Toptailieu.vn xin giới thiệu 50 bài văn Chứng minh nhân dân Việt Nam luôn sống theo đạo lí: Uống nước nhớ nguồn, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây hay nhất, chọn lọc giúp học sinh lớp 7 viết các bài tập làm văn hay hơn. Tài liệu gồm có các nội dung chính sau:
Mời các bạn đón xem:
1. Mở bài
Giới thiệu vấn đề cần chứng minh: Nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn".
2. Thân bài
- Cả hai câu tục ngữ đều là nhắc nhở, khuyên nhủ của ông cha ta đối với con cháu - những người đang và sẽ thừa hưởng thành quả công lao của người đi trước về tấm lòng biết ơn.
- Chứng minh qua các dẫn chứng:
- Liên hệ bản thân: Con cháu cần kính trọng ông bà và cha mẹ những người đã sinh thành, nuôi dưỡng chúng ta...; Học trò cần tôn trọng thầy cô giáo, những người đã cung cấp cho ta kiến thức bổ ích, dạy dỗ chúng ta nên người.
3. Kết bài
Đánh giá lại truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” và “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây" của dân tộc Việt Nam.
Video Chứng minh nhân dân Việt Nam luôn sống theo đạo lí: Uống nước nhớ nguồn, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây
Con người Việt Nam sống trọng tình nghĩa. Chính vì vậy, chúng ta từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn”.
Trước hết, đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn” có nghĩa là sống phải có lòng biết ơn, trân trọng mọi thứ. Trong quá khứ, ông cha ta đã có tục thờ cúng tổ tiên hay tổ chức các lễ hội để tưởng nhớ công ơn các bậc anh hùng có công với đất nước như lễ hội đền Hùng, hội Gióng, hội Gò Đống Đa… Đến cả Bác Hồ - vị cha già kính yêu của dân tộc - cũng hiểu rất rõ truyền thống này nên dặn dò thế hệ sau: “Các vua hùng đã có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Bác mong rằng nhân dân Việt Nam muôn đời trân trọng, biết ơn với những hi sinh của thế hệ trước, mà cụ thể là vua Hùng để từ đó, soi chiếu vào bản thân, tự hiểu trách nhiệm của mình đối với cuộc đời, dân tộc.
Ngày hôm nay, Đảng và Nhà nước vẫn luôn dành một sự quan tâm, động viên tới những bà mẹ Việt Nam anh hùng nhằm ghi nhận những hy sinh lớn lao của họ cho nền độc lập của nước nhà ngày hôm nay. Hằng năm, chúng ta có rất nhiều ngày lễ lớn để tri ân những đối tượng, ngành nghề như 20 tháng 11 - ngày Nhà giáo Việt Nam, 27 tháng 2 - ngày Thầy thuốc Việt Nam, 20 tháng 10 - ngày Phụ nữ Việt Nam… Vào những ngày này, mỗi người lại dành cho những con người đó lời cảm ơn, hay những bó hoa tươi thắm để bày tỏ lòng biết ơn, trân trọng đến những cống hiến, đóng góp ý nghĩa.
Học sinh cũng cần học tập theo đạo lí sống tốt đẹp của ông cha. Lòng biết ơn thể hiện qua những hành động nhỏ bé như hiếu thảo với ông bà và cha mẹ, lễ phép thầy cô giáo, yêu mến bạn bè xung quanh…
Như vậy, đạo lí sống “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn” đã giúp mỗi người ý thức được trách nhiệm của bản thân trong cuộc sống ngày hôm nay.
Dân tộc Việt Nam sống trọng tình nghĩa, và lòng biết ơn. Bởi vậy mà nhân dân ta vẫn luôn sống theo đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Trước hết, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là hai câu tục ngữ trong kho tàng tục ngữ của dân tộc. Mượn hình ảnh về “người ăn quả” - “kẻ trồng cây” và “uống nước” - “nhớ nguồn”, ông cha ta muốn khuyên nhủ con cháu rằng khi được hưởng thành quả, cần biết ơn những người đã cho ta thành quả đó.
Lòng biết ơn là tình cảm đẹp xuất phát từ lòng trân trọng công lao những người “trồng cây” phục vụ cho biết bao người “ăn trái”. Từ xa xưa, ông cha ta đã có tục thờ cúng thần linh để cầu cho một mùa màng tươi tốt. Hay như tục thờ cúng tổ tiên để ghi nhớ công ơn của những người đã khuất. Đến với cuộc sống hiện tại, chúng ta cũng có nhiều cách để thể hiện lòng biết ơn của mình. Những buổi lễ dâng hương tưởng niệm các liệt sĩ. Hay thường xuyên thăm hỏi và tặng quà các gia đình chính sách, việc làm này cũng giúp phần nào họ nguôi ngoai đi nỗi đau mất mát người thân. Có những lúc, sự biết ơn được thể hiện qua những hành động rất nhỏ bé. Tấm lòng thương yêu, kính trọng cha mẹ. Sự kính trọng, yêu quý thầy cô giáo - họ không chỉ đem lại cho chúng ta vốn tri thức quý giá mà còn cả những bài học làm người sâu sắc. Sự tri âm đối với những y bác sĩ - những người đang ngày đêm nỗ lực để chống lại đại dịch Covid-19. Hoặc đơn giản chỉ là lời cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ trong hoàn cảnh khó khăn nhất…
Như vậy, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là một truyền thống tốt đẹp. Mỗi người cần gìn giữ, ghi nhớ và phát huy truyền thống này.
Xã hội ngày càng phát triển, nhưng dân tộc Việt Nam vẫn luôn gìn giữ được truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Một trong số đó là đạo lí sống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Xét về nghĩa đen, đầu tiên câu “Uống nước nhớ nguồn” với hành động “uống nước” được hiểu là hưởng những thành quả, thành tựu mà người khác tạo ra và “nhớ nguồn” chính nhớ tới những người đã tạo ra thành quả đó. Còn “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, hành động “ăn” là thưởng thức, hưởng thụ trái ngọt. Khi chúng ta ăn một trái cây nào đó thì ta phải nhớ đến người trồng cây tạo quả. Còn xét về nghĩa bóng, cả hai câu tục ngữ muốn khuyên nhủ chúng ta khi được hưởng một thành quả nào đó, cần phải biết ơn những người đã tạo ra nó, từ đó mà trận trọng thành quả mà mình được hưởng.
Tấm lòng biết ơn là một điều vô cùng cần thiết trong cuộc sống. Không chỉ có con người mà ngay cả con vật cũng có được điều đó. Câu chuyện về con hổ có nghĩa là một ví dụ điển hình. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. Một đêm nọ bà nghe tiếng gõ cửa, mở cửa nhìn ra không thấy ai, bỗng nhiên có một con hổ lao tới cõng bà đi. Ban đầu bà rất hoảng sợ. Tới nơi, hổ đực cầm tay bà và nhìn hổ cái, nhỏ nước mắt. Bà nhìn kĩ hổ cái như có cái gì động đậy, biết ngay là hổ sắp sinh. Bà đỡ Trần liền giúp đỡ hổ cái đẻ con. Hổ đực tặng bà một cục bạc và tiễn bà về nhà. Nhờ có số bạc đo mà năm ấy mất mùa đói kém bà mới sống được.
Nhân dân Việt Nam vẫn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, “Uống nước nhớ nguồn” từ xưa đến nay. Phong tục thờ cúng tổ tiên của mỗi người dân Việt Nam. Hàng mùng mười tháng ba hàng năm đã trở thành ngày quốc giỗ của cả dân tộc:
“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba”
Trong cuộc sống hiện đại ngày hôm nay, đạo lí đó lại tiếp tục được phát huy hơn nữa. Các cuộc viếng thăm các thương binh, liệt sĩ - những người đã đóng góp một phần cuộc sống cho sự nghiệp giải phóng đất nước của dân tộc. Hay vào ngày 20 tháng 11 - ngày Nhà giáo Việt Nam, học sinh dành tặng cho thầy cô giáo những bó hoa tươi thắm. Hoặc đôi khi có thể chỉ là lời cảm ơn hết sức đơn giản của con cái đối với ông bà, cha mẹ…
Tóm lại, đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” , “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” tồn tại trong cuộc sống của con người Việt Nam từ xa xưa cho đến hôm nay. Điều đó là vô cùng đáng quý, cần tiếp tục giữ gìn và phát huy.
Kho tàng tục ngữ của dân tộc đã gửi gắm những truyền thống tốt đẹp. Đạo lí sống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là hai câu tục ngữ đã thể hiện được điều đó.
Cả hai câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đều mượn hình ảnh có tính biểu tượng để gửi gắm lời khuyên dành cho con người về tấm lòng biết ơn trong cuộc sống. “Uống nước” hay “ăn quả” muốn nói đến hành động hưởng thụ thành quả. Còn “nguồn” và “kẻ trồng cây” là nguồn gốc, người tạo ra thành quả đó”. Động từ “nhớ” là sự nhắc nhở về sự ghi nhớ, biết ơn những người đã tạo ra thành quả cho chúng ta hưởng thụ.
Quá khứ của dân tộc Việt Nam đã trải qua biết bao trang sử hào hùng. Lịch sử dựng nước và giữ nước từ đời các vua Hùng với nước Văn Lang, hay vua An Dương Vương với nước Âu Lạc cho đến các triều đại phong kiến. Biết bao con người đã cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước để thế hệ hôm nay có được cuộc sống bình yên. Bởi vậy mà chúng ta cần phải biết ơn những thế hệ đi trước.
Ở hiện tại, truyền thống đó vẫn được giữ gìn và phát huy. Những ngày lễ lớn như 20 tháng 11, mùng 8 tháng 3, 27 tháng 7 nhằm tri ân những con người, những ngành nghề đã có những đóng góp với xã hội. Hay như trong đại dịch Covid-19 vừa qua, tấm lòng biết ơn được thể hiện qua hành động tri ân với các y bác sĩ - “những chiến sĩ tuyến đầu” của nhiệm vụ chống dịch… Trong cuộc sống hàng ngày, lòng biết ơn thể hiện qua sự hiếu thảo với ông bà cha mẹ, tôn trọng thầy cô giáo. Họ đã vất vả để nuôi lớn, dạy dỗ chúng ta. Lòng biết ơn những người lao động chân chính, họ đã sản xuất ra những sản phẩm phục vụ mọi nhu cầu trong cuộc sống của chúng ta.
Quả là “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là đạo lí sống vô cùng tốt đẹp. Mỗi người dân Việt Nam hãy có ý thức giữ gìn và phát huy để xã hội ngày càng trở nên văn minh hơn.
Một trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam là “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Điều đó được thể hiện trong cách sống của con người Việt Nam từ xưa đến nay.
Cả hai câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đều hướng đến lời khuyên dành cho con người về tấm lòng biết ơn trong cuộc sống. Khi nhận những thành quả lao động của người khác tạo ra thì cần có thái đó ghi nhận, biết ơn những công lao, nỗ lực của họ.
Tố Hữu đã từng viết:
“Nếu là con chim, chiếc lá,
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?”
(Một khúc ca)
Quả thật, điều đó đã được thể hiện trong cuộc sống của nhân dân ta từ xưa đến nay. Trong quá khứ, biết bao nhiêu vị anh hùng lịch sử như Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lê Lợi, Quang Trung… đến Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh. Họ đã giúp giải phóng đất nước thoát khỏi chiến tranh cũng nhờ duy trì nền hoà bình dân tộc bền vững và đồng thời giúp đất nước ta tiến bộ, bắt nhịp theo thời đại. Họ là người có công với đất nước, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh. Và nhân dân ta đã thể hiện tấm lòng biết ơn đối với họ qua việc lập đền thờ để tưởng niệm những người có công với đất nước.
Ở hiện đại, chúng ta cũng đã có những hành động cụ thể để thể hiện lòng biết ơn. Các chuyến hành hương thăm lại chiến trường xưa, tổ chức lễ cầu siêu cho các linh hồn liệt sĩ đã hy sinh vì đất nước, nhiều hoạt động tri ân khác cũng đồng loạt diễn ra với sự thành kính, biết ơn những người đã ngã xuống. Chắc khó có nơi nào trên thế giới, hoạt động đền ơn đáp nghĩa lại có sức lan tỏa rộng khắp như ở Việt Nam, để rồi trở thành phong trào tri ân trong toàn xã hội.
Con người nhờ có sự nuôi dưỡng của bố mẹ, sự chỉ bảo của nhà trường mới nên người. Biết sống theo đạo lí trên, chúng ta sẽ là những con người có tình có nghĩa - một đức tính mà xã hội nào cũng cần để tạo ra khối đoàn kết lớn mạnh. Mỗi người hãy luôn tự hào với truyền thống vẻ vang của nước nhà, có thái độ trân trọng với những hy sinh của các vị anh hùng dân tộc. Đồng thời, biết ơn những người đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho mình vượt qua khó khăn. Đặc biệt, chúng ta cần tích cực rèn luyện bản thân về cả thể lực và trí lực, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, vững chắc.
Qua chứng minh trên, có thể khẳng định đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đã được nhân dân Việt Nam giữ gìn và phát huy. Hãy sống có tấm lòng biết ơn để trở một người tốt đẹp.
Con người khi sống cần phải có tấm lòng biết ơn. Chính vì vậy ông cha ta có câu: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” hay “Uống nước nhớ nguồn” - là một lời nhắc nhở nhưng cũng thể hiện được cách sống của nhân dân ta từ xưa đến nay.
Cả hai câu tục ngữ trên đều mang một triết lý nhân văn sâu xa. Câu đầu tiên mượn hình ảnh “ăn quả” và “trồng cây” với ý nghĩa khi được hưởng thụ những trái ngọt, trái thơm, cần nhớ tới công sức, mồ hôi nước mắt của người đã làm ra nó. Điều đó được ẩn dụ nhằm khuyên răn thái độ của mỗi con người xử sự sao cho đúng, cho phải đối với những người đã giúp đỡ mình để không phải hổ thẹn với lương tâm. Hành động đó đã thể hiện một tư tưởng cao đẹp, một lối ứng xử đúng đắn. Lòng biết ơn đối với người khác đó chính là một truyền thống tốt đẹp của ông cha ta từ xưa tới nay. Đó cũng chính là biết sống ân nghĩa mặn mà, thuỷ chung sâu sắc giữa con người với con người. Tất cả những gì chúng ta đang hưởng thụ hiện tại không phải tự nhiên mà có. Đó chính là công sức của biết bao lớp người. Từ những bát cơm dẻo tinh trên tay cũng do bàn tay người nông dân làm ra, một hạt lúa vàng chín giọt mồ hôi mà. Rồi đến tấm áo ta mặc, chiếc giày ta đi cũng đều bởi những bàn tay khéo léo của người thợ cùng với sự miệt mài, cần cù trong đó. Những di sản văn hoá nghệ thuật, những thành tựu độc đáo sáng tạo để lại cho con cháu. Còn nhiều, rất nhiều những công trình vĩ đại nữa mà thế hệ trước đã làm nên nhằm mục đích phục vụ thế hệ sau. Tất cả, tất cả cũng chỉ là những công sức lớn lao, sự tâm huyết của mỗi người dồn lại đã tạo nên một thành quả thật đáng khâm phục để ngày nay chúng ta cần biết ơn, phục hồi, tu dưỡng, phát triển những di sản đó. Những lòng biết ơn, kính trọng không phải chỉ là lời nói mà còn cần hành động để có thể thể hiện được hết ân nghĩa của ta. Đó chính là bài học thiết thực về đạo lí mà mỗi con người cần phải có.
Tiếp đến là câu “Uống nước nhớ nguồn”. “Nước” chính là thứ chúng ta hưởng thụ còn nguồn chính là người tạo ra cái để chúng ta hưởng thụ đó. Câu tục ngữ này chỉ vẻn vẹn có bốn chữ mà ý tứ sâu xa ẩn dưới cấu trúc mô hình điều kiện, hệ quả. Nói đến nước trong nguồn là nói đến sự mát mẻ, thanh tao. Và nguồn nước sẽ mãi không bao giờ vơi cạn. Chữ “nhớ” trong câu là một từ quan trọng, tâm điểm của câu tục ngữ. Ý nghĩa câu tục ngữ này thể hiện mối quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người. Lòng nhớ ơn luôn mang một tình cảm cao đẹp, thấm nhuần tư tưởng nhân văn. Nó giáo dục chúng ta cần biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những anh hùng vĩ đại đã hi sinh, lấy thân mình, mồ hôi xương máu để bảo vệ nền độc lập cho đất nước, giữ vững bình yên vùng trời Tổ quốc cho chúng ta có những năm tháng sống vui sống khoẻ và có ích cho xã hội, phần để thực hiện đúng trách nhiệm, bổn phận của chúng ta, phần vì không hổ thẹn với những người ngã xuống giành lấy sự độc lập. Có ai hiểu được rằng, một sự biết ơn được thể hiện như một đoá hoa mai ửng hè trong nắng vàng, một lòng kính trọng bộc lộ như một ánh sao đêm sáng rọi trên trời cao. Đó là những cử chỉ cao đẹp, những hành động dù chỉ là nhỏ nhất cũng đều mang một tấm lòng cao thượng. Những người có nhân nghĩa là những người biết ơn đồng thời cũng biết giúp đỡ người khác mà không chút tính toán do dự. Chính những hành động đó đã khơi dậy tấm lòng của biết bao nhiêu con người, rồi thế giới này sẽ mãi là một thế giới giàu cảm xúc.
Như vậy, cả hai câu tục ngữ trên giúp ta hiểu được về đạo lý làm người. Lòng tôn kính, sự biết ơn không thể thiếu trong mỗi con người, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay. Chúng ta luôn phải trau dồi những phẩm chất cao quý đó, hãy biết rèn luyện, phấn đấu bằng những hành động nhỏ nhất vì nó không tự có trong mỗi chúng ta. Chúng ta cần phải biết ơn những người đã có công dẫn dắt ta trong cuộc sống nhất là đối với những người trực tiếp giúp đỡ chỉ bảo ta như cha mẹ, thầy cô. Bài học đó sẽ mãi là một kinh nghiệm sống ẩn chứa trong hai câu tục ngữ trên và nó có vai trò, tác dụng rất lớn đối với cuộc sống trên hành tinh này.
Qua phân tích trên, có thể thấy được cách sống đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” vô cùng tốt đẹp. Thế hệ trẻ hôm nay hãy tiếp tục phát huy truyền thống đó để tiếp nối thế hệ ông cha trong quá khứ.
Chúng ta đang sống trong thế kỷ XXI - với sự phát triển của khoa học công nghệ đã kéo theo nhiều giá trị cuộc sống thay đổi. Nhưng nhân dân Việt Nam vẫn giữ gìn được truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đó là cách sống theo đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Đầu tiên, đây là hai câu tục ngữ trong kho tàng tục ngữ của dân tộc. Với những hình ảnh về “người ăn quả” - “kẻ trồng cây” và “uống nước”, “nhớ nguồn”, ông cha ta muốn khuyên nhủ con cháu rằng khi được hưởng thành quả, cần biết ơn những người đã cho ta thành quả đó.
Có thể khẳng định, sống có lòng biết ơn thì con người mới có được những giá trị tốt đẹp khác. Từ xa xưa, ông cha ta đã luôn giữ gìn tấm lòng biết ơn dành của mình qua tục thờ cúng tổ tiên, các bậc anh hùng có công với đất nước. Đến hiện tại, truyền thống đó vẫn được giữ gìn và phát huy. Những ngày lễ lớn như 20 tháng 11, mùng 8 tháng 3, 27 tháng 7 nhằm tri ân những con người, những ngành nghề đã có những đóng góp với xã hội. Hay như trong đại dịch Covid-19 vừa qua, tấm lòng biết ơn được thể hiện qua hành động tri ân với các y bác sĩ - “những chiến sĩ tuyến đầu” của nhiệm vụ chống dịch…
Đôi khi, lòng biết ơn lại đến từ những hành động vô cùng nhỏ bé. Đó có thể là lời giúp đỡ bố mẹ công việc nhà, lời cảm ơn dành cho người đã giúp đỡ mình, hay sự trung thực trong thi cử… Dù nhỏ bé nhưng lại thể hiện được thái độ trân trọng với những người có ơn với chúng ta.
Khi học cách biết ơn, có nghĩa là bạn sẽ biết trân trọng mọi thứ trong cuộc sống. Nhờ vậy mà bản thân sẽ cố gắng hơn, để đạt được những thành quả tốt đẹp mà bản thân mình đã từng khao khát có được. Thái độ biết ơn, trân trọng cũng sẽ khiến cho mọi người xung quanh có cái nhìn thiện cảm, thêm yêu thương bạn hơn. Chính vì vậy, cần lên án và tránh xa những hành vi vô ơn, bội bạc.
Tóm lại, “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là một truyền thống vô cùng đáng quý. Hãy giữ gìn và phát huy truyền thống đó bởi: “Trái tim không biết ơn sẽ không tìm được hạnh phúc. Khi chúng ta có lòng biết ơn, sẽ tìm thấy hạnh phúc trong từng giờ”.
Dân tộc Việt Nam có rất nhiều truyền thống quý báu. Một trong số đó là truyền thống trọng ơn nghĩa. Và được thể hiện qua câu tục ngữ: “Uống nước nhớ nguồn” và “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Với câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”, nếu xét về nghĩa đen “uống nước” có nghĩa là hưởng dòng nước mát, còn “nguồn” là nơi khởi đầu của dòng nước. “Uống nước nhớ nguồn” muốn nói rằng khi được hưởng dòng nước mát thì hãy nhớ tới nơi khởi đầu cho ta dòng nước đó. Còn về nghĩa bóng, “uống nước” muốn nói đến những thành quả, thành tựu mà người khác tạo ra, còn “nhớ nguồn” là nhớ tới những người đã tạo ra thành quả đó. Tiếp đến là “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, xét về nghĩa đen “quả” là một sản phẩm của cây, có được nhờ sự chăm sóc của người nông dân. “Kẻ trồng cây” là người đã vun trồng, chăm bón cho cây ấy tốt tươi, tạo được hoa thơm, quả ngọt. Đó chính là người đã tạo ra các thành quả lao động, đem đến sự hữu ích cho cuộc sống này. Hành động “ăn” là đón nhận, là hưởng thụ, quả là kết quả, thành quả tốt đẹp có ích ở đời. Khi ta ăn một trái cây nào đó thì ta phải nhớ đến người trồng cây tạo quả. Người ăn quả là người đón nhận thành quả tốt đẹp đó. Như vậy, cả hai câu đều lời răn dạy khi chúng ta nhận những thành quả lao động của người khác tạo ra thì cần có thái đó ghi nhận, biết ơn những công lao, nỗ lực của họ.
Tố Hữu đã từng viết:
“Nếu là con chim, chiếc lá,
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh.
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình?”
(Một khúc ca)
Trong cuộc sống, không có bất kỳ sự vật nào là không có nguồn cội. Những thành quả được tạo ra cũng là do con người vất vả lao động mới có được. Có thể khẳng định rằng, lòng biết ơn chính là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam: “Uống nước nhớ nguồn” hay “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Từ xưa, ông cha ta đã có tục thờ cúng thần linh phù hộ cho mùa màng tốt tươi, thiên nhiên thuận hòa. Hay như tục thờ cúng tổ tiên để ghi nhớ công ơn của những người đã khuất:
“Nhớ ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba”
Đó là lời nhắc nhở con cháu nhớ đến ngày giỗ của các vua Hùng - người đã có công xây dựng nên nguồn cội của dân tộc Việt Nam ngày nay. Và ngay cả thờ cúng ông bà, cha mẹ đã mất để thể hiện lòng hiếu kính của con cháu. Ngày nay, con người cũng có những hành động bày tỏ lòng biết ơn. Ngày 27 tháng 7 - ngày Thương binh liệt sĩ lễ tri ân tới những người đã hy sinh sức khỏe, tính mạng của bản thân để giành lại nền độc lập cho dân tộc. Ngày 20 tháng 11 - ngày Nhà giáo Việt Nam là ngày tri ân thầy cô giáo những người đã dạy dỗ biết bao thế hệ học sinh trưởng thành…
Đối với thế hệ trẻ hôm nay, nhớ nguồn trước hết là nhớ ơn cha mẹ, thầy cô những người đã sinh thành, dưỡng dục, dạy dỗ chúng ta thành người hữu dụng. Ngoài ra, còn phải nhớ ơn xã hội đã giúp đỡ ta. Mỗi người hãy sống sao xứng đáng, trọn nghĩa trọn tình theo đúng truyền thống đạo lí tốt đẹp của cha ông.
Như vậy, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Chúng ta hãy cố gắng để giữ gìn và phát huy truyền thống đó.
Tục ngữ là chiếc túi khôn của nhân loại. Ông cha ta đã gửi gắm những lời răn dạy quý báu qua những câu tục ngữ. Đặc biệt phải kể đến đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” và “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đầy ý nghĩa.
Cả hai câu tục ngữ có hai nghĩa là nghĩa đen và nghĩa bóng. Đầu tiên là câu “Uống nước nhớ nguồn”. Về nghĩa đen, hiểu đơn giản, “uống nước” là sự hưởng thụ dòng nước mát còn “nguồn” chính là nơi khởi đầu của dòng nước. “Uống nước nhớ nguồn” được hiểu là khi hưởng dòng nước mát thì hãy nhớ tới nơi khởi đầu đã cho ta dòng nước đó. Nhưng nét nghĩa của câu tục ngữ không chỉ dừng lại ở đó mà giá trị đạo lí kết tinh ở nghĩa bóng. “Uống nước” ở đây nên được hiểu là hưởng những thành quả, thành tựu mà người khác tạo ra và “nhớ nguồn” chính nhớ tới những người đã tạo ra thành quả đó. Tiếp đến là “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Về nghĩa đen, khi con người được thưởng thức những loại quả thơm ngon, hãy biết nhớ đến người đã trồng cây, vất vả chăm sóc để cây ra trái ngọt. Còn về nghĩa bóng, hình ảnh “ăn quả” và “trồng cây” muốn nói đến những người được hưởng thành quả và những người đã vất vả để tạo ra thành quả. Tóm lại cả hai câu tục ngữ đều muốn nhắc nhở con người cần phải có lòng biết ơn và trân trọng đối với những người đã giúp đỡ ta trong lúc khó khăn hoạn nạn.
Có thể khẳng định rằng, lòng biết ơn chính là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam: “Uống nước nhớ nguồn” hay “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Từ xưa, ông cha ta đã có tục thờ cúng thần linh phù hộ cho mùa màng tốt tươi, thiên nhiên thuận hòa. Hay như tục thờ cúng tổ tiên để ghi nhớ công ơn của những người đã khuất:
“Nhớ ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba”
Đó là lời nhắc nhở con cháu nhớ đến ngày giỗ của các vua Hùng - người đã có công xây dựng nên nguồn cội của dân tộc Việt Nam ngày nay. Và ngay cả thờ cúng ông bà, cha mẹ đã mất để thể hiện lòng hiếu kính của con cháu. Ngày nay, con người cũng có những hành động bày tỏ lòng biết ơn. Ngày 27 tháng 7 - ngày Thương binh liệt sĩ lễ tri ân tới những người đã hy sinh sức khỏe, tính mạng của bản thân để giành lại nền độc lập cho dân tộc. Ngày 20 tháng 11 - ngày Nhà giáo Việt Nam là ngày tri ân thầy cô giáo những người đã dạy dỗ biết bao thế hệ học sinh trưởng thành…
Học cách biết ơn sẽ giúp con người trở thành một biết quý trọng mọi giá trị. Không có điều gì là tự nhiên có được, chính vì vậy biết trân trọng công sức lao động của người khác thì bản thân mới có thể đạt được những thành công, được mọi người quý mến. Con người cần tránh xa thói vô ơn, bội bạc mà phải chịu sự khinh ghét, coi thường từ những người xung quanh.
Qua chứng minh trên, có thể khẳng định nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, Uống nước nhớ nguồn”.
Con người có tổ có tông
Như cây có cội như sông có nguồn”
Vạn vật sinh ra và lớn lên đều có cội nguồn, khởi đầu của nó. Hiểu điều đó nên ông cha chúng ta đã từ xưa đến nay vẫn luôn sống theo đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
“Uống nước nhớ nguồn” được hiểu là khi hưởng dòng nước mát thì hãy nhớ tới nơi khởi đầu đã cho ta dòng nước đó. Còn “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là khi ta ăn một trái cây nào đó thì ta phải nhớ đến người trồng cây tạo quả. Người ăn quả là người đón nhận thành quả tốt đẹp đó. Tóm lại, cả hai câu tục ngữ đã mượn những hình ảnh mang tính biểu tượng, là lời khuyên quý giá dành cho con người. Khi thụ hưởng hay đón nhận được thành quả lao động của người khác làm cuộc sống ta tốt đẹp hơn, làm cho ta hạnh phúc thì phải biết ơn người đem lại thành quả ấy, hạnh phúc ấy cho mình.
Thật không khó để ta bắt gặp những tấm gương đạo đức sáng ngời về đức tính “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Chắc hẳn không ai là không biết câu chuyện “cây khế” mà ta hay được bà, được mẹ kể thời ấu thơ chứ? Chú chim phượng hoàng vì ăn khế của anh nông dân nghèo nên trả nghĩa bằng cách chở anh tới đảo giấu vàng. Từ đó, vợ chồng anh thoát khỏi cảnh nghèo khổ, sống ấm no mãi về sau. Đến cả Bác Hồ - vị cha già kính yêu của dân tộc - cũng hiểu rất rõ truyền thống này nên dặn dò thế hệ sau: “Các vua hùng đã có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Bác mong rằng con dân Việt Nam muôn đời trân trọng, biết ơn với những hi sinh của thế hệ trước mà cụ thể là vua Hùng để từ đó, soi chiếu vào bản thân, tự hiểu trách nhiệm của mình đối với cuộc đời, dân tộc. Hiện nay, Đảng và Nhà nước vẫn luôn dành một sự quan tâm đặc biệt tới những người mẹ Việt Nam anh hùng nhằm ghi nhận những hy sinh lớn lao của họ cho nền độc lập, phát triển của nước nhà ngày hôm nay. Còn vô vàn những tấm gương khác trong cuộc sống thật đáng để ta noi theo, học tập mà chẳng bút giấy nào kể hết được.
Vạn vật tồn tại trên trái đất này đều có cội nguồn của nó, hoặc nó là kết tinh sức lao động của con người mà ra. Vậy nên, “Uống nước nhớ nguồn” là một đạo lí tất yếu của con người cần có. Bằng sự nuôi dưỡng săn sóc của bố mẹ, bằng sự chỉ bảo tận tình của thầy cô giáo, sự cố gắng đến không tiếc máu xương nhằm giữ gìn độc lập nước nhà mà chúng ta được hưởng sự hòa bình ngày hôm nay nên không lẽ nào chúng ta có thể vô ơn, bất kính với những người tạo ra giá trị mà ta được hưởng. Có đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” chúng ta sẽ trở thành những con người có tình có nghĩa - đức tính căn bản để thiết lập khối đoàn kết toàn dân và trở thành con người có ích thực sự: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó” (Hồ Chí Minh).
Như vậy, mỗi học sinh cần phải giữ gìn truyền thống của dân tộc. Trước hết, đó là thái độ tự hào với truyền thống vẻ vang của nước nhà với những hy sinh cao cả của các vị anh hùng dân tộc, các thế hệ đi trước. Đó còn là sự biết ơn sâu sắc với những người đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho mình vượt qua khó khăn trong cuộc sống. Hay đơn giản, là khi ta biết cách đặt định hướng, mục tiêu rèn luyện bản thân về cả thể lực và trí lực, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, bền vững.
Như vậy, câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”, “Uống nước nhớ kẻ trồng cây” đã chứa đựng bài học nhân sinh vô cùng lớn lao và ý nghĩa. Nó dạy ta cách sống trọn nghĩa, trọn tình để biết ơn với những điều tốt đẹp mà ta được nhận.
Dân tộc Việt Nam từ xưa đến nay luôn giữ gìn và phát huy được nhiều truyền thống tốt đẹp. Nổi bật trong số đó là tình cảm ân nghĩa, luôn biết ơn và kính trọng cội nguồn, tổ tiên. Truyền thống đó đã được thể hiện qua hai câu tục ngữ: “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
“Uống nước nhớ nguồn” muốn nói rằng khi được hưởng dòng nước mát thì hãy nhớ tới nơi khởi đầu cho ta dòng nước đó. Còn “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” có nghĩa là khi con người được thưởng thức những loại quả thơm ngon, hãy biết nhớ đến người đã trồng cây, vất vả chăm sóc để cây ra trái ngọt. Tư những câu tục ngữ trên nhắn nhủ ta về lòng biết ơn đối với con người trong cuộc sống. Hãy luôn biết ơn những người lao động, những người thừa hưởng thành quả lao động phải luôn biết trân trọng và biết ơn. Hay nói một cách khác là ta cần biết ơn đối với những người đã đem lại cho ta cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
Chúng ta được sinh ra, lớn lên và được nuôi dưỡng, được có những quyền cơ bản của một con người, được phát triển một cách toàn diện. Đó đều là nhờ công lao sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ. Đến trường, ta được tiếp cận với những nền tri thức mới, được mở mang hiểu biết, đó đều là nhờ công sức của những thầy cô giáo, những người chèo đò chở chúng ta cập bến bờ tri thức. Rồi đó còn là những con người khác trong xã hội. Họ là bác sĩ, những người chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho chúng ta. Họ là những người công nhân, kĩ sư đang ngày đêm miệt mài làm việc để đem lại thành quả cho mọi người. Họ là những cô lao công vẫn cặm cụi đêm ngày làm vệ sinh môi trường để chúng ta có cuộc sống trong lành, không khí tuyệt vời. Hay họ là những anh bộ đội, chiến sĩ đang ngày đêm canh gác để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ tự do, độc lập cho dân tộc... Họ đều là những con người bình thường nhưng mang những nhiệm vụ phi thường. Họ đã mang cả trí tuệ, sức khỏe và cả tinh thần để cống hiến cho đất nước ngày một tươi đẹp hơn. Chúng ta phải nhớ tới họ, phải biết ơn họ vì đây chính là những truyền thống văn hóa, nét đẹp tinh thần không thể thiếu của con người, dân tộc Việt Nam.
Để thể hiện lòng biết ơn, có rất nhiều cách khác nhau: Tưởng nhớ công lao của những anh hùng liệt sĩ đã có công với đất nước, những thương binh đã chiến đấu vì Tổ quốc, hằng năm chúng ta có ngày 27/7 để thể hiện lòng biết ơn. Một việc làm nhỏ như thắp một nén nhang, cài một bông hoa để tưởng nhớ những liệt sĩ cũng là một cách để thể hiện lòng biết ơn. Nhà nước ta cũng đã có những chủ trương, chính sách đối với những người có công với đất nước để thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đối với họ. Ngày 27/2 hàng năm được chọn là ngày tri ân đối với những người thầy thuốc Việt Nam. Họ là những con người dùng cái tâm, cái đức của mình để chăm lo sức khỏe cho mọi người. Một lời chúc ý nghĩa như một sự tri ân đến với những người thầy thuốc tận tâm. Ngày 20/11 lại được biết đến như ngày tri ân đối với các thầy cô giáo, những người đã dốc hết tâm trí và tài năng của mình để mang kho tàng tri thức đến với các học sinh. Ngày 22 tháng 12 lại là ngày Quân đội nhân dân để thể hiện sự biết ơn đối với những người làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Ngày 8 tháng 3, 20 tháng 10 là những ngày chúng ta tri ân những người phụ nữ Việt Nam, những người bà, những người mẹ, những chị gái, những em gái... đã hi sinh cả cuộc đời để trở thành hậu phương vững chắc của mỗi gia đình... Còn nhiều, nhiều những công việc, những con người nữa chưa được nhớ mặt đặt tên, chưa có cho mình một ngày kỉ niệm. Vậy chúng ta hãy thể hiện sự biết ơn của mình đối với họ trong những ngày bình thường nhất, cho những con người phi thường nhất.
Những thành quả có được là nhờ sức lao động bền bỉ của con người. Như hoa thơm, quả ngọt trên cành, dẫu có tự nhiên nhưng thơm ngọt là nhờ có sự vun xới của con người. Người trồng cây là người gieo giống vun trồng đổ mồ hôi công sức để cây ra hoa kết trái. Không có người trồng cây thì không có cây xanh, không có trái ngọt. Từ trồng cây đến khi cây có trái là một quá trình lâu dài đầy vất vả, gian nan của người trồng cây. Vì vậy khi được ăn quả thì người ăn quả không thể không nhớ người trồng cây.
Vậy nên những người ăn quả là người hưởng thụ, được sử dụng thành quả do người khác tạo ra thành quả mang lại mà bản thân họ không phải tốn công sức thì khi sử dụng các thành quả đó, ta không thể không nhớ ơn người đã làm ra thành quả cho ta hưởng. Biết ơn người đã cho ta điều tốt đẹp là lối sống phù hợp với đạo lý làm người của dân tộc. Ngược lại khi được hưởng thành quả lao động hay có được hạnh phúc do người khác đem lại mà ta không biết đến sự đền ơn đáp nghĩa là trái đạo lí, trở thành kẻ vô ơn, bạc nghĩa nhất định phải lên án.
Chúng ta cần có những hành động cụ thể để bộc lộ lòng biết ơn. Trước hết phải biết kính trọng và biết ơn những người đã tạo ra thành quả cho ta hưởng thụ. Đồng thời phải quý trọng sức lao động của con người. Không phung phí, làm tổn hại, thất thoát những giá trị lao động của bản thân và của người khác. Học cách quý trọng các thành quả mình được hưởng, đồng thời phải phát huy hiệu quả của các thành quả đó trong quá trình sử dụng. Ngoài việc biết hưởng thụ ra ta còn phải biết giữ gìn và bảo vệ thành quả đó sao cho xứng đáng là người kế tục và cũng có trách nhiệm gieo giống vun trồng cây cho các thế hệ mai sau. Đồng thời, chúng ta cần quyết liệt phê phán những thái độ sai trái vô ơn, bạc nghĩa, sử dụng lãng phí hay phá hoại thành quả có ích và coi thường những người có công với nhân dân, với tổ quốc.
Tóm lại, nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn sống theo truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Mỗi người hãy ghi nhớ điều đó để giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp.
Từ xưa đến nay, nhân dân Việt Nam luôn sống theo đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Điều đó thể hiện một lối sống tốt đẹp của dân tộc ta.
Cả hai câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đều muốn khuyên nhủ con người phải có lòng biết ơn. Khi chúng ta được hưởng một thành quả, cần nhớ đến người đã tạo ra thành quả đó đã phải vất vả, khó khăn và từ đó thêm nâng niu, trân trọng.
Điều đó đã được chứng minh trong lịch sử dân tộc. Để có được được nền độc lập cho đất nước, ấm no hạnh phúc cho nhân dân như ngày hôm nay, các thế hệ đi trước đã phải đánh đổi cả bằng xương máu. Biết bao vị anh hùng hữu danh và vô danh đã ngã xuống, khi tuổi đời của họ chỉ mới đôi mươi. Muốn đổi lấy hạt gạo mà ta ăn hàng ngày người nông dân đã phải đổ biết bao nhiêu mồ hôi công sức, dãi dầu sớm nắng chiều mưa, bán mặt cho đất bán lưng cho trời để cho ta những hạt gạo chắc mẩy, thơm ngon. Bởi vậy, chúng ta cần phải sống có lòng biết ơn.
Nếu ở quá khứ, lòng biết ơn thể hiện qua phong tục thờ cúng tổ tiên, hay các lễ hội mừng lúa mới, thờ thành hoàng làng… Thì trong cuộc sống hiện tại, chúng ta cũng có nhiều cách để thể hiện lòng biết ơn của mình. Những buổi lễ dâng hương tưởng niệm các liệt sĩ. Hay thường xuyên thăm hỏi và tặng quà các gia đình chính sách, việc làm này cũng giúp phần nào họ nguôi ngoai đi nỗi đau mất mát người thân. Có đôi khi lòng biết ơn xuất phát từ những hành động rất đơn giản. Đó là lời cảm ơn chân thành cho người đã giúp đỡ chúng ta. Hay thái độ kính trọng với thầy cô, lễ phép với ông bà cha mẹ.
Bên cạnh đó, một bộ phận nhỏ trong xã hội sống vô ơn, bội bạc. Họ sống trái với đạo lí muôn đời của nhân dân ta. Lối sống ích kỉ, hưởng thụ và đôi khi là những hành vi gây ảnh hưởng đến xã hội, đất nước. Đó là điều cần phải lên án, và tránh xa.
Như vậy, đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” đã tồn tại từ xưa đến đến nay. Thế hệ trẻ cần phải ý thức về việc tiếp tục phát huy lối sống tốt đẹp này.
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
2021 © All Rights Reserved.
