C2H2 ra C4H4 | C2H2 tạo ra vinyl axetilen | CH≡CH ra CH≡C-CH=CH2

C2H2 ra C4H4 | C2H2 tạo ra vinyl axetilen | CH≡CH ra CH≡C-CH=CH2 | 2CH≡CH → CH≡C-CH=CH2 (vinyl axetilen)

Phương Anh Ngày: 14-06-2023 Lớp 12

335

Toptailieu.vn giới thiệu phương trình 2CH≡CH → CH≡C-CH=CH₂ gồm điều kiện phản ứng, cách thực hiện, hiện tượng phản ứng và một số bài tập liên quan giúp các em củng cố toàn bộ kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài tập về phương trình phản ứng hóa học. Mời các bạn đón xem:

Phương trình 2CH≡CH → CH≡C-CH=CH₂

1. Phản ứng hóa học:

2CH≡CH CH≡C-CH=CH₂ (vinyl axetilen)

2. Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ

- Xúc tác: NH₄Cl, CuCl₂

3. Cách thực hiện phản ứng

- Đime hóa axetilen ở nhiệt độ và xúc tác thích hợp thu được vinyl axetilen.

4. Hiện tượng nhận biết phản ứng

- Không có

5. Tính chất hóa học

a. Tác dụng với oxi

Khi đốt trong không khí, axetilen cháy với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt

2C₂H₂ + 5O₂ $\xrightarrow{{{t}^{o}}}$ 4CO₂ + 2H₂O

Hỗn hợp gồm C₂H₂và O₂ theo tỉ lệ 2 : 5 là hỗn hợp nổ rất mạnh

b. Tác dụng với dung dịch brom

Ở điều kiện thích hợp, axetilen có phản ứng cộng với brom trong dung dịch

HC ≡ CH + Br₂ → Br - CH = CH - Br (đibrometilen)

Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với 1 phân tử Br₂nữa

HC ≡ CH + Br₂ → Br₂CH - CHBr₂ (tetrabrometan)

Nếu nước brom lấy dư và axetilen phản ứng hết thì viết:

HC ≡ CH + 2Br₂ → Br₂CH - CHBr₂

Trong điều kiện thích hợp, axetilen còn tham gia phản ứng cộng với nhiều chất khác như H₂, Cl₂...

HC ≡ CH + H₂ → CH₂= CH₂

HC ≡ CH + 2H₂ → CH₃- CH₃

c. Phản ứng đime và trime hóa

Hai phân tử axetilen cộng hợp với nhau tạo thành vinylaxetilen

2CH≡CH $\overset{xt,t^{\circ}}{\rightarrow}$ CH ≡ C-CH=CH₂

Ba phân tử axetilen cộng hợp với nhau tạo thành benzen

CH≡CH $\overset{xt,t^{\circ}}{\rightarrow}$ C₆H₆

6. Bạn có biết

- Các phản ứng trên là phản ứng trùng hợp của axetilen.

- Ở những điều kiện khác nhau ta thu được các sản phẩm trùng hợp khác nhau.

- Phản ứng đime hóa.

7. Bài tập liên quan

Ví dụ 1: Điều kiện xúc tác trong phản ứng đime hóa axetilen là?

A. NH₄Cl

B. CuCl₂

C. C

D. NH₄Cl, CuCl₂

Hướng dẫn

Điều kiện xúc tác: NH₄Cl, CuCl₂.

Đáp án: D

Ví dụ 2: Phản ứng nào sau đây thuộc phản ứng đime hóa?

A. CH≡CH + HCl → CH₂=CH-Cl

B. CH≡CH + H₂O → CH₃-CHO

C. 3CH≡CH → C₆H₆

D. 2CH≡CH → CH≡C-CH=CH₂

Hướng dẫn

Phản ứng đime hóa axetilen:

2CH≡CH → CH≡C-CH=CH₂

Đáp án: D

Ví dụ 3: Hỗn hợp x gồm axetilen và vinylaxetilen có tỉ khối hơi đối với H₂ là 19,5. Thực hiện phản ứng đime hóa hỗn hợp X thu được 9,36g hỗn hợp khí Y( giả sử xảy ra phản ứng đime hóa axetilen). Cho Y tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được 38,25g kết tủa. Hiệu suất của phản ứng đime hóa là:

A. 16,41%

B. 25%

C. 32,81%

D. 50%

Hướng dẫn

Gọi số mol của C₂H₂ và C₄H₄ lần lượt là: x, y (mol).

Bảo toàn khối lượng: m_X = m_Y = 9,36 g

2CH≡CH → CH≡CH-CH=CH<sub>2</sub> (vinyl axetilen) | CH≡CH ra CH≡C-CH=CH2