Tài liệu tác giả tác phẩm Dòng Sông Đen Ngữ văn lớp 7 Chân trời sáng tạo gồm đầy đủ những nét chính về văn bản như: tóm tắt, nội dung chính, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm, dàn ý từ đó giúp học sinh dễ dàng nắm được nội dung bài Dòng Sông Đen lớp 7.

Dòng Sông Đen - Ngữ văn lớp 7

I. Tác giả

- Jules Verne (1828-1905) 

- Quê quán: Pháp

- Ông người đi tiên phong trong thể loại văn học: Khoa học viễn tưởng và được coi là một trong những “Cha đẻ” của thể loại này

- Theo tổ chức Index Translationnum, ông là người có tác phẩm được dịch nhiều thứ ba trên thế giới, những tác phẩm của ông cũng được chuyển thể thành phim nhiều lần.

- Tác phẩm chính:

 + Với những tác phẩm nổi tiếng như Hành trình vào tâm Trái đất (1864), Hai vạn dặm dưới đáy biển (1870), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (1873), Jules Verne đã đề cập đến những cuộc phiêu lưu bằng máy bay, tàu ngầm hay những chuyến du hành vào vũ trụ trước khi những phương tiện này được con người phát minh trong thực tế. 

II. Tìm hiểu tác phẩm

1. Thể loại

Dòng “Sông Đen” thuộc thể loại truyện khoa học viễn tưởng

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Văn bản Dòng sông đen được trích từ chương 14, truyện Hai vạn dặm dưới đáy biển của Giuyn Véc-nơ, xuất bản năm 1870

3. Phương thức biểu đạt

Dòng “Sông Đen” có phương thức biểu đạt là tự sự, miêu tả, biểu cảm

4. Người kể chuyện

Dòng “Sông Đen” được kể theo ngôi thứ nhất

5. Tóm tắt văn bản Dòng “Sông Đen”

   Giáo sư A-rô-nắc nghĩ về thuyền trưởng Nê-mô mà không biết vì lí do gì ông ấy đã từ bỏ Tổ quốc. Thuyền trưởng Nê-mô tuy lạnh lùng nhưng tiếp đón A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len rất chu đáo. Giáo sư A-rô-nắc lần ngón tay trên bản đồ, tìm giao điểm độ kinh, độ vĩ mà Nê-mô đã chỉ. Giáo sư thấy các đại dương, lục địa đều có dòng sông của riêng mình: hải lưu đáng kể nhất Gơn-xtơ-rim và năm hải lưu lớn nhất. Tàu Nau-ti-lux chạy theo hải lưu Cư-rô-xi-ô, nghĩa là “Sông Đen” – dòng hải lưu nóng, khác hẳn các đại dương lạnh ngắt. Anh Công-xây và Nét len đã sững sờ trước cảnh huyền diệu của căn phòng trên tàu Nau-ti-lux mà Công-xây cứ ngỡ như là đang ở Viện bảo tàng Quebec. Sau đó, ba người tranh luận và say mê cảnh đẹp dưới biển sâu khi nhìn qua con tàu Nau-ti-lux…

6. Bố cục bài Dòng “Sông Đen”

Dòng “Sông Đen” có bố cục gồm 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “đại dương lạnh ngắt”: Suy nghĩ của giáo sư A-rô-nắc về con tàu và thuyền trưởng Nê-mô

- Phần 2: Còn lại: Cuộc tranh luận của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len trên con thuyền Nau-ti-lux

7. Giá trị nội dung

- Văn bản Dòng sông đen đã đem đến cho người đọc những trải nghiệm thú vị về những ngày đầu của hành trình hai vạn dặm dưới biển trên con tàu Nau-ti-lux của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len.

8. Giá trị nghệ thuật

- Tình huống truyện đặc biệt, từ đó thể hiện tầm nhìn, tính cách của A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len

- Không gian, thời gian: mang tính giả định

- Cốt truyện dựa trên thành tựu khoa học nhưng có thêm yếu tố giả tưởng, hư cấu

III. Tìm hiểu chi tiết

1. Suy nghĩ của giáo sư A-rô-nắc về con tàu và thuyền trưởng Nê-mô

- Giáo sư A-rô-nắc nghĩ về thuyền trưởng Nê-mô mà không biết vì lí do gì ông ấy đã từ bỏ Tổ quốc. 

+ Thuyền trưởng Nê-mô tuy lạnh lùng nhưng tiếp đón A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len rất chu đáo. 

- Giáo sư A-rô-nắc lần ngón tay trên bản đồ, tìm giao điểm độ kinh, độ vĩ mà Nê-mô đã chỉ. 

- Giáo sư thấy các đại dương, lục địa đều có dòng sông của riêng mình: 

+ Hải lưu đáng kể nhất Gơn-xtơ-rim 

+ Năm hải lưu lớn nhất: “hải lưu thứ nhất ở phía Bắc Đại Tây Dương, thứ hai ở phía Nam Đại Tây Dương, thứ ba ở phía Bắc Thái Bình Dương, thứ thư ở phía Nam Thái Bình Dương, hải lưu cuối cùng ở phía Nam Ấn Độ Dương” 

+ Tàu Nau-ti-lux chạy theo hải lưu Cư-rô-xi-ô, nghĩa là “Sông Đen” – dòng hải lưu nóng, khác hẳn các đại dương lạnh ngắt.

→ Suy nghĩ của giáo sư về thuyền trưởng Nê-mô – một con người “bí ẩn đã từ bỏ Tổ Quốc” và những điều thú vị mà giáo sư A-rô-nắc thấy trên bản đồ

2. Cuộc tranh luận của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len trên con thuyền Nau-ti-lux

- Bối cảnh: 

+ Giáo sư A-rô-nắc đang say sưa “nghiên cứu đường đi của hải lưu trên bản đồ”, “thấy nó bị mất hút giữa Thái Bình Dương” thì Nét Len và Công-xây vào mà ông không biết

- Tình huống:

+ Nét Len và Công-xây sững sỡ “trước cảnh huyền diệu đang hiện ra trước mắt”

+ Net Len tưởng rằng mình đang ở “Viện bảo tàng Quebec”

+ Công-xây thì “cúi xuống xem xét và lẩm bẩm những thuật ngữ sinh vật học”

+ A-rô-nắc giải thích: Đây không phải ở Pháp hay Canada mà chính là ở trên con tàu Nau-ti-lux

+ Nét Len còn tưởng rằng thủy thủ trên tàu này “cũng bằng điện”

+ Nét Len giận dữ, hét lên : “Trong cái ngục tù bằng sắt này thì còn thấy gì nữa mà quan sát! Chúng ta đang đi như những thằng mù”

→ Khi sống trên tàu Na-ti-lux: Giáo sư A-rô-nắc luôn thích thú trải nghiệm cuộc sống thú vị dưới lòng đại dương còn về Nét Len: anh ta luôn giận dữ và muốn tìm mọi cách về đất liền.

- Khi thấy cảnh đẹp biển sâu:

+ Cảm tưởng như đứng trước “bể nuôi cá khổng lồ”

+ Thái độ của Nét Len thay đổi: “Kì diệu thật! Kì diệu thật”

+ Giáo sư A-rô-nắc thì đã hiểu ra cuộc sống của thuyền trưởng Nê-mô: một thế giới đặc biệt dưới lòng đại dương tuyệt đẹp

+ Nét thích thú gọi tên từng loại cá

+ Công-xây phân loại cá

+ Giáo sư thì say sưa nhìn cá “tung tăng”

→ Thái độ của Nét Len đã thay đổi, anh ta bị vẻ đẹp của đại dương hấp dẫn nên đã quên đi “sự giận dữ và kế hoạch chạy trốn của mình”

→ Nhận xét: Tàu Nau-ti-lux được điều khiển bằng điện năng, trong khi vào thời điểm tác phẩm “Hai vạn dặm dưới biển” ra đời thì điện năng chưa phải năng lượng chủ yếu trong công nghiệp.  

Điều này đã chứng tỏ trí tưởng tượng phong phú của tác giả khi viết truyện khoa học viễn tưởng này.