Toptailieu.vn xin giới thiệu sơ lược Lý thuyết Sự điện li (Lý thuyết + 35 bài tập có lời giải) Hóa học 11 chọn lọc, hay nhất giúp học sinh lớp 11 ôn luyện để nắm chắc kiến thức cơ bản và đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa học.

Mời các bạn đón xem:

Sự điện li (Lý thuyết + 35 bài tập có lời giải)

A. Lý thuyết Sự điện li

I. Hiện tượng điện li

1. Thí nghiệm

Hình 1: Bộ dụng cụ chứng minh tính dẫn điện của dung dịch

- Khi nối các đầu dây dẫn điện với cùng một nguồn điện, ta chỉ thấy bóng đèn ở cốc đựng dung dịch NaCl bật sáng.

⇒ Dung dịch NaCl dẫn điện, còn nước cất và dung dịch saccarozơ không dẫn điện.

- Nếu làm các thí nghiệm tương tự, người ta thấy: 

+ NaCl rắn, khan; NaOH rắn, khan; các dung dịch ancol etylic (C₂H₅OH), glixerol (C₃H₅(OH)₃) không dẫn điện.

+ Các dung dịch axit, bazơ và muối đều dẫn điện.

2. Nguyên nhân tính dẫn điện của các dung dịch axit, bazơ và muối trong nước

Nguyên nhân: Các dung dịch axit, bazơ và muối dẫn điện được là do trong dung dịch của chúng có các tiểu phân mang điện tích chuyển động tự do được gọi là các ion.

3. Các khái niệm cần nắm vững

- Sự điện li là quá trình phân li các chất trong nước ra ion.

- Chất điện li là những chất khi tan trong nước phân li ra ion.

⇒ Axit, bazơ và muối là những chất điện li.

- Sự điện li được biểu diễn bằng phương trình điện li.

Ví dụ:

- Muối phân li thành cation kim loại (hoặc cation amoni) và anion gốc axit:

$\mathrm{NaCl}\to {\mathrm{Na}}^{+} +{\mathrm{Cl}}^{-}$

NH₄Cl → NH₄⁺ + Cl^-

- Axit phân li thành cation H⁺ và anion gốc axit:

$\mathrm{HCl}\to {\mathrm{H}}^{+} +{\mathrm{Cl}}^{-}$

- Bazơ phân li thành cation kim loại và anion hiđroxit:

$\mathrm{KOH}\to {\mathrm{K}}^{+} +{\mathrm{OH}}^{-}$

Chú ý: Nhiều chất khi nóng chảy cũng phân li ra ion, nên ở trạng thái nóng chảy các chất này dẫn điện được.

II. Phân loại các chất điện li

Dựa vào mức độ phân li ra ion, chất điện li được chia thành hai loại:

1. Chất điện li mạnh

- Chất điện li mạnh là chất khi tan trong nước, các phân tử hoà tan đều phân li ra ion.

- Những chất điện li mạnh là:

+ Các axit mạnh như HCl, HNO₃, HClO₄, H₂SO₄, ...;

+ Các bazơ mạnh như NaOH, KOH, Ba(OH)₂ ,...

+ Hầu hết các muối.

- Phương trình điện li, người ta dùng một mũi tên chỉ chiều của quá trình điện li.

Ví dụ: 

$$\begin{gathered} {\mathrm{Na}}_2{\mathrm{SO}}_4\to 2{\mathrm{Na}}^{+} +{{\mathrm{SO}}_4}^{2-} \\ \mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2\to {\mathrm{Ba}}^{2+} +2{\mathrm{OH}}^{-} \end{gathered}$$

2. Chất điện li yếu

- Chất điện li yếu là chất khi tan trong nước chỉ có một phần số phân tử hoà tan phân li ra ion, phần còn lại vẫn tồn tại dưới dạng phân tử trong dung dịch.

- Những chất điện li yếu là:

+ Các axit yếu như CH₃COOH, HClO, H₂S, HF, H₂SO₃, ... ;

+ Các bazơ yếu như Bi(OH)₃, Mg(OH)₂, ...

+ Một số muối: HgCl₂; Hg(CN)₂; …

+ Nước (H₂O).

- Trong phương trình điện li của chất điện li yếu, người ta dùng hai mũi tên ngược chiều nhau.

-  Sự phân li của chất điện li yếu là quá trình thuận nghịch, khi nào tốc độ phân li và tốc độ kết hợp các ion tạo thành phân tử bằng nhau cân bằng của quá trình điện li được thiết lập.

Ví dụ:

${\mathrm{CH}}_3\mathrm{COOH}\rightleftarrows {\mathrm{CH}}_3{\mathrm{COO}}^{-} +{\mathrm{H}}^{+}$

Lưu ý: Cân bằng điện li là cân bằng động và tuân theo nguyên lí chuyển dịch cân bằng Lơ Sa-tơ-li-ê.

B. Bài tập Sự điện li

Câu 1: Các chất dẫn điện là

A. KCl nóng chảy, dung dịch NaOH, dung dịch HNO₃.

B. Dung dịch glucozơ, dung dịch ancol etylic, glixerol.

C. KCl rắn khan, NaOH rắn khan, kim cương.

D. Khí HCl, khí NO, khí O_3.

Đáp án: A

Câu 2: Trộn 200 ml dung dịch chứa 12 gam MgSO₄ với 300 ml dung dịch chứa 34,2 gam Al₂(SO₄)₃ thu được dung dịch X. Nồng độ ion $S{O}_4^{2-}$ trong X là

A. 0,2M. 

B. 0,8M. 

C. 0,6M.

D. 0,4M.

Đáp án: B

Câu 3: Một dung dịch chứa các ion: Cu²⁺ (0,02 mol), K⁺ (0,10 mol),  (0,05 mol) và  (x mol). Giá trị của x là

A. 0,050. 

B. 0,070. 

C. 0,030.

D. 0,045.

Đáp án: D

Câu 4: Trong dung dịch axit nitric (bỏ qua sự phân li của H₂O) có những phần tử nào ?

A. H⁺, $N{O}_3^{-}$. 

B. H⁺, $N{O}_3^{-}$, H₂O.

C. H⁺, $N{O}_3^{-}$, HNO₃.

D. H⁺, $N{O}_3^{-}$, HNO₃, H₂O.

Đáp án: B

Câu 5: Chất nào sau đây không dẫn điện được ?

A. KCl rắn, khan.

B. NaOH nóng chảy.

D. HBr hòa tan trong nước

Đáp án: A

Câu 6: Chất nào sau đây là chất điện li mạnh?

A. NaCl

B. CH₃COOH

C. H₂O

D. HF

Đáp án: A

Câu 7: Chất nào sau đây là chất điện li?

A. HCl 

B. C₆H₆

C. CH₄

D. C₂H₅OH

Đáp án: A

Câu 8: Phương trình điện li nào sau đây không đúng?

A. CH₃COOH$\rightleftarrows C{H}_3{\text{COO}}^{-}+H^{+}$

B. HCl →$H^{+}+C{l}^{-}$

C. H₃PO₄ →$3H^{+}+P{O}_4^{3-}$

D. Na₃PO₄ →$3N{a}^{+}+P{O}_4^{3-}$  

Đáp án: C

Câu 9: Dung dịch nào sau đây không dẫn điện được ?

A. Ca(OH)₂ 

B. CH₃OH

C. HCl

D. Al₂(SO₄)₃

Đáp án: B

Câu 10: Chất nào dưới đây thuộc loại chất điện li yếu?

A. HF. 

B. KCl.

C. NaOH.

D. H₂SO₄.

Đáp án: A

Câu 11: Chất nào dưới đây thuộc loại chất điện li?

A.  Glucozơ.

B.  Ancol etylic.

C.  KCl 

D.  axeton.

Đáp án: C

Câu 12: Dãy gồm các chất đều là chất điện li yếu là

A. Na₂SO₃, NaOH, CaCl₂, CH₃COOH.

B. H₂S, H₃PO₄, CH₃COOH, Cu(OH)₂.

C. BaSO₄, H₂S, CaCO₃, HgCl₂. 

D. CuSO₄, NaCl, HCl, NaOH.

Đáp án: B

Câu 13: Chất nào dưới đây không phải chất điện li?

A. CH₃COOH.

B. C₂H₅OH.

C. H₂O.

D. CuSO₄.

Đáp án: B

Câu 14: Cho các chất sau: H₂CO₃, Al₂(SO₄)₃, HNO₃, glucozơ, C₂H₅OH, NaOH, CH₃COOH, Ba(OH)₂, HF. số chất điện li mạnh là

A. 3.

B. 4.

C. 5.

D. 6.

Đáp án: B

Câu 15: Phương trình điện li nào dưới đây được viết đúng ?

A. H₂SO₄ $\rightleftarrows$ H⁺ + $HS{O}_4^{-}$ 

B. H₂CO₃ $\rightleftarrows$ H⁺ + $HC{O}_3^{-}$

C. H₂SO₃ $\rightleftarrows$ 2H⁺ + $S{O}_3^{2-}$

D. Na₂S $\rightleftarrows$ 2Na⁺ + $S^{2-}$

Đáp án: B

Câu 16: Chất nào sau đây không phải chất điện li trong nước?

A. HCl. 

B. CH₃COOH. 

C. C₆H₁₂O₆ (glucozơ). 

D. NaOH.

Đáp án: C

Câu 17: Chất nào sau đây là chất điện li mạnh:

A. HCl.

B. CH₃COOH.

C. Al(OH)₃.

D. C₆H₁₂O₆.

Đáp án: A

Câu 18: Dãy chất nào dưới đây chỉ gồm những chất tan và điện li mạnh?

A. HNO₃, Cu(NO₃)₂, Ca₃(PO₄)₂, H₃PO₄

B. H₂SO₄, NaCl, KNO₃, Ba(NO₃)₂

C. CaCl₂, CuSO₄, CaSO₄, HNO₃

D. KCl, H₂SO₄, H₂O, CaCl₂

Đáp án: B

Câu 19: Trong số các chất sau: HNO₂, CH₃COOH, KMnO₄, C₆H₆, HCOOH, HCOOCH₃, C₆H₁₂O₆, C₂H₅OH, SO₂, Cl₂, NaClO, CH₄, NaOH,  NH₃, H₂S. Số chất thuộc loại chất điện li là:

A. 8

B. 7

C. 9

D. 10

Đáp án: B

Câu 20: Trong dung dịch axit axetic (bỏ qua sự phân li của H₂O) có những phần tử nào ?

A. H⁺, $C{H}_{3}CO{O}^{-}$

B. H⁺, $C{H}_{3}CO{O}^{-}$, H₂O

C. CH₃COOH, H⁺, $C{H}_{3}CO{O}^{-}$, H₂O

D. CH₃COOH, $C{H}_{3}CO{O}^{-}$, H⁺

Đáp án: C

Câu 21: Dung dịch X gồm: 0,09 mol , 0,04 mol Na⁺, a mol Fe³⁺ và b mol . Khi cô cạn X thu được 7,715 gam muối khan. Giá trị của a và b lần lượt là

A. 0,05 và 0,05.

B. 0,03 và 0,02.

C. 0,07 và 0,08.

D. 0,018 và 0,027.

Đáp án: B

Câu 22: Một dung dịch chứa Mg²⁺ (0,02 mol), K⁺ (0,03 mol) , $C{l}^{-}$ (0,04 mol) và ion Z (y mol). Ion Z và giá trị của y là

A. $N{O}_3^{-}$(0,03).

B. $C{O}_3^{2-}$(0,015).

C. $S{O}_4^{2-}$(0,01).

D. $N{H}_4^{+}$(0,01).

Đáp án: A

Câu 23: Trong dung dịch CH₃COOH 0,043M, cứ 100 phân tử hòa tan có 2 phân tử phân li thành ion. Nồng độ của ion H⁺ là

A. 0,001M.

B. 0,086M.

C. 0,00086M.

D. 0,043M.

Đáp án: C

Câu 24: Dãy các chất đều là chất điện li mạnh là

A. KOH, NaCl, H₂CO_3.

B. Na₂S, Mg(OH)_{2 ,} HCl.

C. HClO, NaNO₃, Ca(OH)₂.

D. HCl, Fe(NO₃)₃, Ba(OH)₂

Đáp án: D

Câu 25: Trộn 400 ml dung dịch Fe₂(SO₄)₃ 0,2M với 100 ml dung dịch FeCl₃ 0,3M thu được dung dịch Y. Nồng độ ion Fe³⁺ trong Y là

A. 0,38 M.

B. 0,22 M.

C. 0,19 M.

D. 0,11M.

Đáp án: A

Câu 26: Chất nào sau đây điện li không hoàn toàn khi tan trong nước ?

A. K₂CO₃

B. NH₄NO₃

C. Ca(OH)₂

D. H₃PO₄

Đáp án: D

Câu 27: Cho các chất sau: K₃PO₄, H₂SO₄, HClO, HNO₂, NH₄Cl, Mg(OH)₂. Các chất điện li yếu là:

A. HClO, HNO₂, K₃PO₄. 

B. HClO, HNO₂, Mg(OH)₂.

C. Mg(OH)₂, NH₄Cl, HNO₂

D. Mg(OH)₂, HNO₂, H₂SO₄.

Đáp án: B

Câu 28: Chất nào sau đây là chất điện li yếu?

A. H₂SO₄. 

B. H₂S. 

C. Ba(OH)₂.

D. K₃PO₄.

Đáp án: B

Câu 29: Cho các dung dịch có cùng nồng độ mol 0,1M: NaCl, CH₃COOH, NH₃, C₂H₅OH. Dung dịch có độ dẫn điện tốt nhất là

A. NaCl

B. CH₃COOH

C. NH₃

D. C₂H₅OH

Đáp án: A

Câu 30: Trong các cặp chất dưới đây, cặp chất nào cùng tồn tại trong một dung dịch?

A. NaAlO₂ và HCl.

B. AgNO₃ và NaCl.

C. NaHSO₄ và NaHCO₃.

D. CuSO₄ và AlCl₃

Đáp án: D

Bài 31: Có 4 dung dịch: Natri clorua, rượu etylic, axit axetic, kali sunfat đều có nồng độ 0,1 mol/l. Khả năng dẫn điện của các dung dịch đó tăng dần theo thứ tự nào trong các thứ tự sau:

A. NaCl < C₂H₅OH < CH₃COOH < K₂SO₄.

B. C₂H₅OH < CH₃COOH < NaCl < K₂SO₄.

C. C₂H₅OH < CH₃COOH < K₂SO₄ < NaCl.

D. CH₃COOH < NaCl < C₂H₅OH < K₂SO₄.

Đáp án: B

Bài 32: Trong dung dịch axit nitric (bỏ qua sự phân li của H2O) có những phần tử nào ?

A. H⁺, NO₃^-.

B. H⁺, NO₃^-, H₂O.

C. H⁺, NO₃^-, HNO₃.

D. H⁺, NO₃^-, HNO₃, H₂O.

Đáp án: B

Bài 33: Trong dung dịch axit axetic (bỏ qua sự phân li của H₂O) có những phần tử nào ?

A. H⁺, CH₃COO^-.

B. H⁺, CH₃COO^-, H₂O.

C. CH₃COOH, H⁺, CH₃COO^-, H₂O.

D. CH₃COOH, CH₃COO^-, H⁺.

Đáp án: C

Bài 34: Cho các chất: phèn K – Al; C₂H₅OH; glucozơ; saccarozơ; tinh bột; dầu ăn; CH₃COOH; HCOOCH₃; CH₃CHO; C₃H₆; Ca(OH)₂; CH₃COONH₄; NaHCO₃; KAlO₂; C₂H₄(OH)₂; Phèn amoni – sắt. Số chất điện li là:

A. 6          

B. 7

C. 9          

D. 8

Đáp án: B

Bài 35: Chất nào sau đây không dẫn điện được ?

A. KCl rắn, khan.           

B. NaOH nóng chảy.          

C. CaCl2 nóng chảy.

D. HBr hòa tan trong nước

Đáp án: A