Toptailieu.vn xin giới thiệu 50 bài văn Bình luận câu tục ngữ "Ăn cây nào, rào cây nấy" hay nhất, chọn lọc giúp học sinh lớp 7 viết các bài tập làm văn hay hơn. Tài liệu gồm có các nội dung chính sau:
Mời các bạn đón xem:
A. Mở bài:
- Giới thiệu câu tục ngữ cần phân tích: “Ăn cây nào, rào cây nấy”
B. Thân bài:
- Giải thích câu tục ngữ:
+ Có thể nói nghĩa chính của câu tục ngữ trên là: Ăn quả cây nào thì phải vun xới, giữ gìn, bảo vệ cây ấy. Nhưng cũng giống như biết bao câu tục ngữ ngắn gọn và hàm xúc khác, ý nghĩa của nó không chỉ dừng lại ở đó. Sâu xa hơn, có thể nói câu tục ngữ trên là một lời khuyên nhủ chúng ta phải bảo vệ, gắn bó với môi trường, với nguồn sống.
+ Phải đặt câu tục ngữ vào hoàn cảnh ra đời của nó cách xa thời đại ngày nay bao thế kỉ, khi mà nền kinh tế tiểu nông còn thô sơ, lạc hậu theo chế độ tự cung tự cấp thì chúng ta mới thấy được mặt đúng đắn và tích cực của nó.Thời bấy giờ, từng người, từng nhà phải hoàn toàn tự lo cho cuộc sống của bản thân , gia đình. Nhu cầu cuộc sống rất thấp, rất đơn giản nên sự trao đổi, ràng buộc giữa người với người chưa phức tạp lắm. Chính vì vậy, người ta phải gắn bó chặt chẽ và có ý thức bảo vệ nơi sinh ra và nuôi dưỡng mình.
- Mặt tích cực
Câu tục ngữ nói ở trên đã nói nên rất đúng khi nó là một lời phê phán lối sống thực dụng, ích kỉ hại nhân, chỉ biết bo co giữ lấy quyền lợi vật chất cho riêng mình mà thờ ơ, thậm chí xâm phạm đến quyền lợi của người khác. Lối sống ấy như đã bị nhân dân ta nhiều lần đả kích và lên án : Của mình thì dữ bo bo, Của người thì thả cho bò nó ăm.
- Mặt tiêu cực:
Nếu như câu tục ngữ , câu “Ăn cây nào rào cây nấy” trên là phát ngôn của một quan niệm sống mang nặng tính cá nhân thực dụng và ích kỉ thì nó rất đáng cho chúng ta phê phán. Tại sao như vậy?
Bởi vì mỗi một con người là một thành viên của cộng đồng : Gia đình, tập thể, xã hội. Trong cuộc sống thường ngày đang diễn ra không ngừng, mọi người đều có mối quan hệ đa chiều với nhau, không ai có thể phủ nhận thực tế này. Chúng ta như đều thấy rõ là người nông dân cày cấy trên đồng ruộng, dầu dãi một nắng hai sương, làm ra của khoai, hạt lúa nuôi đời. Người công nhân trong nhà máy, xí nghiệp sản xuất ra hằng trăm , hàng ngàn mặt hàng phục vụ nhu cầu đời sống. Người thầy đứng trên bục giảng truyền đạt kiến thức cho con em nhân dân. Người chiến sĩ ngày đêm nắm chắc tay súng bảo vệ Tổ quốc…Tất cả đều có mối liên quan chặt chẽ với nhau. Do đó, nếu chỉ khư khư bảo vệ lợi ích của riêng mình mà không biết đến lợi ích toàn cục thì sẽ là một sai lầm lớn.
Có những quyền lợi của cả cộng đồng ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp tới quyền lợi của mỗi cá nhân, đó là quyền lợi của giai cấp, dân tộc. Nhân dân ta cũng đã có câu: Nước mất thì nhà tan. Và như vậy thì quyền lợi của mỗi người cũng chẳng còn. Quan niệm sống ích kỉ, thực dụng nhiều khi biến con người thành nạn nhân của chính nó. Kẻ ích kỉ hẹp hòi là kẻ suy thoái về mặt đạo đức, sống tách rời và đi ngược lại truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc.
- Đánh giá vấn đề:
Theo em, quan niệm sống đúng đắn là quan niệm: Mình vì mọi người, mọi người vì mình. Sống trong một tập thể, mỗi người phải có trách nhiệm chăm lo, vun đắp và góp phần xây dựng quyền lợi chung, bởi trong đó có quyền lợi của cá nhân mình. Xã hội mới không phủ nhận quyền lợi cá nhân mà ngược lại rất tôn trọng, nếu nó không xâm phạm tới quyền lợi của người khác, của tập thể, giai cấp và dân tộc. Thực tế ngày nay cho thấy có biết bao bạn học sinh giỏi đã đem lại vinh dự cho bản thân, gia đình và nhà trường. Bao người làm ăn giỏi góp phần ích nước, lợi nhà, dân giàu, nước mạnh.
C. Kết bài:
- Câu tục ngữ “Ăn cây nào, rào cây nấy” như giúp cho hiểu ra được nhiều điều từ cuộc sống.
- Khẳng định thông điệp, những bài học ngàn xưa gửi gắm vào đó
Video Bình luận câu tục ngữ "Ăn cây nào, rào cây nấy"
Câu tục ngữ Ăn cây nào, rào cây nấy của người xưa không ngờ hôm nay lại trở thành đề tài bình luận sôi nổi của tổ em. Đó có phải là sự thể hiện của một trong nhiều quan niệm sống ở đời? Nhiều bạn cho rằng câu tục ngữ này đúng ít, sai nhiều, nhưng cũng có bạn lại khẳng định nó hoàn toàn đúng. Ai cũng có dùng lí lẽ để chứng minh cho ý kiến của mình. Theo em, câu tục ngữ trên có mặt đúng và có mặt cho đúng.
Nghĩa chính của câu tục ngữ trên là: Ăn quả cây nào thì phải vun xới, giữ gìn, bảo vệ cây ấy. Nhưng cũng giống như bao câu tục ngữ ngắn gọn và hàm xúc khác, ý nghĩa của nó không chỉ dừng lại ở đó. Sâu xa hơn, câu tục ngữ trên là một lời khuyên nhủ chúng ta phải bảo vệ, gắn bó với môi trường, với nguồn sống.
Đặt câu tục ngữ vào hoàn cảnh ra đời của nó cách xa thời đại ngày nay bao thế kỉ, khi mà nền kinh tế tiểu nông còn thô sơ, lạc hậu theo chế độ tự cung tự cấp thì chúng ta mới thấy được mặt đúng của nó. Lúc bấy giờ, từng người, từng nhà phải hoàn toàn tự lo cho cuộc sống của bản thân , gia đình. Nhu cầu cuộc sống rất thấp, rất đơn giản nên sự trao đổi, ràng buộc giữa người với người chưa phức tạp lắm. Vì vậy, người ta phải gắn bó chặt chẽ và có ý thức bảo vệ nơi sinh ra và nuôi dưỡng mình.
Câu tục ngữ trên rất đúng khi nó là một lời phê phán lối sống thực dụng, ích kỉ hại nhân, chỉ biết bo co giữ lấy quyền lợi vật chất cho riêng mình mà thờ ơ, thậm chí xâm phạm đến quyền lợi của người khác. Lối sống ấy đã bị nhân dân ta nhiều lần đả kích và lên án : Của mình thì dữ bo bo, Của người thì thả cho bò nó ăm.
Trên đây là mặt đúng của câu tục ngữ, còn mặt chưa đúng của câu tục ngữ ở chỗ nào?
Nếu câu tục ngữ trên là phát ngôn của một quan niệm sống mang nặng tính cá nhân thực dụng và ích kỉ thì nó rất đáng cho chúng ta phê phán. Tại sao như vậy?
Bởi vì mỗi con người là một thành viên của cộng đồng : gia đình, tập thể, xã hội. Trong cuộc sống hằng ngày, mọi người đều có mối quan hệ đa chiều với nhau, không ai có thể phủ nhận thực tế này. Chúng ta thấy rõ là người nông dân cày cấy trên đồng ruộng, dầu dãi một nắng hai sương, làm ra của khoai, hạt lúa nuôi đời. Người công nhân trong nhà máy, xí nghiệp sản xuất ra hằng trăm , hàng ngàn mặt hàng phục vụ nhu cầu đời sống. Người thầy đứng trên bục giảng truyền đạt kiến thức cho con em nhân dân. Người chiến sĩ ngày đêm nắm chắc tay súng bảo vệ Tổ quốc…Tất cả đều có mối liên quan chặt chẽ với nhau. Do đó, nếu chỉ khư khư bảo vệ lợi ích của riêng mình mà không biết đến lợi ích toàn cục thì sẽ là một sai lầm lớn.
Có những quyền lợi của cả cộng đồng ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp tới quyền lợi của mỗi cá nhân, đó là quyền lợi của giai cấp, dân tộc. Nhân dân ta cũng đã có câu: Nước mất thì nhà tan. Và như vậy thì quyền lợi của mỗi người cũng chẳng còn. Quan niện sống ích kỉ, thực dụng nhiều khi biến con người thành nạn nhân của chính nó. Kẻ ích kỉ hẹp hòi là kẻ suy thoái về mặt đạo đức, sống tách rời và đi ngược lại truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc.
Theo em, quan niệm sống đúng đắn là quan niệm: Mình vì mọi người, mọi người vì mình. Sống trong một tập thể, mỗi người phải có trách nhiệm chăm lo, vun đắp và góp phần xây dựng quyền lợi chung, bởi trong đó có quyền lợi của cá nhân mình. Xã hội mới không phủ nhận quyền lợi cá nhân mà ngược lại rất tôn trọng, nếu nó không xâm phạm tới quyền lợi của người khác, của tập thể, giai cấp và dân tộc. Thực tế ngày nay cho thấy có biết bao bạn học sinh giỏi đã đem lại vinh dự cho bản thân, gia đình và nhà trường. Bao người làm ăn giỏi góp phần ích nước, lợi nhà, dân giàu, nước mạnh.
Qua buổi thảo luận về câu tục ngữ: Ăn cây nào, rào cây nấy, chúng em hiểu ra được nhiều điều. Tuy các ý kiến chưa phải là đã thống nhất với nhau hoàn toàn nhưng điều ai cũng thấy là cách sống chỉ biết mình không còn phù hợp trong hoàn cảnh hiện nay nên trước sau, nó sẽ bị loại trừ. Có như vậy, xã hội mới phát triển theo chiều hướng ngày càng tốt đẹp.
Ca dao, tục ngữ là những ý kiến quý báu mà cha ông ta muốn gửi tới con cháu mình hôm nay. Nó là những bài học kinh nghiệm mà người xưa muốn đúc kết lại để người đời sau có thêm kinh nghiệm sống, kinh nghiệm ứng xử trong xã hội
Câu tục ngữ “Ăn cây nào rào cây ấy” thể hiện việc chúng ta phải biết vun vén cho những gì mình có, cho nơi mình làm, hay một tập thể mà mình là một thành viên trong đó.
Tuy nhiên câu tục ngữ “Ăn cây nào rào cây ấy có mặt đúng, mặt chưa đúng”. Mặt đúng là nó thể hiện sự vun vén, biết chăm lo cho thành quả lao động của mình, của tập thể mình. Là sự chăm sóc vun xới cho cây quả mà mình tốn nhiều công chăm sóc. Nếu như chúng ta không vun xới, chăm sóc rào dậu cho kỹ thì sẽ bị những động vật hoang phá hỏng, làm tổn thất thành quả của mình.
Nếu chúng ta đặt câu tục ngữ này trong hoàn cảnh người nông dân lao động ngày xưa thì sẽ thấy nó hoàn toàn đúng. Người dân của chúng ta thời xưa quanh năm chăm sóc vun trồng cho nền kinh tế nông nghiệp, trồng lúa nước các loại đậu, ngô khoai sắn…những cây ăn quả nếu người nông dân làm việc mà không rào dậu kỹ, bỏ bừa bãi, cho chim thú tới phá thì sẽ không có quả ngọt trái lành cho chúng ta thụ hưởng.
Chính vì vậy câu nói này thể hiện tính vun vén, cẩn thận chăm sóc những thành quả của mình không để người khác xâm hại tới lợi ích thành quả, mà tốn công gây dựng
Tuy nhiên, nếu như chúng ta mở rộng vấn đề thì sẽ thấy câu nói này có mặt không đúng lắm, bởi “ăn cây nào rào cây đấy” thì chỉ chăm lo cho đời sống quyền lợi riêng tư của mình mà không quan tâm tới quyền lợi của người khác. Nếu ai cũng nghĩ như vậy thì xã hội sẽ hình thành lối sống ích kỷ, không có tinh thần đoàn kết, chia ngọt sẻ bùi, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau giữa người với người sống trong cộng đồng.
Ăn cây nào rào cây ấy thể hiện lối sống ki bo giữ của theo kiểu “Của mình thì giữ bo bo, của người thì để cho bò nó xơi”. Cái gì liên quan tới lợi ích của mình thì quan tâm chăm sóc, vun vén, nhưng cái gì không có lợi ích quyền lợi của mình thì quăng bừa, bỏ bãi, thể hiện sự vô trách nhiệm, lối sống ích kỷ đáng phải lên án.
Trong xã hội hiện đại mỗi con người đều là một thành viên của một tập thể, của mối quan hệ tổng hợp nào đó. Nếu như tất cả mọi người chỉ quan tâm tới quyền lợi của mình mà không quan tâm tới lợi ích của người khác của tập thể thì sẽ nảy sinh những tính toán mưu lợi cá nhân, đẩy lùi sự phát triển của tập thể, rộng hơn là cả một đất nước.
Một đất nước muốn giàu mạnh thì các cá nhân phải cùng nhau phát triển vững mạnh, tạo ra nhiều của cải vật chất cho toàn xã hội, thì xã hội đó mới giàu mạnh được.
Quan niệm sống thực dụng, ích kỷ phải bị phê phán, nếu không sẽ hình thành thói quen xấu trong toàn thể xã hội cộng đồng, con người sống với nhau không còn truyền thống đoàn kết chia sẻ, kiến cuộc sống của con người ngày càng bon chen, đố kỵ
Câu tục ngữ “Ăn cây nào rào cây nấy” thể hiện mặt đúng mặt sai của mình. Chúng ta chỉ nên làm theo những ý nghĩa tích cực còn cái tiêu cực thì nên loại bỏ để xã hội ngày càng phát triển trong sạch vững mạnh hơn.
“Ăn cây nào, rào cây ấy” là câu tục ngữ đã có từ rất lâu đời, là người Việt Nam thì chắc chắn là ai cũng nhớ. Đây là lời khuyên của ông cha ta khuyên bảo con cháu: sống là phải có đạo đức, đồng thời thông qua đó để đề cập đến quyền lợi và trách nhiệm của người được hưởng lợi ích. Hễ nơi nào hoặc ai cho ta hưởng quyền lợi gì thì ta phải phục vụ cho người ấy, nơi ấy.
Ăn quả cây nào thì phải nhớ vun xới, giữ gìn, bảo vệ cây ấy. Nhưng cũng giống như bao câu tục ngữ ngắn gọn và hàm súc khác, ý nghĩa của nó không chỉ dừng ở đó. Sâu xa hơn, câu tục ngữ trên là một lời khuyên nhủ chúng ta phải bảo vệ, gắn bó với môi trường, với nguồn sống.
Thành quả mà chúng ta đang nhận lấy của ngày hôm nay chính là sự hy sinh của ông cha, của biết bao thế hệ người Việt đã ngã xuống vì độc lập, tự do và hạnh phúc của dân tộc. Vì vậy, chúng ta không chỉ biết hưởng thụ nhưng thành quả đấy mà phải biết phát huy cũng thổi bùng nó lên trở thành một hiện tượng một vấn đề được nhiều người quan tâm.
Bản thân mình rất thấm thía với câu tục ngữ này và luôn luôn biết quý trọng những công sức mà tập thể, cả đất nước đã tạo điều kiện cho thế hệ chúng ta cùng nhau phát triển. Chúng ta may mắn khi sống trong thời đại đất nước hòa bình, dân được ấm no hạnh phúc nhưng bạn biết không để có được cuộc sống như ngày hôm nay, ông cha ta đã đổ biết bao nhiêu máu xương của mình lên đó, người này ngã xuống người khác lại đứng lên thay thế.
Trải qua biết bao thăng trầm, biến cố của đất nước. Khi mà nền kinh tế tiểu nông của đất nước ta còn hết sức thô sơ và lạc hậu sản xuất theo hình thức tự cung tự cấp. Lúc bấy giờ, hầu như nhà nào lo cho nhà nấy, không có ai hơn ai, của ai thì người nấy ai, từng người, từng nhà phải hoàn toàn tự lo cho cuộc sống của bản thân, gia đình. Nhu cầu và điều kiện cuộc sống của họ còn quá thấp, quá đơn giản đơn giản, vì thế sự trao đổi, ràng buộc giữa người với người chưa phức tạp lắm. Nếu muốn Vì vậy, nếu muốn họ gắn bó chặt chẽ và có ý thức bảo vệ những gì thiết yếu đối với mình thì bắt buộc chúng ta phải có hình thức trao đổi, giao thương giữa các nhà, các vùng với nhau. Câu tục ngữ trên sẽ đúng khi nó là một lời phê phán lối sống thực dụng, ích kỉ hại nhân, chỉ biết bo bo giữ lấy quyển lợi vật chất cho riêng mình mà thờ ơ, thậm chí xâm phạm đến quyền lợi của người khác. Lối sống ấy đã bị nhân dân ta nhiều lần đả kích và lên án: Của mình thì giữ bo bo, Cùa người thì thả cho bò nó ăn.
Hoặc thời đất nước bị đô hộ, cả nước như chìm trọng vực sâu mà không biết bao giờ mới có thể thoát được. Chúng dùng mọi thủ đoạn, âm mưu để hành hạ dân ta, đồng hóa nhân dân ta. Nhưng tất cả những thế lực thù địch đó đã thất bại hoàn toàn trên đất nước nhỏ bé và lạc hậu này như nước ta. Chúng đã có lúc tưởng chừng như thâu tóm hết, khi mà chúng đã lôi kéo được những kẻ “phản động” đất nước mình. Nhưng rất tiếc, người dân Việt Nam chỉ có phần rất nhỏ thể loại đấy mà thôi, còn lại mọi người đều hết sức căm phẫn và quyết bảo vệ nên độc lập, hòa bình của đất nước đến hơi thở cuối cùng. Dù có khó khăn, gian lao bao nhiêu đi chăng nữa cũng không gục ngã.
“Trồng cây” mong đến ngày có quả, thu hoạch về để sử dụng, phục cho như cầu của bản thân và xã hội. “Rào” là quá trình người ta dùng tay tre để rào dậu, cắt nhưng cành thừa của thân cây tre ra rào xung quanh cây tránh để kẻ trộm hoặc trâu bò không vào phá phách được. Nhưng hiểu theo nghĩa bóng của cầu tục ngữ này thì: Dù bạn là ai trong xã hội này đều phải chịu sự quản lý của ai, của cộng đồng nào, hay của quốc gia nào thì mang ơn của người đó, cộng đồng đó, quốc gia đó.
Hoặc một ví dụ đơn giản làm nhân viên của một công ti nào đó phải tuân thủ theo phép tắc quy định của công ti đó,chịu sự kỉ luật của công ti đó, thậm chí còn phải có ý thức tổ chúc kỉ luật để làm thành viên tích cực xây dựng công ti đó phát triển ngày một tốt hơn. Vậy là việc ăn cây nào rào cây nấy đó bạn!
Hoặc ví dụ như có Một anh hướng dẫn viên của một công ty du lịch, lữ hành nọ được xem là lão làng của cả công ty, nhưng lại tự tung name card tự in của mình cho các trưởng đoàn khách inbound của công ty và hay nhắn nhủ “sau này có tour qua Việt Nam, hãy liên lạc với tôi bán giá rẻ hơn” và anh ấy đã tự làm tour mà không thông qua công ty mình. Giá bán tất nhiên phải rẻ hơn công ty làm rồi vì công ty du lịch phải gánh bao nhiêu chi phí không tên như điện nước, văn phòng, nhân sự, hội chợ du lịch, sales call, và cả giấy phép lữ hành quốc tế nặng nề trên vai những người quản lý…. Điều này ai làm việc cũng đều hiểu nhưng bản thân anh ấy “cố tình không hiểu” để rồi khi mình phát giác hành động mờ ám đó, mình cắt tour không giao đoàn nữa thì quay ra nói xấu mình và gần đây nhất còn mượn danh cá nhân mình để mượn tiền từ những hãng mà mình làm đối tác với họ. Nhưng các bạn ạ, “Trời bất dung gian” vì “đi đêm cũng có ngày gặp ma” khi mà tour “chui” của anh chàng ấy “bị bể” và giờ phải trốn chui nhủi vì các chủ nợ nhà hàng khách sạn, nhà xe tìm kiếm ráo riết. Thử hỏi anh chàng tham lam ấy còn chỗ đất để hành nghề không?!
Hiện tượng “ăn cây nào phá rào cây đó” còn hay xảy ra với đối tượng sales tour, tư vấn viên bán tour. Làm con người đương nhiên luôn luôn muốn tìm kiếm cho mình những điều kiện sống tốt hơn, thu nhập tốt hơn nhưng không có nghĩa là bất chấp mọi hoàn cảnh và “thủ đoạn”. Rất nhiều bạn sales tour suy nghĩ “khách hàng này tôi mang về thì hoàn toàn là của tôi” và khi họ sang một công ty mới, họ lại mang “nhưng gì thuộc về họ” để làm “ưu thế ghi điểm” cho công ty mới kia mà “cố ý” không hiểu rằng, để có được những gì gọi là “của riêng” ấy, công ty du lịch trước đó đã phải tốn công, tốn sức, cả mồ hôi nước mắt của cả một tập thể để giành giật trong thương trường về công ty và nuôi sống tập thể. Và người sales ấy may mắn được chăm sóc những khách hàng đến với công ty tự cho mình có quyền được “thừa hưởng trọn vẹn” và có quyền sinh sát trong tay. Thử hỏi có công bằng với công ty du lịch ấy hay không khi mà đổ mồ hôi sôi nước mắt, công sức marketing, làm thương hiệu, gánh vác bao nhiêu chi phí có tên và không tên lẫn 1 trách nhiệm nặng nề là đảm bảo nguồn thu nhập cho cả tập thể tồn tại. Còn chưa kể tới công ty ấy đã cho bạn cơ hội được từng trãi, được trãi nghiệp nghiệm bao nhiêu cung đường tour, dịch vụ, hay cho bạn những kiến thức vô giá trong cuộc sống, nghề nghiệp. Bản thân tôi từng chứng kiến bao cảnh éo le, nhiều bạn bè quản lý, chủ doanh nghiệp của tôi phải than trời, khóc ròng và đành đoạn khai phá sản cũng vì những nhân sự “phá rào” như vậy. Tôi cho rằng không đáng có những chuyện như vậy xảy ra!
Trong kho tàng ca, dao tục ngữ của ông cha ta có những câu tục ngữ rất đáng giá đã để lại những bài học vô cùng quý giá cho chúng ta. Tuy nhiên, không phải bao giờ các lời răn dạy của cha ông ta cũng đúng hoàn toàn 100% mà có những câu tục ngữ nỏ chỉ phù hợp với một hoàn cảnh nhất định và một trong số đó chính là câu tục ngữ ăn cây nào rào cây ấy.
Câu tục ngữ ăn cây nào rào cây ấy nó thể hiện rất nhiều ý nghĩa nhân sinh ở đời. Về mặt nghĩa nổi của nó chúng ta có thể hiểu là ăn cây nào thì phải chăm lo vun xới cho loài cây ấy. Nó còn khuyên chúng ta nên biết bảo vệ những gì có ích cho chúng ta, muốn được ăn no ấm thì phải chăm chút cho nó. Câu tục ngữ đã ra đời cách chúng ta hàng trăm thế kỷ và xét về nền kinh tế thô sơ lạc hậu thì việc ăn cây nào rào cây ấy là một việc làm hết sức bình thường. Hoàn cảnh lúc bấy giờ thì từng người từng nhà phải biết lo cho cuộc sống của gia đình mình. Nhu cầu của cuộc sống chưa cao, môi trường và sự trao đổi cũng hết sức đơn giản. Vì vậy cho nên cần gắn chặt với nhu cầu và lợi ích của bản thân.
Mặt khác câu tục ngữ cũng phê phán những người có lối sống ích kỷ chỉ biết bảo vệ lấy đồ vật của mình còn của người khác thì ngang nhiên phá hoại, thờ ơ. Lối sống này đã bị nhân dân ta phê phán từ ngàn đời nay.
Tuy nhiên, câu tục ngữ Ăn cây nào rào cây ấy cũng còn rất phiến diện chưa thật sự đầy đủ. Vì xét về nghĩa của câu tục ngữ này nó mang nặng tính cá nhân, ích kỷ. Mỗi một thành viên trong gia đình là một cộng đồng và trong cuộc sống hằng ngày sẽ không tránh khỏi những chuyện này chuyện nọ nên phải biết yêu thương lấy nhau. Người nông dân sản xuất ra hạt gạo cho chúng ta, người chiến sĩ bảo vệ Tổ quốc tươi đẹp cho chúng ta ngày hôm nay, những người thầy giáo đã có công giảng dạy chúng ta nên người… chúng ta phải biết ơn những người đã cho ta cuộc sống tốt đẹp ngày hôm nay chứ không phải chỉ biết đến lợi ích của bản thân.
Tất cả các mối quan hệ trong xã hội đều có liên quan đến nhau nên nếu chúng ta chỉ khư khư bảo vệ cho lợi ích của riêng thì sẽ ảnh hưởng đến lợi ích của quốc gia dân tộc. Nhân dân ta đã có câu nước mất nhà tan cho nên chúng ta phải biết đùm bọc, trân trọng yêu thương đồng loại.
Có thể mỗi người trong chúng ta sẽ có những cái nhìn khác nhau về câu tục ngữ Ăn cây nào rào cây ấy, nhưng theo quan điểm của cá nhân tôi thì chúng ta nên có những cái nhìn hết sức khách quan và đúng đắn về câu tục ngữ trên để có được lối ứng xử đúng đắn trong moi trường và xã hội
Sống trong xã hội, mỗi cá nhân phải có trách nhiện đối với tập thể, phải mang kỳ tích đến cho mọi người. Tục ngữ lại có câu
"Ăn cây nào rào cây ấy".
Quan niệm ấy đúng hay sai ta phải hiểu như thế nào cho đúng
Nghĩa đen: Khi ta ăn quả của cây nào thì ta lo chăm bảo vệ cây ấy. Nghĩa bóng: đối với công việc bộn bề vốn gì hoạc nơi nào ta có quyền thì ta phải ra sức bảo vệ,góp công sức vào việc đổi mới tổ chức đó. Cũng có nghĩa: Những việc không liên quan tới bản thân thì không phải bận tâm.
Quan niệm trên có phần đúng:
Xuất phát từ cơ sử nền sản xuất tự cung tự cấp, trong hoàn cảnh xã hội cũ, mọi người ai lo phận nấy thi quan niệm ấy có phần đúng. Điều này có ý nghĩa thiết thực miễn sao quyền của cá nhân này chính đáng và không làm ảnh hưởng đến quyền lợi chung của tập thể, của người khác.
Trong những cơ sở sản xuất cá nhân, tổ hợp các nhân phục vụ và bảo vệ cơ sở hoạt động của mình là điêu chính đáng và đó cũng là một trách nhiệm của những cá nhân hưởng thụ quyền lợi.
Quan niệm trên còn hạn chế:
Tuy nhiên câu tục ngữ trên phản ánh một ý thức cá nhân ích kỉ, không phù hợp mang tính cục bộ, địa phương chủ nghĩa. Như vậy có những "cây" mà mình "không ăn" nhưng lại rất cần cho tập thể, cho lợi ích chung thi ta có nên "rào" lại không? Ta cần phải góp phần xây dựng, bảo vệ lợi ích chung của mọi người dù lợi ích đó mình chưa trực tiếp hưởng thụ.
Quan niệm trên đã gây ra tư tưởng hẹp hòi, cục bộ làm thiệt hại đến quyền lợi chung của cả nước, của tập thể khác.
Quan niệm đúng đắn:
Chăm lo lợi ích cá nhân, chăm lo lợi ích cho tập thể như trong đó có mình, đó là quyền lợi chính đáng. Tuy nhiên phải có cái nhìn rộng lắm đó là có trách nhiệm với toàn cục góp công sức sẻ chia chăm lo, xây dựng một tập thể chung, của địa phương khác, của xã hội của cả nước. Được như vậy ta mới đảm bảo quyền lợi lâu dài. Bởi vì quyền lợi cá nhân nằm trong quyền lợi tập thể.
Trong hoàn cảnh đất nước đang xây dựng chủ nghĩa xã hội vì nguyên tắc "Minh vui vì người thì quan niệm sống theo câu tục ngữ "Ăn cây nào rào cây ấy" là không phù hợp.
Quan niệm này được gắn bó với rất nhiều lĩnh vực, nhiều hệ thống giá trị: ăn-nói, ăn - ở, ăn - làm, ăn - mặc… "Ăn" như một quả cân để đo các giá trị văn hóa khác, để phân định phẩm chất tốt - xấu, khinh - trọng, sang - hèn; hoặc gợi ra những lời khuyên: nên thế này, đừng thế nọ…Tất nhiên, "ăn" không phải khái niệm dành riêng cho con người. Chính vì vậy mà ông cha đã rút ra được kinh nghiệm xương máu rằng: “Ăn cây nào thì rào cây đấy”.
“Ăn cây nào, rào cây ấy” là câu tục ngữ đã có từ rất lâu đời, là người Việt Nam ai cũng nhớ. Đây là lời khuyên về đạo đức, lối sống, đề cập đến quyền lợi và trách nhiệm của người được hưởng lợi ích. Hễ nơi nào hoặc ai cho ta hưởng quyền lợi gì thì ta phải phục vụ cho người ấy, nơi ấy.
Nhưng với con người, ngoài việc tìm kiếm nguyên liệu, không ngừng sáng tạo trong nghệ thuật chế biến, tìm tòi, phát hiện về mặt khoa học dinh dưỡng, phòng và chữa bệnh tật, còn có một nhu cầu khác là nhu cầu giao tiếp, ăn còn thể hiện phong cách và các quy tắc ứng xử trong khi ăn uống nữa. Điều này hết sức phong phú và sinh động mà mỗi vùng, mỗi dân tộc cũng có những đặc trưng khác nhau.
Nghĩa gốc của câu tục ngữ này là: Trồng cây mong được có quả, thu hoạch về để sử dụng thì gọi luôn là trồng cây được ăn quả. Rào là quá trình dùng tay tre để rào dậu, cắt những cành thừa của thân cây tre ra rào xung quanh cây mà cho quả đó để kẻ trộm hoặc trâu bò không vào phá phách được. Ví dụ trồng nhãn vải thì đến thời kì ra hoa kết trái phải rào nhãn vải, trồng dưa trồng đậu đến thời kì đơm bông kết trái cũng phải rào dưa rào đậu.
Nghĩa chuyển của câu này đó là: Chịu sự quản lý của ai, của cộng đồng nào, của quốc gia nào thì mang ơn của người đó, cộng đồng đó, quốc gia đó. Hoặc một ví dụ đơn giản làm nhân viên của một công ty nào đó phải tuân thủ theo phép tắc quy định của công ty đó, chịu sự kỷ luật của công ty đó, thậm chí còn phải có ý thức tổ chức kỷ luật để làm thành viên tích cực xây dựng công ty đó phát triển ngày một tốt hơn. Vậy là việc ăn cây nào rào cây nấy đó bạn.
Chính vì vậy, chúng ta thế hệ đang được hưởng thụ phân công lao mà ông cha ta đã phải đổ biết bao nhiêu mồ hôi, nước mắt, thậm chí cả máu để giữ gìn cho con cháu. Vì thế, hưởng thụ cũng phải biết điều, đã hưởng thì phải làm sao coi cho được để mà còn hưởng lâu dài, đó là nói kiểu thực dụng. Còn thanh cao hơn là phải biết ơn và thể hiện lòng biết ơn của mình như thế nào coi cho được.
Chúng ta đang sinh sống học tập ở nước Việt Nam, nơi sinh ra và nuôi dưỡng bạn, dù nghèo hay giàu bạn cũng phải trân trọng. Đừng chống đối hay đả phá hay bán rẻ cho ngoại bang.
Tóm lại, câu tục ngữ một lần nữa nhắc nhở chúng ta phải biết ơn những người đã hy sinh xương máu của mình để mang lại cho chúng ta cuộc sống ấm no, hạnh phúc như ngày hôm nay. Chúng ta không chỉ biết hưởng thụ mà hãy biến những thành quả đó trở thành nguyên liệu cho con cháu của mình sau này.
Có thể nói rằng sống trong xã hội, dường như mỗi cá nhân chúng ta như lại phải có trách nhiệm đối với tập thể, và hơn nữa là phải luôn cố gắng phấn đấu và mang kỳ tích đến cho mọi người. Và trong kho tàng ca dao tục ngữ lại có câu”Ăn cây nào rào cây ấy”. Và đây là một quan điểm đúng hay sai vẫn đang tốn nhiều giấy mực để trả lời.
Đầu tiên ta phải hiểu được thế nào là “rào cây ấy”. Trong khi việc giải nghĩa các câu tục ngữ thì bao giờ cũng có hai nghĩa đó là nghĩa hàm ngôn và nghĩa tường minh hay còn gọi là nghĩa đen. Nghĩa đen của câu này chính là việc khi ta ăn quả của cây nào thì ta lo chăm bảo vệ cây ấy mà thôi, “ăn cây nào thì rào cây ấy” mà thôi. Nghĩa bóng ở đây mà câu tục ngữ mang lại đó chính là khi đối với công việc bộn bề vốn gì hoặc nơi nào ta lại như có quyền thì ta phải ra sức bảo vệ, và phải góp công sức vào việc đổi mới tổ chức đó. Điều này cũng có nghĩa rằng những gì ta không nhận được lợi từ đó thì không cần thiết phải có trách nhiệm làm gì cả.
Thực ra quan niệm trên có phần đúng. Đúng là bởi sao? Bởi cũng đã xuất phát từ cơ sử nền sản xuất tự cung tự cấp, đặc biệt là trong cả những hoàn cảnh xã hội cũ. Trong xã hội cũ dường như mọi người ai lo phận nấy thi quan niệm ấy có phần đúng. Và có thể thấy rằng cũng chính điều này dường như cũng đã có ý nghĩa thiết thực miễn sao rằng chính quyền của cá nhân này chính đáng và lại như không được làm ảnh hưởng đến quyền lợi chung của tập thể, của người khác.
Đó là việc trong những cơ sở sản xuất cá nhân, thì dường như những tổ hợp các nhân phục vụ và bảo vệ cơ sở hoạt động của mình được xem là điều chính đáng và đó cũng được xem chính là một trách nhiệm của những cá nhân hưởng thụ quyền lợi.
Qua đây có thể thấy được quan niệm trên còn hạn chế: Tuy nhiên câu tục ngữ trên phản ánh đó chính là một ý thức cá nhân ích kỉ, không phù hợp mang tính cục bộ, địa phương chủ nghĩa. Có lẽ chính vì như vậy có những “cây” mà mình “không ăn” nhưng lại rất cần cho tập thể, cho lợi ích chung thi ta có nên “rào” lại không? Ta cũng nên cần phải góp phần xây dựng, và đó chính là việc bảo vệ lợi ích chung của mọi người dù lợi ích đó mình chưa trực tiếp hưởng thụ.
Quan niệm trên dường như cũng đã gây ra tư tưởng hẹp hòi và tạo ra một sự cục bộ làm thiệt hại đến quyền lợi chung của cả nước, của tập thể khác.
Ngoài ra câu tục ngữ cũng có ý đúng đó là khi ta chăm lo lợi ích cá nhân, chăm lo lợi ích cho tập thể như phải nói rằng trong đó có mình. Chính điều đó cũng là quyền lợi chính đáng. Tuy nhiên, chúng ta lại phải có cái nhìn rộng lắm đó là có trách nhiệm với toàn cục góp công sức sẻ chia chăm lo cũng như để xây dựng một tập thể chung, của địa phương khác, của xã hội của cả nước. Và có thể hiểu được như vậy ta mới đảm bảo quyền lợi lâu dài. Và cũng chính bởi vì quyền lợi cá nhân nằm trong quyền lợi tập thể.
Nhất là trong hoàn cảnh đất nước đang xây dựng chủ nghĩa xã hội, cũng chính vì nguyên tắc “Mình vui vì người thì quan niệm sống theo câu tục ngữ “Ăn cây nào rào cây ấy” là không phù hợp nữa, và hãy chọn cho mình một lối sống đẹp.
Tục ngữ thuộc thể loại văn học dân gian gồm những câu nói ngắn gọn, súc tích, cô đọng, dễ ghi nhớ. Nó đúc kết những kinh nghiệm, tri thức, triết lí của nhân dân ta. Tục ngữ thường hàm chứa những bài học mà cha ông muốn gửi đến các thế hệ sau. Câu tục ngữ “Ăn cây nào rào cây đấy” không nằm ngoài quy luật đó.
“Ăn” là hoạt động cắn, nhai, nuốt thức ăn, bổ sung năng lượng nhằm mục đích duy trì sự sống. “Rào” là hành động ngăn xung quanh một vật thể hoặc một khu vực để bảo vệ khu vực đó. Câu tục ngữ trên hiểu theo nghĩa đen là ăn thành quả của cây nào thì phải biết bảo vệ cây ấy để nó được phát triển tốt. Bên cạnh đó “Ăn cây nào rào cây đấy” còn gửi gắm đến chúng ta thông điệp hãy biết bảo vệ môi trường sống. Khi nền kinh tế chưa phát triển như hiện tại, cuộc sống tự cung tự cấp thì con người sống chủ yếu phụ thuộc vào thiên nhiên, khai thác từ thiên nhiên để phục vụ cuộc sống của mình. Chính vì vậy nên phải biết bảo vệ môi trường, bảo vệ thiên nhiên để duy trì nguồn sống.
Sâu xa hơn, “Ăn cây nào rào cây đấy” còn ngụ ý con người cần trân trọng và biết ơn những thành quả mà người đi trước để lại. Được sống trong cuộc sống hòa bình, no ấm như ngày hôm nay là sự hi sinh của biết bao con người, chiến sĩ ngã xuống ngày hôm qua. Ta biết ơn Đảng, biết ơn Bác Hồ đã mang lại nền độc lập, tự do cho dân tộc. Chúng ta cũng cần phải biết ơn những người đã giúp đỡ mình vượt qua khó khăn bởi nếu không có họ thì có lẽ chúng ta đã gục ngã.
Chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao cũng đồng nghĩa với việc con người lại luôn tìm những mánh khóe, thủ đoạn để lừa lọc lẫn nhau nhằm tư lợi cho bản thân. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp các trường hợp nhân viên bán ý tưởng của công ty mình cho công ty khác với giá cao để chuộc lợi, …Họ đã quên mất rằng cái lợi của công ty chính là cái lợi của bản thân và ngược lại. Họ đã vì đồng tiền mà bán rẻ đi công sức của biết bao đồng nghiệp, nhân viên.
Đồng thời câu tục ngữ này cũng ngầm phê phán lối sống ích kỉ, thực dụng, chỉ biết đến lợi ích vật chất của mình mà có thể tranh giành, giẫm đạp lên quyền lợi của người khác. Con người là tổng hòa của các mối quan hệ xã hội, chúng ta sống và sinh hoạt trong một cộng đồng nên cần biết hài hòa mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể. Ai đó đã từng nói rằng giọt nước chỉ hòa vào biển cả mới không cạn mà thôi. Chúng ta không thể tồn tại một cách đơn lẻ nên mối quan hệ giữa bản thân với mọi người xung quanh là vô cùng cần thiết.
“Ăn cây nào rào cây đấy” có tính giáo dục sâu sắc. Chúng ta biết bảo vệ thành quả mà chúng ta được thừa hưởng và không ngừng vun xới, phát triển nó thì những giá trị ấy không bao giờ mai một. Hơn nữa, chúng ta cũng cần biết chia sẻ với người khác bởi “sống là cho đâu đâu chỉ nhận riêng mình” (Tố Hữu). Bản thân mỗi người cần phải có trách nhiệm với những gì được thừa hưởng. Đó là trách nhiệm đối với các thế hệ đi trước hay rộng hơn là trách nhiệm với nhân dân, đất nước. Ngoài ra, chúng ta cần xây dựng lối sống vị tha, biết đặt quyền lợi của tập thể lên trên quyền lợi của mình, cống hiến, đóng góp sưc mình vào các công việc chung của cọng đồng, tổ chức. Có như vậy tập thể mới hoàn thiện và vững mạnh.
Câu tục ngữ trên đã giúp chúng ta nhìn nhận lại chính lối sống của bản thân. Có bao giờ bạn thấy biết ơn gia đình, cha mẹ – những người đã cho bạn cuộc sống như ngày hôm nay chưa?
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
2021 © All Rights Reserved.