1. Tác dụng nhiệt của ánh sáng là gì? 

C1:

Ví dụ về một số hiện tượng chứng tỏ ánh sáng chiếu vào mọi vật sẽ làm cho các vật đó nóng lên: Phơi các vật ngoài nắng thì các vật đó sẽ nóng lên; khi chạy điện ở bệnh viện, ta chiếu ánh sáng vào cơ thể, chỗ bị chiếu sáng sẽ nóng lên.

C2:

Một số ví dụ về ứng dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng: phơi khô các vật ngoài nắng, làm muối, ngồi sưởi nắng trong mùa đông... 

Tác dụng nhiệt của ánh sáng: Ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên. Khi đó năng lượng ánh sáng đã bị biến thành nhiệt năng.

2 - Nghiên cứu tác dụng nhiệt của ánh sáng trên vật màu trắng và vật màu đen 

a) + Mô tả thiết bị thí nghiệm:

Tấm kim loại có một mặt sơn trắng một mặt sơn đen, có một chỗ để đặt bầu của nhiệt kế vào đó.

Lần lượt chiếu sáng mặt trắng, rồi mặt đen của tấm kim loại bằng một bóng đèn điện, đặt cách mặt tấm kim loại 5 - 10cm. Theo dõi độ tăng nhiệt độ và ghi vào bảng 1.

+ Kết quả thí nghiệm

b) Kết luận

Màu đen tăng nhiệt nhanh hơn màu trắng

C3*:

+ Độ tăng nhiệt độ của tấm kim loại có mặt sơn màu trắng thấp hơn độ tăng nhiệt độ của tấm kim loại có mặt sơn màu đen.

+ Vật màu đen hấp thụ năng lượng ánh sáng nhiều hơn vật màu trắng.

+ Ánh sáng có thể gây ra một số biến đổi nhất định ở các sinh vật. Đó là tác dụng sinh học của ánh sáng.

+ Trong các tác dụng này, năng lượng ánh sáng đã biến thành dạng năng lượng cần thiết cho cơ thể sinh vật.

Đó là tác dụng sinh học của ánh sáng.

C4:

Các cây cối thường ngã hoặc vươn ra chỗ có ánh sáng mặt trời để thực hiện quang hợp hiệu quả hơn.

C5:

Cho trẻ nhỏ tắm nắng sẽ tốt cho sức khỏe. Vì ánh sáng mặt trời có tác dụng tăng cường khả năng tổng hợp vitamin D, ngăn ngừa bị còi xương.

1 - Pin mặt trời

Pin mặt trời (pin quang điện) là một nguồn điện. Nó có thể phát điện khi có ánh sáng chiếu vào nó.

C6:

Ví dụ về một vài dụng cụ chạy pin mặt trời:

+ Máy tính bỏ túi, đồ chơi trẻ em, các vệ tinh nhân tạo, tàu vũ trụ, máy bay...

+ Pin mặt trời là những tấm bán dẫn điện như Silic (Si), germani (Ge).., có thể rất nhỏ, cũng có thể có rất lớn..Khi được chiếu sáng pin có khả năng biến trực tiếp năng lượng ánh sáng thành điện năng qua việc làm giải phóng nhiều điện tử trong lòng chất bán dẫn và cung cấp năng lượng điện cho các thiết bị sử dụng điện bên ngoài.

C7:

+ Điều kiện để cho pin phát điện: phải chiếu ánh sáng vào pin.

+ Khi pin hoạt động, nó có nóng lên không ? nó không nóng lên hoặc chỉ nóng lên không đáng kể.

+ Có phải tác dụng nhiệt của ánh sáng làm cho pin hoạt động hay không ?

Khi pin hoạt động thì nó không nóng lên hoặc chỉ nóng lên không đáng kể. Do đó, pin hoạt động được không phải do tác dụng nhiệt của ánh sáng

2 - Tác dụng quang điện của ánh sáng

+ Trong khoa học, người ta gọi pin mặt trời là pin quang điện.

+ Trong pin, có sự biến đổi trực tiếp năng lượng ánh sáng thành năng lượng điện.+ Tác dụng của ánh sáng lên pin quang điện gọi là: tác dụng quang điện.

C8:

Ác-si-mét đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng mặt trời.

C9:

Bố mẹ khuyên con cái thỉnh thoảng phải ra ngoài nắng để cho cơ thể được cứng cáp, khỏe mạnh, đây là tác dụng sinh học của ánh sáng mặt trời.

C10:

Về mùa đông nên mặc quần áo màu tối vì quần áo màu tối hấp thụ nhiều năng lượng của ánh sáng mặt trời và sưởi ấm cho cơ thể.

Về mùa hè nên mặc quần áo màu sáng, vì để nó hấp thụ ít năng lượng của ánh sáng mặt trời, giảm được sự nóng bức khi ta đi ngoài nắng.

Trong công việc nào dưới đây, ta đã sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng ?

A. Đưa một chậu cây ra ngoài sân phơi cho đỡ cớm.

B. Kê bàn học sinh cạnh cửa sổ cho sáng.

C. Phơi thóc ngoài sân khi trời nắng to.

D. Cho ánh sáng chiếu vào bộ pin mặt trời của máy tính để nó hoạt động.

Phương pháp giải:

Sử dụng định nghĩa về tác dụng nhiệt của ánh sáng

Lời giải:

Ta có, tác dụng nhiệt của ánh sáng: Ánh sáng chiếu vào các vật sẽ làm chúng nóng lên.

=> Trong các công việc trên, việc sử dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng là phơi thóc ngoài sân khi trời nắng to vì khi đó ánh sáng mặt trời làm thóc nóng lên => khô (ráo) thóc

Chọn C. Phơi thóc ngoài sân khi trời nắng to.

Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần thích hợp 1, 2, 3, 4 để được câu có nội dung đúng.

Phương pháp giải:

Vận dụng các tính chất của ánh sáng

Lời giải:

a - 3; b - 4; c - 2; d - 1

Hãy giải thích tại sao bình chứa xăng, dầu trên các xe ôtô hay các toa tàu chở dầu phải sơn các màu sáng như như bạc, màu trắng, màu vàng,…

Phương pháp giải:

Vận dụng tác dụng nhiệt của ánh sáng

Lời giải:

Các bình chứa xăng, dầu, các toa tàu chở dầu,... phải sơn các màu sáng như màu nhũ bạc, màu trắng, màu vàng,... để cho nó ít hấp thụ năng lượng của ánh sáng mặt trời và để giảm sự nóng lên của chúng khi bị phơi ngoài nắng.

Ta đã sử dụng những tác dụng nào của ánh sáng trong những công việc sau đây?

a. Phơi lạc ra nắng cho đỡ mốc.

b. Mở tivi hoạt động bằng cái điều khiển từ xa. Biết rằng khi bấm cái điều khiển thì nó phát ra ánh sáng hồng ngoại mà mắt ta không nhìn thấy được. Ánh sáng này tác dụng vào bộ phận thu của tivi làm cho tivi hoạt động.

c. Ở một bệnh viện, người ta dùng tia tử ngoại để diệt trùng ở các hành lang. Tia tử ngoại là một loại ánh sáng không gây ra cảm giác sáng.

Phương pháp giải:

Ánh sáng có tác dụng nhiệt, tác dụng sinh học và tác dụng quang điện.

Lời giải:

a) Ta đã sử dụng chủ yếu là tác dụng nhiệt của ánh sáng mặt trời khi phơi lạc ra nắng cho đỡ mốc.

b) Ta đã sử dụng tác dụng quang điện của tia hồng ngoại khi mở cho ti vi hoạt động bằng cái điều khiển từ xa.

c) Ta đã sử dụng sinh học của ánh sáng khi dùng tia tử ngoại đế tiệt trùng trong các bệnh viện.

Ghép mỗi nội dung ở cột bên trái với một nội dung tương ứng ở cột bên phải để thành những câu đúng

Lời giải:

a – 4                b – 3               c – 1               d – 2

Trong xe tự hành chạy bằng năng lượng mặt trời chắc chắn phải có một máy nổ hay động cơ điện ? Tại sao ?

Lời giải:

Vì xe hấp thụ năng lượng mặt trời chuyển thành điện năng để vận hành máy nổ hoặc động cơ điện khi đó xe mới chạy.