KHTN 8 (Kết nối tri thức) Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Khoa học tự nhiên 8

1.1 K

Toptailieu biên soạn và giới thiệu lời giải KHTN 8 (Kết nối tri thức) Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Khoa học tự nhiên 8 hay, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời câu hỏi SGK KHTN 8 Bài 33 từ đó học tốt môn KHTN 8.

KHTN 8 (Kết nối tri thức) Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Khoa học tự nhiên 8

Giải KHTN 8 trang 135

Mở đầu trang 135 Bài 33 KHTN 8Một người bị mất máu liên tục sẽ yếu dần và nguy hiểm đến tính mạng. Máu có vai trò gì đối với cơ thể? Máu lưu thông trong cơ thể như thế nào và tim có vai trò gì trong quá trình đó?

Trả lời:

- Vai trò của máu đối với cơ thể: Máu là dịch lỏng lưu thông trong hệ tuần hoàn; gồm huyết tương, hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Do đó, máu có vai trò vận chuyển các chất dinh dưỡng, các chất cần thiết khác và chất thải; vận chuyển oxygen và carbon dioxide; bảo vệ cơ thể nhờ hoạt động của các bạch cầu và làm đông máu của tiểu cầu.

- Máu lưu thông trong cơ thể nhờ sự hoạt động của hệ tuần hoàn. Trong quá trình đó, tim có vai trò như một chiếc bơm, vừa hút, vừa đẩy máu lưu thông trong hệ tuần hoàn.

B/ Câu hỏi giữa bài

Câu hỏi 1 trang 135 KHTN 8Xác định tên và chức năng các thành phần của máu được đánh số trong Hình 33.1

KHTN 8 (Kết nối tri thức) Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Khoa học tự nhiên 8 (ảnh 1)

Trả lời:

Tên và chức năng các thành phần của máu được đánh số trong Hình 33.1:

1. Tiểu cầu: Tham gia bảo vệ cơ thể nhờ cơ chế làm đông máu.

2. Hồng cầu: Vận chuyển oxygen và carbon dioxide trong máu.

3. Bạch cầu: Tham gia bảo vệ cơ thể.

4. Huyết tương: Duy trì máu ở trạng thái lỏng giúp máu dễ dàng lưu thông trong mạch; vận chuyển chất dinh dưỡng, các chất cần thiết khác và chất thải.

Câu hỏi 2 trang 135 KHTN 8Điều gì sẽ xảy ra với cơ thể chúng ta nếu thiếu một trong các thành phần của máu?

Trả lời:

- Nếu thiếu một trong các thành phần của máu thì cơ thể sẽ gặp các bệnh lý liên quan đến máu, ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, thậm chí tử vong.

- Ví dụ:

+ Nếu thiếu tiểu cầu sẽ gây tình trạng xuất huyết, khả năng đông máu và khả năng chống nhiễm trùng sẽ giảm.

+ Nếu thiếu hồng cầu có thể gây bệnh thiếu máu, hoặc có triệu chứng như khó thở, chóng mặt, da xanh, tim đập nhanh,…

+ Nếu thiếu bạch cầu thường khiến sức đề kháng của cơ thể yếu hơn, dễ nhiễm trùng

Giải KHTN 8 trang 136

Câu hỏi 1 trang 136 KHTN 8Giải thích vì sao con người sống trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn có hại nhưng vẫn có thể sống khỏe mạnh

Trả lời:

Con người sống trong môi trường chứa nhiều vi khuẩn có hại nhưng vẫn có thể sống khỏe mạnh vì cơ thể có khả năng nhận diện, ngăn cản sự xâm nhập của mầm bệnh, đồng thời chống lại mầm bệnh khi nó đã xâm nhập vào cơ thể, đó gọi là khả năng miễn dịch của cơ thể.

Câu hỏi 2 trang 136 KHTN 8Tiêm vaccine có vai trò gì trong việc phòng bệnh?

Trả lời:

Việc tiêm vaccine giúp con người chủ động tạo ra miễn dịch cho cơ thể: Mầm bệnh đã chết hoặc suy yếu,… trong vaccine có tác dụng kích thích tế bào bạch cầu tạo ra kháng thể, kháng thể tạo ra tiếp tục tồn tại trong máu giúp cơ thể miễn dịch với bệnh đã được tiêm vaccine.

Giải KHTN 8 trang 137

Hoạt động 1 trang 137 KHTN 8Thảo luận nhóm để thực hiện các yêu cầu và trả lời câu hỏi sau: Vẽ Hình 33.4 vào vở rồi hoàn thành sơ đồ truyền máu bằng cách đánh dấu chiều mũi tên để thể hiện mối quan hệ cho, nhận giữa các nhóm máu.

KHTN 8 (Kết nối tri thức) Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Khoa học tự nhiên 8 (ảnh 2)

Trả lời:

Sơ đồ truyền máu thể hiện mối quan hệ cho, nhận giữa các nhóm máu:

KHTN 8 (Kết nối tri thức) Bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người | Khoa học tự nhiên 8 (ảnh 3)

Câu hỏi trang 137 KHTN 8Thảo luận nhóm để thực hiện các yêu cầu và trả lời câu hỏi sau: Giả sử một người có nhóm máu A cần được truyền máu, người này có thể nhận những nhóm máu nào? Nếu truyền nhóm máu không phù hợp sẽ dẫn đến hậu quả gì?

Trả lời:

- Nếu một người có nhóm máu A cần được truyền máu, người này có thể nhận nhóm máu A và nhóm máu O.

- Nếu truyền nhóm máu không phù hợp sẽ xảy ra hiện tượng kết dính làm phá hủy hồng cầu của máu truyền ngay trong lòng mạch máu, đồng thời, có thể gây ra hiện tượng sốc và nguy hiểm đến tính mạng người nhận máu.

Câu hỏi trang 138 KHTN 8Nêu cấu tạo của hệ tuần hoàn và trình bày sự phối hợp các cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ tuần hoàn.

Trả lời:

- Cấu tạo của hệ tuần hoàn gồm có tim và hệ mạch. Trong đó, hệ mạch gồm động mạch, mao mạch và tĩnh mạch; các mạch máu có dạng ống, hợp thành một hệ thống kín.

- Sự phối hợp các cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ tuần hoàn:

+ Tim hoạt động như một chiếc bơm, vừa hút, vừa đẩy máu lưu thông trong hệ tuần hoàn.

+ Động mạch vận chuyển máu từ tim đến mao mạch để trao đổi nước, chất khí, các chất giữa máu và các tế bào; máu trao đổi tại mao mạch theo tĩnh mạch trở về tim.

Giải KHTN 8 trang 139

Hoạt động 1 trang 139 KHTN 8Làm việc theo nhóm để thực hiện các yêu cầu sau: Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, hậu quả của một số bệnh về máu, tim mạch.

Trả lời:

Tên

bệnh

Nguyên nhân

Triệu chứng

Hậu quả

Thiếu máu

- Do không sản xuất đủ

hoặc giảm số lượng hồng

cầu hoặc huyết sắc tố (hemoglobin) dẫn đến máu giảm khả năng vận chuyển

oxygen trong cơ thể.

- Hoặc do mất quá nhiều

máu

khi bị thương, khi đến kì

kinh nguyệt.

Mệt mỏi, da xanh, tim đập

nhanh, đau thắt ngực, ngất và khó thở khi gắng sức…

Khiến cơ thể mệt mỏi và suy

giảm chất lượng cuộc sống; có

thể dẫn đến các biến chứng

nghiêm trọng như rối loạn nhịp

tim kéo dài, ngất xỉu đột ngột,

mẹ bầu có thể sinh non, thậm

chí tử vong.

Huyết

áp

cao

- Huyết áp tăng cao lúc đầu có

thể do sau khi luyện tập

thể dục, thể thao, khi tức

giận hay khi bị sốt,… Nếu

tình trạng này kéo dài có

thể làm tổn thương cấu

trúc thành động mạch và

gây ra bệnh huyết áp cao.

- Do chế độ ăn nhiều đường và muối, thức ăn chứa

nhiều chất

béo,…

Nhức đầu, tê hoặc ngứa

râm ran ở các chi, chóng

mặt, hoa mắt, buồn nôn,

chảy máu cam, …

Có thể gây ra nhiều biến chứng như

nguy hiểm về sau như: nhồi máu cơ

tim, đột quỵ, suy thận,…

vữa

động mạch

- Do chế độ ăn chưa hợp lí, hút

thuốc lá, ít vận động,… dẫn đến hàm lượng cholesterol trong

máu tăng cao kết hợp với

Ca2+ ngấm vào thành

mạch.

 

Các triệu chứng cụ thể phụ

thuộc vào vị trí động mạch bị vữa như: Đau thắt

ngực, tê bì tay chân hoặc

cảm giác yếu ớt vô lực,

khó nói hoặc nói lắp, mất

thị lực tạm thời ở một mắt hoặc cơ mặt bị rủ xuống,…

- Làm hẹp lòng mạch, mạch bị xơ

vữa, dẫn đến tăng huyết áp,

giảm dòng máu, tạo thành các

cục máu đông dẫn đến tắc mạch. Nếu các cục máu đông xuất hiện ở động mạch vành tim gây đau

tim, còn ở động mạch não là

nguyên nhân gây đột quỵ.

 

Hoạt động 2 trang 139 KHTN 8Làm việc theo nhóm để thực hiện các yêu cầu sau: Vận dụng hiểu biết về các bệnh đã tìm hiểu, đề xuất biện pháp phòng bệnh, bảo vệ hệ tuần hoàn và cơ thể. Giải thích cơ sở của các biện pháp đó.

Trả lời:

Các biện pháp

Cơ sở khoa học

Có chế độ dinh dưỡng hợp lí, đủ chất; hạn chế thức ăn chế biến

sẵn chứa nhiều muối, đường

hoặc dầu mỡ.

Bổ sung sắt và các chất cần thiết tốt cho hệ tuần hoàn. Hạn chế

các tác nhân gây hại cho hệ tuần hoàn như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch,…

Hạn chế sử dụng các chất

kích thích như rượu, bia,

thuốc lá,…

Hạn chế tình trạng chất kích thích làm tăng huyết áp và làm tăng

trọng lượng cơ thể.

Tạo cuộc sống vui tươi, thoải mái về tinh thần, giảm căng

thẳng.

Giúp hệ tuần hoàn làm việc hiệu quả, hạn chế tăng huyết áp.

Rèn luyện thể dục, thể thao

vừa sức, hợp lí.

Nâng dần sức chịu đựng của tim và cơ thể, tăng khả năng hoạt

động của hệ tuần hoàn.

Khám sức khỏe định kì.

Nắm được các chỉ số của cơ thể,

từ đó có kế hoạch cải thiện sức

khỏe tốt hơn.

Đảm bảo môi trường sống

sạch sẽ, tiêu diệt các tác

nhân truyền bệnh qua đường máu.

Giảm thiếu tối đa sự ảnh hưởng

gây hại của các tác nhân

truyền bệnh qua đường máu.

Giải KHTN 8 trang 140

Câu hỏi trang 140 KHTN 8Khi thực hiện biện pháp buộc dây garô cần lưu ý những điều gì?

Trả lời:

Khi thực hiện biện pháp buộc dây garô cần lưu ý:

- Cần dò tìm được vị trí động mạch để làm ngừng sự chảy máu ở vết thương.

- Buộc dây garô ở vị trí gần sát vết thương (cao hơn vết thương về phía tim).

- Buộc dây garô với lực ép đủ làm cầm máu, tránh trường hợp thắt quá chặt gây dập nát tổ chức phần mềm, gây liệt chi hoặc trường hợp thắt garô không đủ chặt làm máu tiếp tục chảy, đồng thời ứ tắc tĩnh mạch có thể gây tím thẫm.

- Ghi chú thời gian đặt garô, không buộc quá lâu vì có thể làm hoại tử phần cơ quan bên dưới chỗ thắt garô.

Câu hỏi trang 140 KHTN 8Vì sao chỉ dùng biện pháp buộc dây garô để sơ cứu những vết thương chảy máu động mạch ở tay hoặc chân? Những vết thương chảy máu động mạch không phải ở tay, chân cần được xử lí như thế nào?

Trả lời:

- Chỉ dùng biện pháp buộc dây garô để sơ cứu những vết thương chảy máu động mạch ở tay hoặc chân vì: Tay và chân là những mô đặc nên biện pháp buộc dây garô mới có hiệu quả. Ở những vị trí khác (như bẹn, bụng, đầu, cổ) biện pháp buộc dây garô vừa không có hiệu quả cầm máu, vừa gây nguy hiểm đến tính mạng.

- Những vết thương chảy máu động mạch không phải ở tay, chân cần được xử lí bằng cách: một mặt cho băng chặt vết thương, mặt khác lấy ngón tay ấn chặn vào phía đường đi của động mạch (phía trên vết thương đó). Nếu người sơ cứu không biết nghiệp vụ cấp cứu vết thương thì cần băng chặt vết thương để cầm máu tạm thời bằng mọi cách. Sau đó, nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Giải KHTN 8 trang 141

Câu hỏi 1 trang 141 KHTN 8Hiến máu có hại cho sức khỏe không? Vì sao?

Trả lời:

- Hiến máu không có hại cho sức khỏe nếu thể tích máu hiến phù hợp với thể trạng cũng như tần suất hiến hợp lí.

- Giải thích:

+ Nếu hiến máu phù hợp thì mặc dù sau khi hiến máu, các chỉ số trong cơ thể có chút thay đổi nhưng vẫn nằm trong giới hạn sinh lí bình thường, không gây ảnh hưởng đến hoạt động thường ngày của cơ thể.

+ Thậm chí, hiến máu còn được xem là một cơ hội giúp sức khỏe được tăng cường tốt hơn vì giúp kích thích khả năng tạo máu, thải sắt ứ trệ trong các cơ quan.

Câu hỏi 2 trang 141 KHTN 8Những ai có thể hiến máu được và những ai không thể hiến máu?

Trả lời:

- Những người có thể hiến máu được là:

+ Người từ 18 – 60 tuổi, cân nặng ít nhất là 42 kg đối với nữ và 45 kg đối với nam. Không bị nhiễm hoặc không có các hành vi lây nhiễm HIV và các bệnh lây nhiễm qua đường truyền máu khác.

+ Người đã hiến máu lần gần nhất trước đó 12 tuần hoặc hiến thành phần máu lần gần nhất trước đó 3 tuần.

+ Phụ nữ không có thai hoặc không nuôi con nhỏ dưới 1 tuổi.

- Những người không thể hiến máu là:

+ Người đã nhiễm hoặc đã thực hiện hành vi có nguy cơ nhiễm HIV.

+ Người đã nhiễm viêm gan B, viêm gan C và các virus lây qua đường truyền máu.

+ Người có các bệnh mãn tính: tim mạch, huyết áp, hô hấp,…

Xem thêm các bài giải KHTN 8 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Đánh giá

0

0 đánh giá