Tài liệu tác giả tác phẩm Trưa tha hương Ngữ văn lớp 7 Cánh Diều gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Trưa tha hương lớp 7.

Trưa tha hương - Ngữ văn lớp 7

I. Tác giả

- Trần Cư tên thật là Trần Ngọc Cư, sinh ngày 3-4-1918 tại Huê Lăng - Thủy Nguyên - Hải Phòng, sinh ra trong một gia đình đông con. Để ông có thể được học hành đàng hoàng cha mẹ đã rất vất vả, cố gắng

- Với bao nỗ lực của bản thân và gia đình, Trần Cư lấy được tấm bằng tú tài triết học phần một (năm 1938). Không muốn là gánh nặng thêm cho người thân, ông quyết định thi vào ngành bưu điện Đông Dương, đi làm lấy tiền phụ giúp gia đình, đồng thời học nốt phần hai. Sau đó ông tập trung viết báo.

- Được bạn bè mách bảo, Trần Cư tìm đến với báo chí. Vào năm 1941, lần đầu tiên trong đời ông có bài đăng trên tờ Tin mới văn chương

- Tiểu thuyết thứ bảy là tờ báo Trần Cư cộng tác lâu dài nhất. Trên tờ báo này, ông chủ yếu đăng các tác phẩm văn học như truyện ngắn, ký, tùy bút. Nhiều người cùng thời giờ vẫn còn nhớ những tác phẩm khá chắc tay của ông như Trưa tha hương (17-7-1943), Trên lái thần (12-1944)…

II. Tìm hiểu tác phẩm

1. Thể loại

Tùy bút

2. Xuất xứ

Đăng trên Tiểu Thuyết Thứ Bảy, Số 470, 17 Tháng Bảy 1943

3. Phương thức biểu đạt

Tự sự + Miêu tả

4. Tóm tắt

“Trưa tha hương” thuật lại nỗi nhớ quê hương da diết của một người con lâu ngày rời xa quê hương. Chỉ với những âm thanh quen thuộc, đơn sơ, mộc mạc, đã gợi lại trong trái tim những kỉ niệm xưa cũ không thể nào quên.

5. Bố cục

Chia văn bản thành 3 đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu đến “xanh dịu trên rèm cửa”: Tình huống, địa điểm, thời gian của câu chuyện

- Đoạn 2: Tiếp theo đến “nguyên vẹn trong câu hát ru em”: Những âm thanh quen thuộc đưa nhân vật trở về với những kỉ niệm xưa cũ ở quê hương.

- Đoạn 3: Còn lại: Câu hát ru quen thuộc, đầy kí ức về quê hương

6. Giá trị nội dung

- Văn bản như lời nhắc nhở, đưa ta trở về với cội nguồn về với quê hương mình, dù có đi đâu làm gì thì vẫn luôn khắc sâu hình bóng quê nhà.

7. Giá trị nghệ thuật

- Nghệ thuật tả cảnh đặc sắc, bức tranh nông thôn buổi trưa hiện ra chân thực, sinh động.

- Ngôn ngữ giàu chất thơ, thể hiện cảm xúc nhớ thương, da diết.

III. Tìm hiểu chi tiết

1. Tình huống, địa điểm, thời gian của câu chuyện

- Thời gian:

+ Một buổi trưa lung linh

- Địa điểm

+ Ở Chúp, bên kia bờ Cửu Long Giang

+ Ở nhà một người bạn Nam Kỳ

- Tình huống: Nhân vật tôi nằm nghỉ trưa ở nhà người bạn, trước không gian trưa vắng lặng và âm thanh tiếng ru quen thuộc.

- Cảnh vật: “Một cách cửa bếp còn mở ….xanh dịu trên rèm cửa”

2. Tiếng hát ru gợi nhắc lại những kỉ niệm tuổi thơ

- Âm thanh:

+ Tiếng dây thừng căng thẳng cọ vào guốc võng kẽo kẹt nghe buồn nản lạ.

+ Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo

+ Một giộng ru em nổi lên – một giọng người Bắc.

- Âm thanh quen thuộc đưa tác giả về những kí niệm ngày xưa

+ “Tự nhiên tôi thấy nhớ nhà”, “tôi bỗng nhớ nhà như một đứa trẻ”

+ Nhớ về những kỉ niệm ngày xưa với thầy, mẹ, với vú em

→ Tâm trạng buồn man mác, tâm hồn người nhà quê Việt Nam vẫn còn nguyên trong câu hát ru em

+ Nhớ về khung cảnh quen thuộc ở xứ Bắc

→ Những âm thanh quen thuộc ở quê hương vẫn còn mãi trong tâm hồn những người con xa xứ, dù đi tới đâu, ở bất cứ nơi nào vẫn nhớ tới quê hương thân yêu của mình.