Giải bài tập Vật lí 9 Bài 56: Các tác dụng của ánh sáng

Trả lời câu hỏi giữa bài

Bài C1 trang 146 SGK Vật lí 9: Hãy nêu một số hiện tượng chứng tỏ ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm nóng các vật đó lên.

Lời giải 

   - Phơi các vật ngoài nắng một thời gian thì vật đó sẽ nóng lên; ở bệnh viện, khi chiếu tia hồng ngoại vào chỗ nào đó trên cơ thể, một thời gian sau chỗ đó sẽ nóng lên.

Bài C2 trang 146 SGK Vật lí 9: Hãy kể tên một số công việc trong đó người ta sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng để phục vụ đời sống hoặc sản xuất.

Lời giải 

   - Phơi khô ngô, đỗ, lạc, thóc lúa... ngoài nắng; làm muối; sưởi nắng trong mùa đông cho ấm người...

Bài C4 trang 147 SGK Vật lí 9: Hãy nêu một số ví dụ về tác dụng của ánh sáng đối với cây cối.

Lời giải 

   - Ánh sáng có vài trò quan trọng trong quá trình quang hợp của cây cối , ví dụ các cây cối thường ngã hoặc vươn ra chỗ có ánh sáng mặt trời.

Bài C5 trang 147 SGK Vật lí 9: Hãy nêu một ví dụ về tác dụng của ánh sáng đối với cơ thể người.

Lời giải 

   - Cho trẻ nhỏ tắm nắng buổi sáng để cơ thể cứng cáp. Vì ánh sáng mặt trời có tác dụng tăng cường khả năng tổng hợp vitamin D, ngăn ngừa bị còi xương.

Bài C6 trang 147 SGK Vật lí 9: Hãy kể một số dụng cụ chạy bằng pin Mặt Trời. Mô tả hình dạng bên ngoài của một pin Mặt Trời và cách làm cho nó hoạt động.

Lời giải

   - Máy tính bỏ túi, đồng hồ đeo tay... là những dụng cụ có thể sử dụng pin Mặt Trời. Pin Mặt Trời thường có dạng một tấm phẳng để hứng ánh sáng Mặt Trời chiếu đến. Nó là những tấm bán dẫn điện như Silic (Si), germani (Ge)..., có thể rất nhỏ, cũng có thể có rất lớn. Thông thường, khi ánh sáng Mặt Trời chiếu vào đó thì năng lượng của ánh sáng Mặt Trời sẽ trực tiếp chuyển hóa thành điện năng.

Bài C7 trang 148 SGK Vật lí 9: Muốn cho pin Mặt Trời phát điện phải có điều kiện gì ? Khi pin hoạt động, nó có nóng lên không ? Như vậy, pin hoạt động được có phải do tác dụng của ánh sáng hay không ?

Lời giải 

   - Muốn cho pin Mặt Trời phát điện phải có ánh sáng chiếu vào pin. Khi pin hoạt động thì nó không nóng lên, hoặc nóng lên không đáng kể. Do đó, pin hoạt động được không phải do tác dụng nhiệt của ánh sáng. Muốn khẳng định kết luận này thì ta đem pin vào chỗ tối lờ mờ rồi áp tay vào pin cho nó nóng lên hơn cả lúc chiếu sáng vào nó, thế mà nó vẫn không hoạt động.

Bài C8 trang 148 SGK Vật lí 9: Tương truyền rằng Ác-si-mét đã dùng gương để đốt cháy các chiếc thuyền của người La Mã đến xâm phạm thành Xi-ra-quy-xơ, quê hương của ông. Ác-si-mét đã sử dụng tác dụng gì của ánh sáng Mặt Trời ?

Lời giải 

   - Ác-si-mét đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng Mặt Trời.

Bài C9 trang 148 SGK Vật lí 9: Bố mẹ thường khuyên con cái thỉnh thoảng phải ra ngoài nắng để cho cơ thể được cứng cáp, khỏe mạnh. Bố mẹ định nói đến tác dụng gì của ánh sáng Mặt Trời ?

Lời giải 

   - Bố, mẹ định nói đến tác dụng sinh học của ánh sáng Mặt Trời.

Bài C10 trang 148 SGK Vật lí 9: Tại sao về mùa đông nên mặc quần áo màu tối, còn về mùa hè nên mặc quần áo màu sáng ?

Lời giải 

   - Về mùa đông nên mặc quần áo màu tối vì quần áo màu tối hấp thụ nhiều năng lượng của ánh sáng Mặt Trời và sưởi ấm cho cơ thể. Về mùa hè nên mặc quần áo màu sáng để nó hấp thụ ít năng lượng của ánh sáng Mặt Trời, giảm được sự nóng bức khi ta đi ngoài nắng.

Lý thuyết Các tác dụng của ánh sáng

Ánh sáng có tác dụng nhiệt, tác dụng sinh học và tác dụng quang điện. Điều này chứng tỏ ánh sáng có năng lượng.

I. Tác dụng nhiệt của ánh sáng

 - Ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên. Khi đó năng lượng ánh sáng đã bị biến thành nhiệt năng. Đó là tác dụng nhiệt của ánh sáng.

   - Trong tác dụng nhiệt của ánh sáng thì các vật có màu tối hấp thụ năng lượng ánh sáng mạnh hơn các vật có màu sáng.

III. Tác dụng quang điện của ánh sáng

   - Pin mặt trời (pin quang điện) là một nguồn điện có thể phát điện khi có ánh sáng chiếu vào nó.

   - Trong pin có sự biến đổi trực tiếp của năng lượng ánh sáng thành năng lượng điên.

   - Tác dụng của ánh sáng lên pin quang điện gọi là tác dụng quang điện.

Sơ đồ tư duy về các tác dụng của ánh sáng