Giải bài tập Vật lí 9 Bài 28: Động cơ điện một chiều

Trả lời câu hỏi giữa bài:

Bài C1 trang 76 SGK Vật lí 9: Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD của khung dây dẫn khi có dòng điện chạy qua như hình 28.1.

Phương pháp giải

   Quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90⁰ chỉ chiều của lực điện từ.

Lời giải 

   Sử dụng quy tắc bàn tay trái xác định được lực điện từ tác dụng lên đoạn dây AB và CD như hình vẽ.

Bài C2 trang 76 SGK Vật lí 9: Dự đoán xem có hiện tượng gì xảy ra với khung dây khi đó.

Lời giải 

   Khung dây sẽ quay dưới tác dụng của lực điện từ.

Bài C4 trang 77 SGK Vật lí 9: Nhận xét về sự khác nhau của hai bộ phận chính của nó so với mô hình động cơ điện mà em vừa mới tìm hiểu.

Lời giải 

   - Trong mô hình động cơ điện, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện. Trong động cơ điện kĩ thuật, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện.

   - Trong mô hình động cơ điện, bộ phận quay là khung dây dẫn. Trong động cơ điện kĩ thuật, bộ phận quay không đơn giản là một khung dây mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kĩ thuật ghép lại.

Bài C5 trang 78 SGK Vật lí 9: Khung dây trong hình 28.3 quay theo chiều nào?

Phương pháp giải

   Quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 90⁰ chỉ chiều của lực điện từ.

Lời giải 

   Sử dụng quy tắc bàn tay trái xác định lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD có phương vuông góc với mặt phẳng khung dây được thể hiện trong hình 28.3

   => Khung dây dẫn quay ngược chiều kim đồng hồ.

Bài C6 trang 78 SGK Vật lí 9: Tại sao khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường ?

Lời giải 

   Khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra từ trường mạnh như nam châm điện.

Bài C7 trang 78 SGK Vật lí 9: Kể một số ứng dụng của động cơ điện mà em biết?

Lời giải

Động cơ điện trong các đồ chơi trẻ em. Động cơ điện trong các dụng cụ gia đình như: quạt điện, máy bơm, máy giặt...

Lý thuyết Động cơ điện một chiều

I. Nguyên tắc, cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều

   - Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là:

     + Nam châm tạo ra từ trường (Bộ phận đứng yên – Stato)

     + Khung dây dẫn cho dòng điện chạy qua (Bộ phận quay – Rôto)

   Ngoài ra, để khung dây có thể quay liên tục cần phải có bộ góp điện.

II. Động cơ điện một chiều trong kĩ thuật 

   - Trong động cơ điện kĩ thuật, bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện (Stato)

   - Bộ phận quay (Rôto) của động cơ điện kĩ thuật gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kĩ thuật ghép lại.

III. Sự biến đổi năng lượng trong động cơ điện

   Khi động cơ điện một chiều hoạt động, điện năng được chuyển hóa thành cơ năng.

Sơ đồ tư duy về động cơ điện một chiều