Thời gian - Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 11 (Chân trời sáng tạo)

Trần Thị Thùy Linh Ngày: 02-01-2024 Lớp 11

111

Toptailieu.vn xin giới thiệu Tóm tắt kiến thức trọng tâm về tác giả tác phẩm Thời gian Ngữ văn 11 (Chân trời sáng tạo) với đầy đủ các phần quan trọng như: tác giả tác phẩm, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, nội dung chính, ... Sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức Ngữ văn, từ đó học tốt môn Ngữ văn 11. Mời các bạn đón xem:

Thời gian - Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 11 (Chân trời sáng tạo)

I. Tác giả Văn Cao

- Văn Cao (1923-1995)

- Tên thật là Nguyễn Văn Cao, quê gốc ở Nam Định nhưng sinh ra và lớn lên ở Hải Phòng.

- Là một nghệ sĩ đa tài, Văn Cao có nhiều ảnh hưởng đối với nghệ thuật Việt Nam đương đại trên nhiều lĩnh vực: âm nhạc, hội họa và thơ ca.

- Tác phẩm tiêu biểu:

+ Ca khúc: Tiến quân ca, Thiên thai, Trương Chi, Làng tôi, Trường ca sông Lô, Mùa xuân đầu tiên…

+ Thơ ca: Lá, Tuyển tập thơ Văn Cao

II. Tìm hiểu tác phẩm Thời gian

1. Thể loại

Thơ tự do.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Bài thơ ra đời vào mùa xuân Đinh Mão (tháng 2/ 1987)

-Văn bản được in trong tập thơ “Lá” (1988).

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản có phương thức biểu đạt là biểu cảm, tự sự, miêu tả.

4. Bố cục

2 phần:

+ 6 dòng thơ đầu: Sức mạnh tàn phá của thời gian

+ 6 dòng thơ cuối: Những điều bất chấp quy luật khắc nghiệt của thời gian

5. Tóm tắt

Tác phẩm đã nhấn mạnh sự trôi qua của thời gian, nó trôi qua với bao niềm vui xen lẫn nỗi buồn, và con người luôn trở nên nhỏ bé trước thời gian. Thời gian trôi qua và bạn không thể lấy lại được. Thơ Văn Cao tuy buồn nhưng cũng có cái nhìn lạc quan. Mọi người nên quên đi những nỗi buồn trong quá khứ, biết ơn hiện tại và cố gắng không hối tiếc về những gì mình đã trải qua.

6. Giá trị nội dung

- Bài thơ thể hiện những suy tư về thời gian và niềm tin mãnh liệt của tác giả vào sự trường tồn của nghệ thuật và tình yêu.

7. Giá trị nghệ thuật

- Bài thơ viết theo thể thơ tự do, gần như không có vần, nhịp điệu chậm rãi khiến bài thơ có sự giản dị, trầm lắng, dồn nén, hàm súc, giàu chất suy tưởng.

- Bài thơ sử dụng nhiều yếu tố tượng trưng

- Phát huy hiệu quả phép điệp cấu trúc, điệp từ, điệp ngữ.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Thời gian

1. Sáu dòng thơ đầu: Sức mạnh của thời gian (câu hỏi 1,2 SGK trang 63)

- Dòng thơ đầu: “Thời gian qua kẽ tay”

=> Nhà thơ hình dung thời gian như dòng nước trôi chảy không ngừng nhưng con người không thể níu kéo và nắm giữ được thời gian.

- Năm dòng thơ tiếp theo:

“Làm khô những chiếc lá

Kỉ niệm trong tôi

Rơi

như tiếng sỏi

trong lòng giếng cạn”

Hình ảnh chiếc lá khô và “tiếng sỏi trong lòng giếng cạn” gợi cảm nhận về sự suy tàn, khô héo, mất dần sức sống. Thời gian khiến cho sự sống và cái đẹp cũng tàn phai.

= > Thời gian êm đềm, nhẹ nhàng nhưng có sức tàn phá khủng khiếp đến cuộc sống và con người.

2. Sáu dòng thơ cuối: Những điều bất chấp quy luật khắc nghiệt của thời gian (câu hỏi 3,4 trang 63)

- Điệp từ “riêng”, điệp ngữ “còn xanh” (2 lần) thể hiện mạnh mẽ thái độ thách thức thời gian.

- Hình ảnh biểu tượng:

+ “Những câu thơ”, “bài hát”: chỉ những sáng tạo nghệ thuật

+ “đôi mắt em”: biểu tượng tình yêu

- Điểm tương đồng giữa các hình ảnh “những câu thơ”, “những bài hát” và “đôi mắt em”: đều gợi cho ta nghĩ đến cái đẹp trường tồn của nghệ thuật và tình yêu, vì nó sống mãi trong tâm hồn con người.

-Sự khác biệt của ba hình ảnh trên với hình ảnh “những chiếc lá” (ở sáu dòng thơ đầu): một bên là cái đẹp và sự trường tồn, một bên là sự hủy hoại và tàn phai.

- Mối tương quan giữa các hình ảnh thơ:

+ Sự tương phản giữa các hình ảnh:

Sáu dòng thơ đầu

Sáu dòng thơ cuối

Nhận xét

Những chiếc lá khô

Những câu thơ còn xanh

Những bài hát còn xanh

Sự tương phản giữa héo úa và xanh tươi

Tiếng sỏi trong lòng giếng cạn

Hai giếng nước

Sự tương phản giữa khô cạn và tràn đầy.