus (A – rít – ta – chớt)(310 – 230 TCN) đã biết sử dụng những thiết bị đơn giản để đo được:

a. Đường kính của Mặt Trời. Thiết bị này có cấu tạo như hình 6P.3

(ảnh 1)

Em hãy thử làm thiết bị này và tiến hành đo các giá trị cần thiết. Sau đó, hãy tìm hiểu khoảng cách Trái Đất – Mặt Trời để tính ra đường kính ước lượng của Mặt Trời.

b. Khoảng cách Trái Đất – Mặt Trăng. Thiết bị này có cấu tạo như hình 6P.4

(ảnh 2) Giá trị mà Aristarchus có với góc đo là và khoảng cách ước lượng là ES = 19EM (ES: khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trời, EM: khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trăng). Ngày nay, giá trị này là và ES = 400EM.

Dựa vào các giá trị trên, em hãy tính các giá trị khoảng cách giữa Trái Đất và Mặt Trăng tương ứng. So sánh kết quả tính toán được với giá trị chính xác mà em tìm được từ sách hoặc internet.

Lời giải:

a. Áp dụng tính chất tam giác đồng dạng, ta có hệ thức tỉ lệ:

Như vật chỉ cần đo chiều dài của hộp quan sát, đường kính vùng sáng d của Mặt Trời trong hộp, ta có thể tính được đường kính ước lượng của Mặt Trời:

b. Giá trị của Aristarchus:

Giá trị ngày nay:

So với giá trị chính xác hiện tại, ES 389EM (ES = 149,6.106 km, EM = 384400 km) thì kết quả (2) chính xác hơn.

Xem thêm các bài giải Chuyên đề Vật lí lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Mở đầu trang 47 Chuyên đề Vật lí 10: Thời xa xưa, hiện tượng Mặt Trời hoặc Mặt Trăng đột ngột bị che khuất hoàn toàn bởi một tác nhân vô hình trong một khoảng thời gian luôn gây ra cho con người sự kinh hoàng, bởi con người thời đó lo sợ sự biến mất vĩnh viễn của Mặt Trời hoặc Mặt Trăng.

Câu hỏi 1 trang 47 Chuyên đề Vật lí 10: Tìm hiểu qua sách báo và internet cách người cổ đại quan niệm về hiện tượng nhật thực và phản ứng của họ với hiện tượng này (Hình 6.2).

Câu hỏi 2 trang 48 Chuyên đề Vật lí 10: Quan sát Hình 6.4, cho biết: hình nào ứng với nhật thực một phần, hình nào ứng với nhật thực toàn phần. Mô tả quá trình diễn ra nhật thực.

Câu hỏi 3 trang 48 Chuyên đề Vật lí 10: Việc dùng mắt để quan sát trực tiếp nhật thực có an toàn không? Giải thích và trình bày một số phương pháp để quan sát nhật thực.

Câu hỏi 4 trang 48 Chuyên đề Vật lí 10: Thông qua tìm hiểu thông tin trên sách báo và internet, hãy cho biết nhật thực có thể xảy ra tối đa bao nhiêu lần trong năm và vào những thời điểm nào.