Soạn bài Ngữ Văn 7 Cánh Diều: Ca Huế

thuyen nguyen Ngày: 02-02-2023 Lớp 7

759

Tài liệu soạn bài Ca Huế Ngữ văn lớp 7 Cánh diều hay, ngắn gọn nhất giúp học sinh nắm được nội dung chính của bài, dễ dàng chuẩn bị bài và soạn văn 7 Tập 1. Mời các bạn đón xem:

Soạn bài Ca Huế

Chuẩn bị

Ngữ văn 7 trang 103 Câu hỏi 1: Văn bản thông tin này giới thiệu về hoạt động hay trò chơi gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải:

Văn bản thông tin này giới thiệu về hoạt động ca Huế trên sông Hương

Ngữ văn 7 trang 103 Câu hỏi 2: Hoạt động hay trò chơi đó có những quy tắc, luật lệ nào cần lưu ý?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (2) của văn bản

Lời giải:

Ca Huế có những quy tắc, luật lệ cần lưu ý:

- Môi trường diễn xướng: không gian hẹp

- Không trình diễn trước đám đông hoặc hát dưới ánh Mặt Trời

- Số lượng người trình diễn: 8-10 người

- Số lượng nhạc công: 5-6 người

- Biên chế của dàn nhạc phải sử dụng đạt chuẩn 4 hoặc 5 nhạc cụ trong dàn ngũ tuyệt cổ điển: đàn nguyệt, đàn tì bà, đàn nhị, đàn tranh, đàn tam và tùy theo từng trường hợp

Ngữ văn 7 trang 103 Câu hỏi 3: Cách trình bày của văn bản (nhan đề, sa pô, các tiểu mục, sự kết hợp kênh chữ và kênh hình,...) có tác dụng gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ, chú ý quan sát cách trình bày, bố cục của văn bản

Lời giải:

Cách trình của văn bản (nhan đề, sa pô, các tiểu mục, sự kết hợp kênh chữ và kênh hình,...) có tác dụng: thuật lại, trình bày lại sự kiện theo trật tự thời gian, theo thứ tự từ trước đến sau, từ mở đầu đến diễn biến và kết thúc, thu hút người đọc vào thông tin đưa ra.

Ngữ văn 7 trang 103 Câu hỏi 4: Các thông tin trong văn bản có ý nghĩa như thế nào với xã hội nói chung và với cá nhân em nói riêng?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và liên hệ ý nghĩa thực tế

Lời giải:

Các thông tin trong văn bản có ý nghĩa truyền đạt thông tin, kiến thức bổ ích về ca Huế cho xã hội nói chung và với cá nhân em nói riêng

Ngữ văn 7 trang 103 Câu hỏi 5: Đọc trước văn bản Ca Huế; tìm hiểu thêm (qua sách, báo, Internet, thực tế,...) về hoạt động biểu diễn ca Huế trên sông Hương

Phương pháp giải:

Tham khảo sách báo, Internet

Lời giải:

- Ca Huế là một thể loại âm nhạc cổ truyền của xứ Huế, Việt Nam.

- Hệ thống bài bản phong phú gồm khoảng 60 tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc theo hai điệu thức lớn là điệu Bắc, điệu Nam và một hệ thống “hơi” diễn tả nhiều sắc thái tình cảm đặc trưng

- Ca Huế có cấu trúc chặt chẽ, nghiêm ngặt, mang nhiều yếu tố “chuyên nghiệp” bác học về cấu trúc, ca từ và phong cách biểu diễn

- Đi liền với ca Huế là dàn nhạc Huế với bộ ngũ tuyệt Tranh, Tỳ, Nhị, Nguyệt, Tam, xen với Bầu, Sáo và bộ gõ trống Huế, sanh loan, sanh tiền

- Ca Huế hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nhặn, trang trọng, uy nghi

Đọc hiểu

Câu hỏi giữa bài

Ngữ văn 7 trang 104 Câu 1: Ở phần (2), những thông tin nào thể hiện quy định về luật lệ của ca Huế?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (2)

Lời giải:

Quy định về luật lệ của ca Huế:

- Môi trường diễn xướng: không gian hẹp

- Không trình diễn trước đám đông hoặc hát dưới ánh Mặt Trời

- Số lượng người trình diễn: 8-10 người (trong đó, số lượng nhạc công: 5-6 người)

Ngữ văn 7 trang 104 Câu 2: Hai phong cách trình diễn ca Huế có gì khác nhau?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải:

Biểu diễn truyền thống	Biểu diễn cho du khách
Người biểu diễn và người thưởng thức có mối quan hệ thân thiết, có quen biết nhau hoặc có nghe về tài nghệ biểu diễn của nhau	Có người giới thiệu chương trình, quá trình hình thành, phát triển cũng như giá trị của ca Huế với các tiết mục biểu diễn minh họa của nghệ nhân
Buổi biểu diễn được xen kẽ với các nhận xét, đánh giá, bình phẩm giống như một cuộc tọa đàm nhỏ về nghệ thuật ca Huế	Mới xuất hiện trong khoảng nửa cuối thế kì XX, là loại hình biểu diễn ca Huế trong các hội làng, cưới hỏi và sau này phổ biến trong phục vụ du lịch trên sông Hương

Ngữ văn 7 trang 105 Câu 3: Thông tin chính của phần (3) là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (3)

Lời giải:

Thông tin chính của phần (3) là giá trị của ca Huế

Câu hỏi cuối bài

Ngữ văn 7 trang 105 Câu 1: Văn bản Ca Huế giới thiệu về hoạt động gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải:

Văn bản Ca Huế giới thiệu về hoạt động ca Huế trên sông Hương

Ngữ văn 7 trang 105 Câu 2: Văn bản Ca Huế gồm ba phần. Có ý kiến cho rằng: Phần (1) nêu giá trị, phần (2) nói về nguồn gốc và phần (3) nêu môi trường diễn xướng của ca Huế. Ý kiến này chưa đúng, em hãy xác định lại nội dung từng phần cho phù hợp

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, sắp xếp lại nội dung chính của từng phần sao cho hợp lý

Lời giải:

Nội dung từng phần:

- Phần (1) nói về nguồn gốc của ca Huế

- Phần (2) nêu môi trường diễn xướng của ca Huế

- Phần (3) nêu giá trị

Ngữ văn 7 trang 105 Câu 3: Văn bản giới thiệu các đặc điểm của ca Huế, nhưng cũng chính là nêu lên các quy định, luật lệ trong hoạt động ca Huế. Hãy làm sáng tỏ điều đó bằng việc chuyển nội dung phần (2) sang những quy định cụ thể, theo mẫu sau:

Nội dung hoạt động	Quy định, luật lệ
Môi trường diễn xướng
Số lượng người trình diễn cho một buổi ca Huế	Khoảng từ 8 đến 10 người
Số lượng người nghe ca Huế
Số lượng nhạc công
Số lượng nhạc cụ
Phong cách biểu diễn

Phương pháp giải:

Đọc kĩ nội dung phần (2) để điền vào bảng các quy định, luật lệ của ca Huế

Lời giải:

Nội dung hoạt động	Quy định, luật lệ
Môi trường diễn xướng	Không gian hẹp
Số lượng người trình diễn cho một buổi ca Huế	Khoảng từ 8 đến 10 người
Số lượng người nghe ca Huế	Hạn chế
Số lượng nhạc công	Khoảng từ 5 đến 6 người
Số lượng nhạc cụ	4 hoặc 5 nhạc cụ
Phong cách biểu diễn	Biểu diễn truyền thống và biểu diễn cho du khách

Ngữ văn 7 trang 105 Câu 4: Câu văn nào trong văn bản đã khái quát được giá trị của hoạt động ca Huế?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý phần (3)

Lời giải:

Câu văn đã khái quát được giá trị của hoạt động ca Huế: “Là thể loại âm nhạc kết hợp giữa dân gian, chuyên nghiệp và bác học của ca nhạc thính phòng, một thể loại âm nhạc đỉnh cao trong toàn bộ các di sản âm nhạc truyền thống Việt Nam, ca Huế đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 1877/QĐ-BVHTTDL ngày 08 tháng 6 năm 2015”.

Ngữ văn 7 trang 105 Câu 5: Dựa vào các thông tin từ văn bản trên, hãy viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) tóm tắt những hiểu biết của em về ca Huế.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và tóm tắt lại thông tin chính

Lời giải:

Ca Huế khởi nguồn từ hát cửa quyền trong cùng vua phủ chúa, với hình thức diễn xướng dành cho giới thượng lưu say mê nghệ thuật, theo thời gian đã dần được dân gian hóa để có điều kiện đến với nhiều tầng lớp công chúng. Môi trường diễn xướng của ca Huế thường trong không gian hẹp. Số lượng người trình diễn khoảng từ 8 đến 10 người, trong đó số lượng nhạc công từ 5 đến 6 người. Số lượng nhạc cụ sử dụng đạt chuẩn 4 hoặc 5 nhạc trong dàn ngũ tuyệt, tứ tuyệt cổ điển. Ca Huế biểu diễn bằng hai phong cách: biểu diễn truyền thống và biểu diễn cho du khách. Ca Huế là một thể loại âm nhạc đỉnh cao trong toàn bộ các di sản âm nhạc truyền thống Việt Nam đuợc Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn họa phi vật thể quốc gia năm 2015.

Ngữ văn 7 trang 105 Câu 6: Hãy nêu một hoạt động ca nhạc truyền thống của quê hương em hoặc các vùng miền khác có hình thức tương tự như hoạt động ca Huế.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế địa phương em hoặc tham khảo sách báo, internet

Lời giải:

Ngoài ca Huế còn có một hoạt động ca nhạc truyền thống khác có hình thức tương tự đó là dân gian Quan họ.

Dân ca Quan họ là một trong những làn điệu dân ca tiêu biểu của vùng châu thổ sông Hồng ở miền Bắc Việt Nam. Nó được hình thành và phát triển ở vùng văn hóa Kinh Bắc xưa, đặc biệt là khu vực ranh giới hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh ngày nay với dòng sông Cầu chảy qua được gọi là “dòng sông quan họ”.

Trang phục quan họ bao gồm trang phục của các liền anh, liền chị. Liền anh mặc áo dài 5 thân, cổ đứng, có lá sen, viền tà, gấu to, dài tới quá đầu gối, thường bên trong mặc một hoặc hai áo cánh, sau đó đến hai áo dài. Trang phục liền chị thường được gọi là “áo mớ ba mớ bảy”, nghĩa là có thể mặc ba áo dài lồng vào nhau (mớ ba) hoặc bảy áo dài lồng vào nhau (mớ bảy); bên trong mặc chiếc yếm cổ xẻ (dùng cho trung niên) và yếm cổ viền (dùng cho thanh nữ), ngoài cùng là những lượt áo dài năm thân.

Văn hóa quan họ là cách ứng xử thật khéo léo, tế nhị, kín đáo và mang đầy ý nghĩa như các làn điệu mời nước, mời trầu thật chân tình, nồng thắm mỗi khi có khách đến chơi nhà.

Quan họ là một loại hình dân ca phong phú về giai điệu được lưu truyền trong dân gian từ đời này sang đời khác qua phương thức truyền khẩu. Hàng nghìn bài Quan họ, bao gồm cả các dị bản đã được ghi âm tại các làng quan họ với giọng hát của hàng trăm nghệ nhân.

Ngày 30 tháng 9 năm 2009. tại kỳ họp lần thứ tư của Ủy ban liên chính phủ Công ước UNESCO Bảo vệ di sản văn họa phi vật thể, Dân ca quan họ đã được ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.