Với soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông? trang 35 Ngữ văn 11 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó học tốt Văn 11.
Soạn bài Ai đã đặt tên cho dòng sông? trang 35 (Kết nối tri thức)
Trước khi đọc
Câu 1 (trang 35 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Bạn có kỉ niệm gì với dòng sông mà bạn từng biết?
Trả lời:
Tôi vẫn nhớ như in hình ảnh những rặng tre ngà bao quanh dòng sông như một bức tường thành kiên cố bảo vệ cho sự yên bình của con sông. Tre rủ bóng mát rượi xuống đôi bờ thật đẹp và duyên dáng nghiêng mình soi bóng xuống lòng sông dịu dàng như những mái tóc tuôn dài, thật dài. Dòng sông thon nhỏ uốn lượn như một dải lụa đào thựớt tha. Nước sông xanh trong đến lạ. Trưa về nắng đổ xuống làm mặt sông lấp lánh một màu nắng chói chang. Đến mùa mưa mùa lũ nước sông dâng lẽn có màu vàng đục. Khi nước xuống lại trả về sông màu xanh quen thuộc.
Ở mấy gò đất cao gần bờ thường xuất hiện những chú cò lông trắng như vôi đang lim dim ngắm bóng mình dưới nước. Có lẽ chỉ ở miền quê này mới còn những cánh cò hồn nhiên như vậy. Những chiều hè gió thổi mát lạnh, bọn trẻ chúng tôi lại rủ nhau ra bãi sông thả diều, chạy dọc mãi theo dòng sông, gió thổi diều bay lên thật cao, cao mãi đến khi mệt đứa nào đứa nấy nằm lăn xuống cát, thi xây những tòa lâu đài thật đẹp để đón nàng bạch tụyết, rồi chơi những trò chơi mà có lẽ giờ đây nơi thành thị xa xôi chẳng bao giờ tôi được chơi nữa. Chơi chán chúng tôi lại rủ nhau xuống sông tắm. Hồi đó còn bé nhưng chẳng đứa nào của xóm sông tôi là không biết bơi. Chúng tôi tắm, đùa nghịch vẫy vùng làm nước bắn tung tóe.
Khi tiết trời lạnh thì chẳng đứa nào dám thò chân xuống nước, mặt sông cũng phẳng lặng, buồn như đông vậy. Chỉ có những đám lục bình tím ngăn ngắt lững thững trôi xuôi theo dòng nước buồn thiu. Thỉnh thoảng chị gió như không chịu nổi sự yên lặng của dòng sông, khẽ trêu chọc làm mặt sông lay động gợn sóng. Con sông vẫn lặng lẽ dõi theo lũ trẻ chúng tôi đi trên bờ nhặt mấy vỏ ốc, vỏ sò về cho chị Tám- khéo tay nhất làng xếp thành những đồ chơi đẹp như hình ngôi nhà, hình quả bóng, hình con ốc khổng lồ.
Sau này dù thời gian có làm mờ những kỉ niệm thời thơ ấu nhưng hình ảnh dòng sông quê hương mãi in sâu trong tâm trí tôi. Con sông xanh kia không chỉ của riêng bà cháu tôi, bọn trẻ chúng tôi mà còn của cả làng quê tôi, là con sông anh hùng của dân tộc tôi đã đổ bao nhiêu máu và nước mắt yêu thương lẫn căm thù của ông cha. Tôi yêu dòng sông ấy vô cùng
Trả lời:
Sông Đà trong “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân.
Sông Trà Bồng trong “Nhớ con sông quê hương” của Tế Hanh.
Sông Đuống trong “Bên kia sông Đuống” của Hoàng Cầm.
* Đọc văn bản
1. Hình ảnh sông Hương ở thượng nguồn.
Ở thượng nguồn: sông Hương vừa mang vẻ đẹp phóng khoáng, man dại, bản lĩnh, tự do (một trường ca, rầm rộ, mãnh liệt, cuộn xoáy, cô gái Di-gan, bản lĩnh gan dạ, tâm hồn tự do, trong sáng) vừa thơ mộng, trữ tình (dịu dàng và say đắm giữa…đỗ quyên rừng).
2. Nét độc đáo trong cách ví von, so sánh.
Sông Hương còn được ví “như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”. Hình ảnh so sánh này cho ta thấy một sông Hương phóng khoáng, tự nhiên như nó vốn có, chưa hề có bàn tay cải tạo của con người – một vẻ đẹp ít người biết đến của sông Hương.
→ Với những so sánh, liên tưởng, nhân hóa, ngôn từ tinh tế, ấn tượng, tác giả cho ta thấy sông Hương vùng thượng lưu toát lên vẻ đẹp của một sức sống mãnh liệt, hoang dại, đầy cá tính. Những nhận xét và cảm xúc của nhà văn đậm chất sử thi đem lại cho người đọc sự ngạc nhiên về kho kiến thức mới mẻ và lí thú.
3. Hình ảnh sông Hương khi ra giữa đồng bằng và ở ngoại vi thành phố Huế.
- Sông Hương nhanh chóng chuyển mình mang một nét đẹp dịu dàng và trí tuệ “trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở”. Câu văn không chỉ ngợi ca vẻ đẹp mà còn đề cao giá trị của sông Hương.
- Sông Hương được ví như một người con gái đẹp “nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại”. Khi thức dậy, sông Hương đổi dòng liên tục, tìm kiếm có định hướng như một người con gái trước tình yêu. Sông Hương khi chảy theo hướng nam bắc, lúc tây bắc rồi đông bắc:
+ “vòng giữa khúc quanh đột ngột”
+ “uốn mình theo những đường cong thật mềm”
+ “vẽ một hình cung thật tròn”
+ “ôm lấy chân đồi Thiên Mụ”
4. Hình ảnh sông Hương trong lòng thành phố Huế.
- Như tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên. Không đổi dòng liên tục nữa, sông Hương “kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông bắc”. Ở cuối đường thẳng đó, sông Hương gặp cầu Tràng Tiền “nhỏ nhắn như những vành trăng non”. Sông Hương và cầu Tràng Tiền tạo chất thơ cho Huế, Huế đẹp như bức tranh trăng nước hữu tình.
- Sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang Cồn Hến. “Đường cong này làm cho dòng sông mềm hẳn đi như tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu”. Dòng sông giống như một cô gái bằng lòng với tình yêu của mình.
- Giống như sông Xen của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pet, sông Hương cũng nằm ngay giữa lòng thành phố thân yêu của mình. Nhưng khác với những dòng sông này, sông Hương cùng với Huế, trong tổng thể vẫn giữ được nguyên dạng một đô thị cổ. Sông Hương mang vẻ đẹp cổ kính.
- So với sông Nê-va của Lê-nin-grat chảy quá nhanh thì lưu tốc dòng nước “sông Hương khi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hô yên tĩnh”.
5. Cách đối sánh để làm nổi bật nhịp chảy đặc biệt của sông Hương.
Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy...
6. Sự gắn bó của sông Hương với âm nhạc cổ điển Huế.
Sông Hương là nguồn cảm hứng không bao giờ vơi cạn cho thơ ca nhạc hoạ “dòng sông ấy không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ”. Gắn với âm nhạc cổ điển xứ Huế: sông Hương là “một tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya”; “điệu chảy lặng lờ” của dòng sông được nhà văn liên tưởng như “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế” làm sông Hương khác hẳn những con sông mà nhân vật “tôi” từng đặt chân đến khi sống xa xứ.
7. Sông Hương trong dòng chảy lịch sử.
Tác giả tỏ ra là người am hiểu lịch sử khi công phu tra cứu, lật tìm trong tư liệu lịch sử những sự kiện có liên quan đến dòng sông. Từ đó mà có liên tưởng thật chính xác và độc đáo:
+ Sông Hương như người dũng sĩ “đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt qua những thế kỉ trung đại”, “vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ”.
+ Sông Hương vừa là chứng nhân vừa là nạn nhân “lịch sử bi tráng của thế kỉ XX với máu của những cuộc khởi nghĩa”.
+ Sông Hương là chủ nhân những “chiến công rung chuyển” trong cách mạng tháng Tám, mùa xuân Mậu Thân.
+ Sông Hương đồng hành cùng dân tộc trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại chống Pháp và chống Mĩ.
→ Quả thật, từ cách tiếp cận riêng của Hoàng Phủ Ngọc Tường, người đọc có cơ hội thấy hiểu sông Hương như một con người “biết cách tự hiến đời mình làm một chiến công” góp phần viết nên trang sử vẻ vang của xứ Huế nói riêng, của cả dân tộc nói chung.
8. Sông Hương trong cảm hứng của các nhà thơ.
- Trong thi ca, sông Hương có khả năng tự tạo nên “một dòng thi ca” với những sắc thái trữ tình đa dạng, muôn màu qua hồn thơ Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Du, Tố Hữu…
- Sông Hương chứa đựng vẻ đẹp biến ảo, phản quang nhiều màu sắc của nền trời tây nam Huế “sớm xanh, trưa vàng chiều tím” như một bức hoạ của Tạo hoá.
- Con sông xứ Huế còn ẩn chứa vẻ đẹp “trầm mặc” khi lặng lẽ chảy dưới chân những rừng thông u tịch với những lăng mộ âm u mà kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn; vẻ đẹp triết lí, cổ kính khi đi trong âm hưởng tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga; vẻ “vui tươi” lúc qua những bãi bờ xanh biếc vùng ngoại ô Kim Long; vẻ “mơ màng… sương khói” khi rời xa thành phố.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Đoạn trích là hình ảnh của dòng sông Hương thơ mộng, trữ tình đầy chất thơ khi ở thượng nguồn đến khi về với thành phố Huế. Vẻ đẹp của sông Hương hiện lên với từng bước đi trong cuộc hành trình trở về với xứ Huế thơ mộng. Và trong mỗi bước đi ấy, sông Hương như thay đổi, từ một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại trở thành một bà mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở, dịu dàng e ấp bên xứ Huế trữ tình. Qua đoạn trích, người đọc cũng có thể cảm nhận được tình yêu, niềm tự hào tha thiết, sâu lắng mà Hoàng Phủ Ngọc Tường dành cho dòng sông quê hương, cho xứ Huế thân yêu và cũng là cho đất nước.
Trả lời:
Những đặc tính tự nhiên nào của sông Hương đã được tác giả chú ý:
+ ở thượng nguồn, dòng chảy của sông Hương mãnh liệt, cuộn xoáy, vừa dịu dàng và say đắm giữa cái hùng vĩ của rừng già Trường Sơn như một thế giới đầy bí ẩn.
+ ra khỏi vùng núi, sông Hương đột ngột chuyển dòng liên tục, chảy giữa những dãy đồi sừng sững, tạo nên vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính.
+ giữa những xóm làng sầm uất, trù phú và giữa lòng thành phố Huế, sông Hương trôi rất chậm, như một mặt hồ yên tĩnh.
- Có thể nêu 2 đoạn tiêu biểu nói về từng đặc tính của sông Hương:
+ Đoạn 1: từ “Trong những dòng sông đẹp ở các nước ... chân núi Kim Phụng”: nói về những đặc tính của sông Hương ở thượng nguồn.
+ Đoạn 2: từ “Phải nhiều thế kỉ qua đi,... trung du bát ngát tiếng gà”: làm nổi bật đặc tính lạ lùng của sông Hương là đổi dòng đột ngột, liên tục trên hành trình về với thành phố Huế.
Trả lời:
Các chi tiết:
- Sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại.
- Sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya.
Phân tích: Đây là nét riêng của sông Hương trong cái nhìn riêng của Hoàng Phủ Ngọc Tường (Sông Đà cũng được nhìn như một con người nhưng là con người với những tính cách hoàn toàn đối lập, vừa hung bao, vừa trữ tình, lúc như một hung thần, lúc như một mĩ nữ xinh đẹp và gợi cảm). Sông Hương cũng có một đời sống và tính cách phong phú song trong sự phong phú ấy có thể thấy một nét thống nhất là chất nữ tính rất đậm: Khi là một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại với bản lĩnh gan dạ, tâm hồn tự do và trong sáng, khi là một con người con gái đẹp ngủ mơ màng, khi là người con gái dịu dàng của đất nước, khi là người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở với một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ. Dù ở bất kỳ trạng thái tồn tại nào, sông Hương trong cảm nhận của Hoàng Phủ Ngọc Tường vẫn đầy nữ tính. Nữ tính không chỉ vẻ ngoài xinh đẹp hiền hòa hay ở tâm hồn trong sáng mạnh mẽ. Chất nữ tính đậm đà nhất của sông Hương nằm trong chính đời sống tình cảm rất riêng của nó để trở thành một con sống rất mực đa tình.
Trả lời:
+ Trong những dòng sông đẹp ở các nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ có sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất.
+ Sông Hương chuyển dòng một cách liên tục, như một cuộc tình có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó.
+ Giáp mặt Huế, sông Hương không gặp Huế ngay mà “uốn một cánh cung ...tình yêu” như một người con gái bẽn lẹn, ngại ngùng.
+ Sông Hương mang đến cho Huế một vẻ đẹp cổ xưa dân dã: “ánh lửa thuyền chài ... xưa cũ”, trôi đi chậm như một mặt hồ.
+ Người con gái đắm say tình tứ khi bên người mình yêu, người con gái tài hoa “tài nữ đánh đàn trong đêm khuya”.
+ Như một người con gái lưu luyến, thủy chung từ biệt người yêu.
→ Như vậy, trong cảm nhận của tác giả, sông Hương gắn bó với thành phố Huế một cách gần gũi, thân thiết. Những hình ảnh so sánh mà tác giả sử dụng cho người đọc hình dung sông Hương với thành phố Huế không khác gì một đôi tình nhân.
Phân tích:
Khi chảy vào thành phố Huế, sông Hương như tìm thấy mình khi gặp thành phố thân yêu, nó vui hẳn lên giữa những bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long. Dòng sông "kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hương Tây Nam - Đông Bắc", tự "uốn một cánh cung rất nhẹ nhàng sang đến Cồn Hến khiến dòng sông mềm hẳn đi" như một tiếng "vâng" không nói ra của tình yêu. Sông Hương duy nhất thuộc về một thành phố, nó là niềm tự hào của xứ Huế và của con người Huế bởi nó đem một nét đặc trưng riêng mà không dòng sông nào có được. Sông Hương đánh thức được linh hồn dân tộc, nó khác hẳn với các dòng sông khác ở cảnh lập "lòe trong sương đêm những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ". Sông Hương thật yên bình là bởi ở đó còn có hình ảnh của những con người mưu sinh. Sông Hương trôi đi "chậm, thực chậm" như không muốn rời khỏi thành phố yêu quý để lại một mặt hồ yên tĩnh. Khi chảy trong lòng thành phố Huế, nó còn đem đến "điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế", nó "ngập ngừng như muốn đi muốn ở". Không chỉ nhẹ nhàng như một điệu "slow" tình cảm, sông Hương còn được cảm nhận rất riêng trong sự tìm tòi thú vị của nhà văn. Sông Hương và những chi lưu của nó đã tạo nên những nét cổ kính của cố đô bởi những nhánh sông đào mang nước của sông Hương "tỏa đi khắp phố thị với những cây đa, cây cửa". Sông Hương như người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya, khiến cho nhà thơ có những liên tưởng đến với cảnh được ngồi trên thuyền lênh đênh, nghe ca Huế trên dòng sông lấp lánh ánh trăng bởi nhà văn đã nhiều lần thất vọng khi nghe nhạc Huế giữa ban ngày. Sông Hương chảy vào thành phố bỗng làm cho Huế đẹp một cách trầm lặng và kín đáo bởi sông Hương là dòng sông của âm nhạc, của thơ ca, của lịch sử và nó gắn liền với vẻ đẹp của con người xứ Huế. Sông Hương về với Huế như người con gái đi được nửa cuộc đời và tìm được tình nhân đích thực của mình cho nên nó có chút e thẹn và kín đáo của người con gái đang yêu. Dưới ngòi bút điêu luyện của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương được nhìn nhận ở nhiều phương diện khác nhau và mang vẻ đẹp của toàn thành phố rất đỗi thơ mộng, trữ tình.
Trả lời:
- Một cái tôi uyên bác: Thể hiện ở vốn tri thức, vốn sống phong phú.
- Một cái tôi tài hoa, tinh tế, lãng mạn: Thể hiện ở cái nhìn mang tính phát hiện về một dòng sông vốn đã quen thuộc với tất cả mọi người.
- Thể hiện ở khả năng quan sát tinh tường, sức tưởng tượng và liên tưởng phong phú.
- Thể hiện ở tài năng nghệ thuật của nhà văn khi miêu tả vẻ đẹp của sông Hương.
→ Không có chi tiết, câu văn nào chỉ thuần túy chứa đựng thông tin chính xác, khách quan về sông Hương, mà tất cả dường như đều hiện qua cái nhìn thấm đượm cảm xúc của người viết.
Trả lời:
- Vẻ đẹp sông Hương về địa lý: rừng già, với cấu trúc đặc biệt đã chế ngự sức mạnh bản năng hoang dại của sông Hương ở quãng thượng nguồn; sự đổi dòng đột ngột của sông Hương phản ánh rất rõ địa hình vùng đất mà dòng sông chảy qua; những chi lưu cùng hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiến cho khi qua thành phố, sông Hương trôi rất chậm,...
- Vẻ đẹp của sông Hương hiện lên từ góc nhìn lịch sử: Nhìn lại quá khứ để một lần nữa khẳng định vai trò quan trọng của dòng sông Hương trong những trang sử dân tộc. Từ thời đại Vua Hùng, sông Hương là “dòng sông biên thùy xa xôi”. Trong các giai đoạn trung đại của lịch sử, sông Hương với tên gọi Linh Giang, đã “oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt”. Dòng sông gắn liền với những chiến công Nguyễn Huệ. Sông Hương đẫm máu những cuộc khởi nghĩa TK XIX. Sông Hương gắn liền với cuộc CMT8 và cùng đó là những chiến công vang dội rung chuyển non sông. Và sông Hương cùng rất nhiều di sản văn hóa Huế phải oằn mình gánh vác sứ mệnh đất nước dưới sự tàn phá của bom Mỹ…
- Kiến thức về âm nhạc: Chính những âm thanh đặc biệt của dòng sông (tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga, tiếng mái chèo khua sóng đêm khuya, tiếng nước vỗ vào mạn thuyền…) đã hình thành nên những làn điệu hò da diết và một nền âm nhạc cổ điển đáng nhớ nơi đất Huế. Cũng chính trên dòng sông ấy, những câu hò Huế được cất lên tự nhiên nhất làm mênh mang, xao xuyến lòng người…
- Kiến thức về triết học: nhìn dòng sông chảy, tôi nhớ tới câu nói nổi tiếng của Hê-ra-clit – một triết gia Hy Lạp từ hai nghìn năm trước.
- Kiến thức về văn học: có một dòng thi ca về sông Hương không bao giờ lặp lại trong cảm xúc của các nghệ sĩ. Từ đó, tác giả đề cập đến cảm hứng trong thơ các tác giả Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan, Tản Đà, Tố Hữu.
→ Bằng vốn kiến thức văn học giàu có và phong phú mà tác giả đã chạm tới linh hồn của một dòng sông mà văn chương nghệ thuật vẫn luôn gọi tên nhưng chính dòng sông ấy chẳng bao giờ tự lặp lại mình trong cảm nhận và cảm hứng của những người nghệ sĩ.
Trả lời:
- Nhan đề bài tùy bút có thể có những ý nghĩa:
+ thể hiện trạng thái cảm xúc của tác giả trước con sông.
+ khơi gợi sự hình dung, tưởng tượng, liên tưởng ở người đọc.
+ kích thích sự tìm hiểu, khám phá về con sông.
- Tác giả đã chọn một câu hỏi tu từ để đặt tên cho bài tùy bút. Đó không phải là câu hỏi về bản thân sông Hương mà về vấn đề “ai đã đặt tên” cho nó. Nghĩa là tên của sông Hương hàm chứa nhiều điều lí thú cần tìm hiểu, cũng như chính những điều bí ẩn cần khám phá của chính con sông vậy.
Trả lời:
Đoạn trích "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" đã được tác giả sử dụng nhiều yếu tố nghệ thuật đặc sắc như:
- Trong cảm hứng sáng tạo của tác giả, sông Hương đã trở thành hình tượng trung tâm – một nhân vật có lai lịch, tính cách, tình cảm riêng, nhờ nghệ thuật nhân hóa được sử dụng xuyên suốt văn bản.
- Sự đan quyện giữa các thông tin xác thực về sông Hương với cảm xúc sâu đậm, dồi dào của người viết về dòng sông ấy.
- Sự phối hợp các tri thức khoa học, văn hóa, nghệ thuật để làm nổi bật vẻ đẹp của sông Hương từ nhiều góc độ, nhiều khía cạnh khác nhau.
- Cách diễn đạt tài hoa thể hiện ở ngôn ngữ, giàu hình ảnh, cách liên tưởng so sánh bất ngờ, nhịp điệu đầy biến hóa của câu văn.
Kết nối đọc – viết
Đoạn văn tham khảo
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn có phong cách độc đáo và sở trường về thể bút kí, tuỳ bút. Lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường được cấu tạo bởi hệ thống ngôn từ nghệ thuật sang trọng, ám ảnh, đậm chất trữ tình của cái tôi uyên bác, tài hoa. Sông Hương hiện ra qua sự kết hợp nhiều góc nhìn khác nhau của Hoàng Phủ Ngọc Tường, từ địa lý, lịch sử, văn hoá, nghệ thuật… “hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn mãnh liệt qua những ghềnh thác”. Nhưng rồi cũng có những lúc sông Hương “trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”. Viết tùy bút, theo Nguyễn Tuân là “lối chơi độc tấu”, “mạch văn tràn chảy tùy theo cảm hứng”. Đặc trưng này xác đáng với những lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường miêu tả về sông Hương. Nhà văn đã đưa người đọc đến những liên tưởng bất ngờ, khi ông so sánh “Sông Hương đã sống một nửa cuộc đời mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”. Ông cho rằng sông Hương là đứa con của rừng già với một tâm hồn tự do và trong sáng, để rồi rừng già đã chế ngự sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, “sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở”. Hơn thế, sông Hương còn là dòng sông lịch sử, văn hoá, thơ ca, nghệ thuật. Nó đã là một phần trong đời sống tâm linh của người Huế trầm mặc, sâu sắc. Câu hỏi “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã gợi lên trong miền tình cảm của bạn đọc nhiều băn khoăn về một dòng sông ngỡ là quá quen, hoá ra lại có nhiều bí ẩn cần được khám phá thêm. Có như vậy, chúng ta mới hiểu sâu sắc hơn về quê hương đất nước, tự hào hơn về giang sơn cẩm tú Việt Nam.
Xem thêm các bài soạn văn Ngữ văn 11 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Soạn bài Tri thức ngữ văn trang 33
Soạn bài “Và tôi vẫn muốn mẹ...”
Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 51
Soạn bài Viết văn bản thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong đời sống xã hội
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ DỊCH VỤ GIÁO DỤC VIETJACK
- Người đại diện: Nguyễn Thanh Tuyền
- Số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: 0108307822, ngày cấp: 04/06/2018, nơi cấp: Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội.
2021 © All Rights Reserved.
